Bài 12. Số từ và lượng từ

Xin kính Chào quý thầy cô về dự tiết ngữ văn 6
Tìm cụm danh từ trong các câu sau và điền vào mô hình cụm danh từ:
A. Nh?ng ngụi nh� m?i dang du?c xõy lờn.
B. Em yêu mến tất cả những ngưu?i bạn học cùng lớp với mình.
Những
ngôi
nhà
mới
Tất cả
những
người
bạn
học cùng lớp với mình
số từ và lượng từ
Tiết:50
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b. Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức.
(Thánh Gióng)
DT
DT
DT
DT
DT
DT
DT
DT
H1: - Một con chim.
Một con chim đậu trên cành.
H2: - Hai quả trứng.
Trong ổ có hai quả trứng.
Xem tranh và đặt câu có số từ.
Từ những hình ảnh dưới đây, em hãy tìm
một câu ca dao có sử dụng số từ
Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
Ví dụ: Một đôi trâu
Mô hình cụm danh từ
Ví dụ:
một
trâu
đôi
Chỉ ra số từ và cho biết số từ đó kết hợp với từ loại nào?
Phong trào hai tốt
Bảy nổi ba chìm
ST
TT
ST
ĐT
Số từ có thể kết hợp với tính từ, động từ để tạo thành những quán ngữ, thành ngữ.
ST
ĐT
Mỗi bài thi UPU nên viết từ năm trăm đến một nghìn từ.
- Khi biểu thị số lượng: số từ đứng trước danh từ.
- Khi biểu thị số thứ tự: số từ đứng sau danh từ.

- Số từ là từ chỉ số lượng, thứ tự của sự vật.
 Lưu ý: Phân biệt số từ với danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng
Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.
( Thạch Sanh)

?Xác định cụm danh từ trong đoạn văn trên?
Điền vào mô hình cụm danh từ?
? Những từ in đậm nằm ở vị trí như thế nào so với danh từ và bổ sung cho danh từ ý nghĩa gì?
Ví dụ:[...] Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm

thết đãi những kẻ thua trận. Cả mấy vạn tuướng lĩnh, quân sĩ thấy Thạch Sanh chỉ

cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa.


tất cả,
tất thảy,
hết thảy.
mỗi, mọi,
từng.






Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. (Nguyễn Du)
H1: - Những chiếc thuyền bập bềnh trên sóng biển.
Ngoài khơi, những chiếc thuyền lênh đênh trên sóng biển.
H2: Những bông hoa hồng thật đẹp.
Những đóa hồng tuyệt đẹp.
Xem tranh và đặt câu có lượng từ.
Lượng từ chia làm hai nhóm:
- Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể: cả, tất cả, tất thảy, hết thảy, …
- Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: các, những, mọi, mỗi, từng,…
Lượng từ: Là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
-Cùng bổ sung ý nghĩa cho danh từ để tạo thành CDT.
Cùng chỉ ý nghĩa về số và lượng.



-Vị trí:
+Số từ chỉ lượng đứng trước DT,
+Số từ chỉ thứ tự đứng sau DT.

-Ý nghĩa: chỉ số lượng, thứ tự.
-Vị trí: đứng trước DT
-Ý nghĩa: chỉ lượng ít
hay nhiều
Khả năng kết hợp:
+ Số từ chỉ số lượng giữ vai trò làm phụ ngữ t1 ở trước trung tâm.
+ Số từ chỉ thứ tự giữ vai trò làm phụ ngữ s1
+ Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể giữ vai trò làm phụ ngữ t2.
+ Chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối giữ vai trò làm phụ ngữ t1
SỐ TỪ

LƯỢNG TỪ
Ý nghĩa số lượng
Ý nghĩa tập hợp hay phân phối
Ý nghĩa toàn thể
Ý nghĩa thứ tự
Bài 1: Tìm số từ trong bài thơ sau. Xác định ý nghĩa của các số từ ấy
Không ngủ được
Một canh…hai canh…lại ba canh,
Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành;
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt,
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
( Hồ Chí Minh)
* Một, hai, ba ( canh), năm ( cánh) - chỉ số lượng
* Bốn, năm ( canh bốn, canh năm)- chỉ số thứ tự
Bài tập 2: Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào?
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.
( Tố Hữu)
Trăm, ngàn, muôn - dùng với ý nghĩa chỉ số lượng rất nhiều
Bài tập 3: Qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau?
a.Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi (…)
( Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi người một ngả
(Sự Tích Hồ Gươm)
* Giống nhau:
Mỗi, từng: đều tách ra từng sự vật, từng cá thể
*Khác nhau:
- Từng: mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự, hết cá thể này đến cá thể khác
- Mỗi: mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt
Lượt quay tiếp
2
4
3
A
C
B
Chúc mừng em,
em đã dành được
bông hoa điểm 10
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Bài 5:
Trong câu tục ngữ sau, có mấy số từ?
Một nong tằm là năm nong kén
Một nong kén là chín nén tơ
Lượt quay tiếp
Mỗi
Từng
Cả A và B
A
B
C
Chúc mừng em,
em đã dành được
bông hoa điểm 10
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Bài 1:
Có thể điền từ nào vào chỗ trống trong cả hai câu thơ sau:
“Rồi Bác đi dém chăn “…… giọt long lanh rơi
…người …người một” Tôi đưa tay tôi hứng.”
Lượt quay tiếp
các
các, những
các em, những
A
B
C
Chúc mừng em,
em đã dành được
bông hoa điểm 10
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Bài 3: Lượng từ trong câu thơ sau:
“Chào các em, những đồng chí của tương lai
Mang mũ rơm đi học đường dài” là:
Lượt quay tiếp
các
các, những
các em, những
A
B
C
Chúc mừng em,
em đã dành được
bông hoa điểm 10
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Bài 3: Lượng từ trong câu thơ sau:
“Chào các em, những đồng chí của tương lai
Mang mũ rơm đi học đường dài” là:
TRÒ CHƠI CỦNG CỐ
Tất cả, hết thảy
Từng, mỗi, mọi
Tất cả, các, mỗi
C
A
B
Chúc mừng em,
em đã dành được
bông hoa điểm 10
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Rất tiếc,
bạn trả lời lại đi!
Kết thúc
Bài 7:
Dòng nào đều là lượng từ chỉ toàn thể?
QUÍ THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH LỚP 6A
CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN