Bài 12. Số từ và lượng từ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH THAM DỰ TIẾT HỌC NGỮ VĂN
LỚP 6
GIÁO VIÊN DẠY: NGUYỄN THỊ ÁI

TRƯỜNG THCS VÂN HÁN
Kiểm tra bài cũ
Một quyển vở


2. Những ngôi sao ấy

DTTT
DTTT
b) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ

chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.

(Thánh Gióng)
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo:
" Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và
voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi".
( Sơn Tinh-Thuỷ Tinh)
Tiết 51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I. Số từ:
1.Ví dụ:
I-Số từ:
1.Ví dụ:
a. C¸c tõ : “hai, mét tr¨m, chÝn, mét” bæ sung ý nghÜa vÒ sè l­îng .
b. Tõ “s¸u” bæ sung ý nghÜa
vÒ thø tù .
- Khái niệm về số từ:
- Vị trí:
+ Khi biểu thị số lượng số từ đứng trước danh từ.
+ Khi biểu thị thứ tự số từ đứng sau danh từ.
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Tiết 51
a. Hai chàng
- một trăm ván cơm nếp
- một trăm nệp bánh chưng
- chín ngà
- chín cựa
- chín hồng mao
- một đôi
b. Hùng vương thứ sáu
2. Nhận xét:
Câu hỏi thảo luận:
Hãy cho biết từ "đôi" trong ví dụ a có phải là số từ không? Vì sao?
Đáp án:
" đôi" không phải là số từ mà là danh từ đơn vị vì nó dựng d? ch? m?t t?p h?p s? v?t (trực tiếp kết hợp với số từ ở phía trước v� danh t? ch? v?t ? phớa sau).
Có thể nói: Một trăm con bò, không thể nói: Một đôi con bò,
phải nói: một đôi bò.
(. m?i th? một đôi )
Các từ có ý nghĩa khái quát và công dụng giống từ “đôi”.
chi?c, cặp, chục, tá...
Tiết 51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
1.Ví dụ:
Có trường hợp số từ chỉ số lượng nhưng vẫn đứng sau danh từ.
3. Ghi nhớ 1: SGK/ 128
Đi hàng hai, hàng ba.
Ví dụ:
2. Nhận xét:
* Chú ý:
- Phân biệt: Những từ có ý nghĩa chỉ số lượng như: đôi, cặp, tá, chục,. không phải là số từ mà là danh từ đơn vị.
BẢN ĐỒ TƯ DUY VỀ SỐ TỪ:
Tiết 51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:
1.Ví dụ:
(…) Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa. ( Thạch Sanh)
Tiết 51
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:
1.Ví dụ:
2. Nhận xét:
Các hoàng tử,
những kẻ thua trận.
Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ.

Em hãy cho biết lượng từ có gì giống và khác nghĩa so với số từ ?
- Giống: Cùng đứng trước danh từ.
- Khác:
+ Số từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
+ Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
- Khái niệm về lượng từ
Xếp các lượng từ dưới đây vào mô hình cụm danh từ?
Các
hoàng tử
;
những
kẻ
thua trận
Cả
mấy vạn
tướng lĩnh, quân sĩ
;

Các
hoàng tử
những
kẻ
thua trận
Cả
Mấy vạn
tướng lĩnh, quân sĩ
Mô hình cụm danh từ
Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, chia lượng từ thành mấy nhóm?

Tiết51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:
1.Ví dụ:
2. Nhận xét:
- Khỏi ni?m v? lu?ng t?.
- Gồm 2 nhóm:
+ Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể:


+ Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay
phân ph?i:


Cả, tất cả, tất thảy, toàn thể, toàn bộ...

Những, các , mọi , mỗi, từng…
Các
hoàng tử
những
kẻ
thua trận
Cả
Mấy vạn
tướng lĩnh, quân sĩ
Mô hình cụm danh từ

BẢN ĐỒ TƯ DUY VỀ LƯỢNG TỪ:
Tiết51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:

III. Luyện tập
Bài 1: Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy
Bài 1: Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy
Không ngủ được
Một canh…hai canh…lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
( Hồ Chí Minh)
* Một, hai, ba (canh), năm (cánh) - chỉ số lượng.
* Bốn, năm (canh bốn, canh năm) - chỉ số thứ tự.
Tiết51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:
III. Luyện tập
Bài 1:
Bài 2:
Số từ trong bài thơ và ý nghĩa của các số từ ấy:
* Một, hai, ba (canh), năm (cánh) - chỉ số lượng.
* Bốn, năm (canh bốn, canh năm) - chỉ số thứ tự.
Bài 2:
Các câu in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
"Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm".
(Tố Hữu)
Được dùng để chỉ số lượng “ nhiều”, “rất nhiều”, nhằm
nhấn mạnh nỗi vất vả, cực nhọc, đắng cay của người mẹ.
Tiết51
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
I-Số từ:
II- Lu?ng t?:
III. Luyện tập
Bài 1:
Bài 2:
Số từ trong bài thơ và ý nghĩa của các số từ ấy:
* Một, hai, ba (canh), năm (cánh) - chỉ số lượng.
* Bốn, năm (canh bốn, canh năm) - chỉ số thứ tự.
Các câu in đậm trong hai dòng thơ được dùng với ý nghĩa c? th? nhu sau:
Được dùng để chỉ số lượng “nhiều”, “rất nhiều”, nhằm
nhấn mạnh nỗi vất vả, cực nhọc, đắng cay của người mẹ.
Bài 3:
Bài 3:
Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi [...].
( Sơn Tinh Thuỷ Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi
người một ngả.
( Sự tích Hồ Gươm)
Giống nhau: Tách ra từng cá thể, từng sự vật.
Khác nhau:
+ Từng: Vừa tách riêng từng cá thể, từng sự vật vừa mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự hết cá thể này đến cá thể khác, hết sự vật này đến sự vật khác.
+ Mỗi: Chỉ có ý nghĩa tách riêng để nhấn mạnh chứ không mang ý nghĩa lần lượt, trình tự.
Từ những hình ảnh dưới đây, em hãy tìm
một câu ca dao có sử dụng số từ
Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
Học thuộc phần ghi nhớ SGK
Nắm được khái niệm, cấu tạo về số từ và lượng từ,
Xem bài sau: Kể truyện tưởng tượng.