Bài 12. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

Tiết 16-17-18 – Bài 12
GV: NGUY?N CHÍ THU?N
TRU?NG THPT DI AN - BÌNH DUONG
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I (tiết 1)
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của TD Pháp
2. Chính sách chính trị, văn hóa, giáo dục của TD Pháp
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở VN
II. Phong trào dân tộc, dân chủ ở VN từ năm 1919 đến năm 1925 (tiết 2)
1. Hoạt động của Phan Bội Châu và một số người VN sống ở nước ngoài
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân VN
3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc (tiết 3)
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ 2 của TD Pháp
* Hoàn cảnh:
- Pháp tuy là nước thắng trận sau chiến tranh, nhưng bị thiệt hại nặng nề  Để bù lấp vào chỗ thiếu hụt đó, chúng tăng cường vơ vét của cải, bóc lột thuộc địa, trong đó có Việt Nam.
Nguyên nhân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ 2
* Nội dung khai thác:
- Kinh tế: Tăng cường đầu tư vốn vào công nhân và nông nghiệp: Trong nông nghiệp, Pháp chủ yếu đầu tư đồn điền cao su; trong công nghiệp chủ yếu khai thác mỏ than, thiếc, kẽm, sắt. Một số ngành ngành công nghiệp nhẹ như dệt, xay xát, muối,... cũng được đầu tư
- Phát triển giao thông vận tải đường sắt, đường bộ, các đô thị mở rộng.
- Mở ngân hàng Đông Dương, độc quyền phát hành giấy bạc, nắm mọi huyết mạch của nền kinh tế quốc dân, tìm cách tăng thuế để bóc lột nhân dân ta,…
Biện pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ 2 của Pháp ở VN ?
CHIẾM
RUỘNG
ĐẤT
LẬP
ĐỒN
ĐIỀN
TRỒNG
LÚA
VÀ
CAO
SU
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ 2 của TD Pháp

Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
PHÁT
TRIỂN
CÁC
NGÀNH
CÔNG
NGHIỆP
PHỤC
VỤ
CHO
KHAI
THÁC
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ 2 của TD Pháp

Cầu Long Biên
Tiền giấy Đông Dương
2. Chính sách chính trị, văn hóa, giáo dục, của thực dân Pháp
- Chính trị, xã hội:
+ Chia nước ta làm ba kì với ba chế độ chính trị khác nhau.
+ Lập bộ máy quân sự, cảnh sát, mật thám, nhà tù ráo riết họat động; tiến hành cải cách chính trị - hành chính để đối phó
Để đối phó biến động chính trị Pháp đã dùng biện pháp gì ?
Huỳnh Thúc Kháng
Viện Dân biểu Trung Kì
- Giáo dục:
+ Thành lập hệ thống giáo dục Pháp - Việt từ tiểu học đến đại học, nhưng rất nhỏ giọt
+ Cho in ấn sách, báo phát phục vụ tuyên truyền cho chủ trương “Pháp – Việt đề huề”; các trào lưu văn hóa phương Tây có điều kiện tràn vào Việt Nam.
Chính sach VH-GD của Pháp sau CTTG I có gì mới ?
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam
- Kinh tế: Tạo nên những chuyển biến mới trong nền kinh tế nước ta, song kinh tế Việt Nam vẫn rất rất lạc hậu, mất cân đối, lệ thuộc kinh tế vào kinh tế chính quốc.
Sau CTTG I, chuyển biến về kinh tế ở VN đã diễn ra như thế nào ?
- Xã hội: xã hội Việt Nam phân hóa sâu sắc, xuất hiện thêm một số giai cấp và tầng lớp mới:
-Giai cấp địa chủ phong kiến : tiểu trung địa chủ chống TD Pháp và phản động tay sai.
-Giai cấp nông dân : là lực lượng CM to lớn của dân tộc.
-Giai cấp tiểu tư sản : hăng hái đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc.
-Giai cấp tư sản : tư sản mại bản và tư sản dân tộc.
-Giai cấp công nhân : chịu ảnh hưởng của cách mạng vô sản.
Kể tên 5 giai cấp ở xã hội VN từ sau CTTG I
Các giai cấp trong xã hội
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở VN
a. Chuyển biến về kinh tế
b. Chuyển biến về giai cấp xã hội
CHUYỂN BIẾN VỀ GIAI CẤP XÃ HỘI VIỆT NAM 1919 - 1925
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở VN
- Chuyển biến về kinh tế
- Chuyển biến về giai cấp xã hội
Chế độ thuộc địa
nửa phong kiến
Địa
chủ
Nông
dân
Chế độ
phong kiến
Chế độ
thuộc địa
Tiểu tư sản
HS SV Trí thức
Tư
sản
Công
nhân
Lực lượng
to lớn CM
Hăng hái
đấu tranh CM
ảnh hưởng
CM vô sản
Tư sản
dân tộc
Tiểu trung
địa chủ
Các mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam thời thuộc Pháp
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I
Mâu thuẫn chủ yếu của nhân dân VN ?


Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I

Nhìn sơ đồ giải thích chính sách của TD Pháp?
CỦNG CỐ TIẾT 1
Sự kiện có ảnh hưởng tích cực đến phong trào CMVN trong những năm 1919 – 1925 là
chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.
các nước thắng trận họp hội nghị ở Véc-xai – Oa-sinh-tơn để bàn về hòa bình thế giới.
Cách mạng tháng Mười Nga thành công, nước Nga Xô viết ra đời.
Pháp thực hiện chính sách thai thác thuộc địa lần thứ hai ở Việt Nam.
Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai, Pháp đầu tư vốn nhiều nhất vào ngành
đồn điền trồng cao su.
công nghiệp khai mỏ.
giao thông vận tải.
ngân hàng.
Nắm trọn quyền chỉ huy nền kinh tế Đông Dương là
Chính phủ Pháp.
Ngân hàng Đông Dương.
Toàn quyền Đông Dương.
chủ các đồn điền cao su.
Pháp đầu tư mạnh, tốc độ nhanh, quy mô lớn vào các ngành kinh tế trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai nhằm
hướng VN phát triển theo con đường TBCN.
bóc lột lợi nhuận tối đa cho chính quốc.
giúp tư bản ở Đông Dương củng cố thế lực.
Các ý A, B, C đều đúng.
Hậu quả lớn nhất về kinh tế do chính sach khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp là
các ngành, các vùng kinh tế phát triển không đều.
một số ngành kinh tế có nguy cơ bị thui chột.
Việt Nam trở thành thị trường tiêu thụ hàng hóa của Pháp.
nguồn ngân sách Pháp thu được từ thuế ngày một tăng.
Ảnh hưởng của chính sách về chính trị, văn hóa, giáo dục mà Pháp tiến hành ở Việt Nam là
các quyền tự do dân chủ được mở rộng.
trình độ dân trí được nâng cao.
những tư tưởng tiến bộ KH-KT có điều kiện phát triển mạnh mẽ.
cuộc đấu tranh giữa các yếu tố văn hóa truyền thống với văn hóa mới, văn hóa ngoại lai, nô dịch diễn ra quyết liệt
Nguyên nhân dẫn đến sự phân hóa sâu sắc trong xã hội Việt Nam là
chính sách cai trị của thực dân Pháp.
sự biến đổi về kinh tế do tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp.
quy luật phát triển của xã hội.
Các ý A, B, C đều đúng.
Mâu thuẫn cơ bản nhất trong xã hội VN từ sau CTTG I là
mâu thuẫn giữa dân tộc VN với thực dân Pháp.
mâu thuẫn giữa giai cấp nông dân với giai cấp địa chủ phong kiến.
mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân với ĐQ Pháp và tư sản dân tộc.
mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản dân tộc với chính quyền thực dân.
Tính đến năm 1929, số lượng giai cấp công nhân VN có khoảng
15 vạn.
20 vạn.
21 vạn.
trên 22 vạn.
Tiết 16-17-18 – Bài 12
GV: NGUY?N CHÍ THU?N
TRU?NG THPT DI AN - BÌNH DUONG
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở VN từ sau CTTG I (tiết 1)
II. Phong trào dân tộc, dân chủ ở VN từ năm 1919 đến năm 1925 (tiết 2)
1. Hoạt động của Phan Bội Châu và một số người VN sống ở nước ngoài
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân VN
3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc (tiết 3)
II. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
1. Hoạt động của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và một số người Việt Nam sống ở nước ngoài
* Hoạt động của Phan Bội Châu:
- Từ năm 1914 đến năm 1917, mặc dù bị bọn quân phiệt ở Quảng Châu bắt giam, Phan Bội Châu vẫn tìm cách hoạt động cứu nước.
- Tháng 6/1925, Phan Bội Châu lại bị Pháp bắt và đưa về Huế giam lỏng, kết thúc cuộc đời hoạt động yêu nước trong tiếc nuối của ông.
Phan Bội Châu
* Hoạt động của Phan Châu Trinh và một số người Việt Nam sống ở nước ngoài:
- Sau chiến tranh, nhiều Việt kiều hoạt động ở Pháp, điển hình là Phan Châu Trinh.
- Năm 1922, Phan Châu Trinh đã viết “Thất điều thư”, vạch trần 7 tội đáng chém của vua Khải Định khi ông này sang thăm nước Pháp.
- Ông thường tổ chức các buổi diễn thuyết để lên án chế độ quân chủ và quan trường ở Việt Nam hô hào mọi người “Khai dân trí, chấn dân trí, hậu dân sinh”.
 Thúc đẩy phong trào yêu nước.
Phan Châu Trinh
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân Việt Nam
* Hoạt động của tư sản:
- Tổ chức phong trào tẩy chay tư sản hoa Kiều, chủ trương “chấn hưng hàng nội, bài trừ hàng ngoại”, đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn,…
- Thành lập Đảng lập hiến (1923) để đòi tự do dân chủ, nhưng khi được Pháp nhượng bộ một số quyền lợi thì lại thoả hiệp.
Phong trào dân tộc, dân chủ những năm 1919-1925 đã có bước phát triển mới ra sao?
Phong trào đấu tranh trong giai đoạn nầy có bước chuyển biến như thế nào ?
* Phong trào đấu tranh của tiểu tư sản Việt Nam:
- Một số tổ chức chính trị ra đời lãnh đạo đấu tranh: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội phục Việt, Đảng thanh niên,…
- Cho ấn hành và xuất bản nhiều tờ báo tiến bộ: Tiếng chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê, Nam Đồng thư xã, Cường học thư xã,…
- Năm 1923, thành lập tổ chức Tâm tâm xã ở Quảng Châu. Tiếng bom Sa Diện của Phạm Hồng Thái mở đầu thời kì đấu tranh mới.
- Phong trào đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu (1925) và đòi để tang Phan Châu Trinh (1926) lan rộng khắp cả nước.
Lễ tang Phan Chu Trinh
Phạm Hồng Thái
Các hình thức đấu tranh của công nhân đã có bước chuyển biến
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
II. Phong trào dân tộc, dân chủ ở VN từ năm 1919 đến năm 1925
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân VN

TÔN ĐỨC THẮNG (1888-1980)
LẬP RA CÔNG HỘI ĐỎ SÀI GÒN
* Phong trào công nhân:
- Trước năm 1925, phong trào đấu tranh của công nhân còn mang tính tự phát
- Tháng 8/1925, công nhân xưởng đóng tàu Ba Son (Sài Gòn) bãi công, ngăn cản Pháp đưa binh lính người Việt sang đàn áp cách mạng Trung Quốc
 Công nhân Việt Nam bắt đầu chuyển sang đấu tranh tự giác.
Sơ đồ các giai đoạn phát triển của
phong trào công nhân Việt Nam từ 1918 - 1929
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân VN

Đấu tranh tự giác
Hoạt động của Nguyễn Ái quốc (1911 - 1925)
Tìm con đường cứu nước
Truyền bá chủ nghĩa Mác Lê nin
1920
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
II. Phong trào dân tộc, dân chủ ở VN từ năm 1919 đến năm 1925
3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc (Tiết 3)

1925
Nêu các sự kiện trong những năm hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ?
3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
-1917 NAQ trở lại Pháp tiếp tục hoạt động.
-18-6-1919 Người thay mặt những người VN yêu nước gởi đến Hội nghị Véc-xai bản yêu sách của nhân dân An Nam đòi các quyền tự do, dân chủ nhưng không được chấp nhận.
-7-1920 đọc bản “Sơ thảo luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của Lê-nin . Người tìm ra con đường cho CMVN.
-12-1920 dự Đại hội lần thứ XVIII của Đảng Xã Hội Pháp ở Tua. Người bỏ phiếu tán thành Quốc tế Cộng sản, gia nhập Đảng CS Pháp, trở thành người CSVN đầu tiên.

-1921 NAQ cùng với một số nhà CM thuộc địa lập ra “Hội các dân tộc thuộc địa” ở Pari để tập hợp những người dân thuộc địa sống trên đất Pháp chống chủ nghĩa thực dân, xuất bản báo Người cùng khổ (Le Paria).
-1925 Người xuất bản cuốn “Bản án chế độ thực dân Pháp”.
-6-1923 Người bí mật từ Pháp đi Liên Xô để dự Hội nghị Quốc tế Nông dân và Đại hội V Quốc tế cộng sản.
-1924 NAQ về Quảng Châu (Trung Quốc), chuần bị về tổ chức cho sự ra đời của Đảng CSVN.
BẢN ÁN CHẾ ĐỘ
THỰC DÂN PHÁP
Ý nghĩa : Người đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho CMVN và chuẩn bị tích cực cho sự ra đời của Đảng.
Cách mạng
tháng Tám
thành công
Kháng chiến
chống Pháp
thắng lợi
Giải phóng
miền nam
thống nhất
đất nước
D?i m?i
d?t mu?c
Sự kiện được đánh giá “như con chim én nhỏ báo hiệu mùa xuân” là
Phan Bội Châu được ra tù (1917) và tiếp tục hoạt động.
Phan Chu Trinh viết “Thất điều thư” vạch tội vua Khải Định (1922).
Phạm Hồng Thái thực hiện việc mưu sát toàn quyền Méclanh (1924).
Hội những người lao động trí óc Đông Dương ra đời (1925).
Giai cấp giữ vị trí châm ngòi cho phong trào dân tộc dân chủ ở VN trong những năm 1919 – 1925 là
giai cấp tư sản.
giai cấp công nhân.
giai cấp tiểu tư sản.
giai cấp nông dân.
Sự kiện thể hiện bước chuyển biến mới của phong trào CMVN kể từ sau CTTG I là
phong trào “bài trừ ngoại hóa” của giai cấp tư sản.
hoạt động xuất bản sách, báo của tầng lớp tiểu tư sản trí thức.
cuộc đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu và truy điệu, để tang Phan Chu Trinh.
phong trào đấu tranh của công nhân xưởng Ba Son năm 1925.
Sự kiện có ý nghĩa đánh dấu bước ngoặc về tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc là
gia nhập Đảng Xã hội Pháp năm 1919.
đọc sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê nin năm 1920.
được bầu vào Ban chấp hành Hội Nông dân Quốc tế năm 1923.
tham dự Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản năm 1924.




Bài tập : Hãy điền chữ Đ vào ô đúng hoặc chữ S vào ô sai trước câu sau :
1. Năm 1917, sau khi được trả tự do, Phan Bội Châu sang Nga.
2. Phan Châu Trinh kịch liệt đả phá chế độ quân chủ, đề cao dân quyền.
3. Một trong những mục đích trong chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp ở VN là để bù đắp lại những thiệt hại do CTTG I gây ra.
4. Sự biến đổi về kinh tế, xã hội ở VN dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai không ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của các khuynh hướng cách mạng khác nhau.
S
Đ
Đ
S




5. Trí thức tiểu tư sản là lực lượng CM rất nhạy cảm với thời cuộc, dũng cảm trong cuộc đấu tranh vì độc lập tự do, vì sự canh tân của đất nước.
6. Giai cấp tư sản dân tộc là giai cấp hăng hái nhất trong phong trào dân tộc, dân chủ ở VN đầu TK XX.
7. Giai cấp công nhân VN trở thành lực lượng chính trị độc lập ngay từ năm 1919.
8. Giai cấp phong kiến là giai cấp phản động, làm tay sai cho Pháp. Họ không phải là một lực lượng CM.
9. Cuộc đấu tranh của công nhân Ba Son (8-1925) đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân.
10.Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước cho dân tộc khi đọc Sơ thảo Luận cương của Lê nin...
Đ
S
S
Đ
Đ
Đ
CÂU 1: Nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn viÕt:
“Phót khãc ®Çu tiªn lµ phót B¸c Hå c­êi”.
C©u th¬ ®ã nãi lªn ®iÒu g×?
Hết giờ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
CÂU 2: Sự kiện nào đánh dấu bước phát triển
của phong trào công nhân Việt Nam
từ đấu tranh tự phát sang tự giác?
Hết giờ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
CÂU 3: Quá trình hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
từ năm 1919 đến năm 1927 có tác dụng gì?
Hết giờ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bài 12 – PHONG TRÀO DTDC Ở VN TỪ NĂM 1919 – 1925
CÂU HỎI CỦNG CỐ
1. Hãy phân tích những ảnh hưởng của tình hình thế giới đến phong trào cách mạng Việt Nam từ sau CTTG I ?
2. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đã tác động đến tình hình kinh tế của Việt Nam như thế nào ? Nêu những ảnh hưởng tới tình hình xã hội Việt Nam ?
3. Nêu đặc điểm của phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam trong những năm 1919 – 1925 ?