Bài 12. Số từ và lượng từ

SỐ TỪ .
1.Ví dụ:
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm
những gì, vua bảo : “Một trăm ván cơm
nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi
chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng
mao, mỗi thứ một đôi.
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
- Hai
- Một trăm
- Chín
chàng
ván cơm nếp
nệp bánh chưng
ngà.
cựa.
hồng mao.
1. Ví dụ:
- Một
đôi.
- “Hai, một trăm, một, chín”  Đứng trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu,
ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão
chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
(Thánh Gióng)
sáu
- Thứ “ Sáu ”
Hùng Vương
- “Hai, một trăm, một, chín”  Đứng trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng.
“Sáu”  Đứng sau danh từ, bổ sung ý nghĩa về thứ tự .
Từ “đôi” là danh từ chỉ đơn vị.Ví dụ như : cặp, chục, tá…
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Đọc mẫu truyện vui sau và trả lời câu hỏi.
Sim –la : Ta có thể đánh lừa nhà ngươi bất cứ lúc nào cũng được.
Hu-go: Ồ ! Sao bà lại khẳng định như thế ?
Sim –la : Bởi vì ta là mụ phù thuỷ thông minh và nham hiểm nhất thế gian này.
Hu- go : Bà đừng có ba hoa, bà chỉ là mụ phù thuỷ nham hiểm thôi.
Vậy theo các bạn từ “ ba ” trong “ba hoa” có phải là số từ không? Nó có ý nghĩa gì?
- “Hai, một trăm, một, chín”  đứng trước danh từ , bổ sung ý nghĩa về số lượng.
Thứ “sáu”  đứng sau danh từ, bổ sung ý nghĩa về thứ tự .
Từ “Đôi” là danh từ chỉ số lượng như : cặp, chục, tá…
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ

Số từ là từ chỉ số lượng và thứ tự
sự vật.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
Số từ là những từ chỉ số lượng hay thứ tự của sự vật. Khi biểu thị số lượng của sự vật, số từ thường đứng trước danh từ. Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ .
Cần phân biệt số từ với những danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng.
* Ghi nhớ:
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
{…} Các hoàng tử phải cởi giáp xin
hàng.Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm
thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn
tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh cho
dọn ra vẻn vẹn một niêu cơm tí xíu, bĩu
môi, không muốn cầm đũa.
(Thạch Sanh)
Các
những kẻ
Cả mấy
Ghi nhớ : (SGK)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
-Giống: Đứng trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng.
-Khác: + Số từ: Chỉ số lượng và thứ tự của sự vật.
+ Lượng từ: Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Ghi nhớ : (SGK)
- Hai chàng.
- Một trăm ván cơm nếp.
- Một trăm nệp bánh chưng.
- Chín ngà.
- Chín cựa.
- Chín hồng mao.
- Một đôi.
- Các hoàng tử.
Những kẻ thua
trận.
- Cả mấy vạn
tướng lĩnh, quân
sĩ.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Các
hoàng tử
Những
kẻ
thua trận
Cả
mấy vạn
tướng lĩnh
Ghi nhớ : (SGK)
, quân sĩ
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ví dụ :
tất cả,
tất thảy,
Các,
những,
mọi,
từng...
cả,
- Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể :
- Lượng từ chỉ tập hợp hay phân phối :
Ghi nhớ : (SGK)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
* Ghi nhớ :
- Lượng từ là những từ chỉ lượng ít
hay nhiều của sự vật.
- Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, có thể
chia lượng từ thành hai nhóm:
+ Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể.
+ Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân
phối.
Ghi nhớ : (SGK)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Học sinh
viết.
Viết một đoạn văn 3 - 5 câu
có sử dụng số từ và
lượng từ.
Ghi nhớ : (SGK)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ. Ghi nhớ (SGK)
TRẮC NGHIỆM
Các dòng nào sau đây có số từ chỉ thứ tự?
A. Hai thế kỉ.
B. 2000 năm.
C. Hai thiên niên kỉ.
D. Thiên niên kỉ thứ hai.
D
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Câu nào sau đây có sử dụng lượng từ ?
A. Tôi là học sinh giỏi.
B. Bạn là học sinh giỏi.
C. Cả lớp ai cũng có khả năng học giỏi.
D. Lớp mình không có ai học giỏi.
C
Ghi nhớ : (SGK)
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
SỐ TỪ
LƯỢNG TỪ
Đứng
sau danh
từ bổ
sung ý
nghĩa
về thứ
tự.
Đứng
trước
danh từ
bổ sung ý
nghĩa về
số lượng.
Ý
nghĩa
toàn thể
(cả,
tất cả,
cả thảy).
Ý nghĩa
tập hợp
hay phân
phối (các,
những,
mấy,
mỗi, từng)
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Ghi nhớ : (SGK)
III. LUYỆN TẬP.
Bài 1. Không ngủ được
Một canh...hai canh...lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
(Hồ Chí Minh)
Bài 1.
- Một (canh), hai (canh), ba (canh), năm (canh) :
 Số từ chỉ số lượng.
- (Canh) bốn, ( canh) năm :
 Số từ chỉ thứ tự.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Ghi nhớ : (SGK)
III. LUYỆN TẬP.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Ghi nhớ : (SGK)
III. LUYỆN TẬP.
Bài 2. Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
(Tố Hữu)
ngàn
trăm
muôn
Là số từ chỉ số lượng nhiều,
rất nhiều.
SỐ TỪ .
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
II.LƯỢNG TỪ.
Ghi nhớ (SGK)
Ghi nhớ : (SGK)
III. LUYỆN TẬP.
Bài tập 3:
a/ Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi dời từng dãy núi...
b/ Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả.
từng
từng
mỗi
-Giống nhau: Tách ra từng sự vật, từng cá thể.
-Khác nhau:
+ Từng: mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự hết cá thể này, cá thể khác.
+ Mỗi: mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt.
SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ
III. LUYỆN TẬP.
Bài tập 3: