Bài 12. Số từ và lượng từ

KÍNH CHÀO QUÝ
THẦY CÔ VỀ DỰ
TIẾT HỌC HÔM NAY
28
Thứ năm
11-11- 2010
Giáo viên: Lã Thị Tuyết
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NAM CÁT TIÊN


Tuần 12
Tiết 52 SỐ TỪ và LƯỢNG TỪ
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: “ Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh trưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.
( Sơn Tinh – Thủy Tinh)
Đọc ví dụ 1 ( SGK) , chú ý các từ in đậm:
b) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
( Thánh Gióng)
hai
một trăm
chín
chín
ván cơm nếp
cựa
chàng
một trăm
nệp bánh chưng
ngà
một
hồng mao
chín
đôi


Tuần 12
Tiết 52 SỐ TỪ và LƯỢNG TỪ
Số lượng
sáu
Thứ
Thứ tự
Thảo luận nhóm ( 3 phút)
? Theo em từ “đôi” trong câu a có phải là số từ không ? Vì sao?
- Từ “đôi” trong câu a không phải là số từ, vì nó mang ý nghĩa đơn vị và đứng ở vị trí danh từ chỉ đơn vị ,nó kết hợp được với số từ ở trước như danh từ.
Xét ví dụ:
- Hai chục cam
Hai đôi trâu
Hai chục trứng
Hai cặp bánh trưng
- Có thể nói : Một con bò
- Chứ không thể nói : Một đôi con bò
Số từ không trực tiếp kết hợp với chỉ từ
Danh từ chỉ đơn vị có thể trực tiếp kết hợp với số từ ở phía trước và chỉ từ ở phía sau


Tuần 12
Tiết 52 SỐ TỪ và LƯỢNG TỪ
I. Số từ
hai
một trăm
chín
chín
ván cơm nếp
cựa
chàng
một trăm
nệp bánh chưng
ngà
một
hồng mao
chín
đôi
Số lượng
sáu
Thứ
Thứ tự
VD1. Tất cả học sinh lớp 6 đi lao động.
VD2. Các em học sinh đang im lặng làm bài.
VD3. Từng em lên làm bài tập.
Xét ví dụ
Xét ví dụ:
-… Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thiết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
( Thạch Sanh)
II. Lượng từ


Tuần 12
Tiết 52 SỐ TỪ và LƯỢNG TỪ
SỐ TỪ

LƯỢNG TỪ
Ý nghĩa số lượng
Ý nghĩa tập hợp hay phân phối
Ý nghĩa toàn thể
Ý nghĩa thứ tự
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Em đi học.
Chúng em đi học.
Tất cả chúng em đi học.
Năm học sinh đi học.
A
B
C
D
Bài 1. Dòng nào có số từ?
S
S
S
Đ
III. Luyện tập
Bài 1. Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy.
KHÔNG NGỦ ĐƯỢC
Một canh…. hai canh….lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
( Hồ Chí Minh)
Một canh
ba canh
hai canh
Canh bốn
canh năm
biểu thị số lượng
biểu thị thứ tự
Bài tập 2. Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?

Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
(Tố Hữu)
- Từ trăm và ngàn, muôn chỉ số nhiều -> thể hiên sự khó khăn, vất vả nhiều cũng không bằng nỗi lòng mẹ thương con.
Bài tập 3. Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi…
( Trích: Sơn Tinh- Thủy Tinh)
b) Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả.
( Sự tích Hồ Gươm)
Giống: Tách ra từng sự vật
Khác : + Từng : mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự cá thể này đến cá thể khác
+ mỗi.: tách riêng để nhấn mạnh chứ không mang ý nghĩa lần lượt