Bài 12. Phân bón hoá học

Bài thuyết trình về phân bón hoá học
PHÂN BóN HOá HọC Là NHữNG HOá CHấT Có CHứA CáC NGUYÊN Tố DINH DƯỡng được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất cây trồng
Cây đồng hoá được c,h,o từ không khí và nước , còn đối với các nguyên tố khác thì cây hấp thụ từ đất . đất trồng trọt bị nghèo dần các nguyên tố dinh dưỡng vì vậy cần bón phân để bổ sung cho đất những nguyên tố đó .
Bón phân cho ruộng luá và hoa màu
Có 3 loại phân bón hoá học chính là phân đạm , phân lân và phân kali
Phân đạm phân lân phân kali
I . Ph©n ®¹m
ph©n ®¹m cung cÊp nit¬ ho¸ hîp cho c©y d­íi d¹ng ion nitrat ( no3) vµ ion amoni ( nh4 )
phân đạm có tác dụng kích thích quá trình sinh trưởng của cây , làm tăng tỷ lệ protein thực vật . Có phân đạm , cây trồng sẽ phát triển nhanh , cho nhiều hạt củ hoặc quả .
Các loại phân đạm chính là
Phân đạm nitrat phân đạm amoni phân đạm urê
1.Phân đạm amoni
phân đạm amoni là các muối amoni : nh4cl , (nh4)2no3, nh4no3 . các muối này được điều chế khi cho amoniac tác dụng với axit tương ứng . thí dụ :
2nh3 + h2so4 ? ( nh4 )2so4

Khi tan trong nước , muối amoni bị thuỷ phân tạo ra môI trường axit , nên chỉ bón phân này cho các loại đất ít chua , hoặc đất đã được khử chua bằng nước vôI ( CaO )
muối amoni sau khi ngậm nước
2. PHÂN ĐạM NITRAT
PHÂN ĐạM NITRAT Là CáC MUốI NITRAT: NANO3, CA(NO3)2 .CáC MUốI NàY ĐƯợc điềi chế khi cho axit nitric tác dụng với muối cacbonat cuả các kim loại tương ứng .
thí dụ : caco3 + 2hno3 ? ca(no3)2 + co2 + h2o











ĐạM NITRAT
Phân đạm amoni và phân đạm nitrat khi bảo quản thường dễ hút nước trong không khí và chảy rữa. chúng tan nhiều trong nước nên có tác dụng nhanh với cây trồng nhưng dễ bị nước mưa rửa trôi
3 . Urê
urê ( (nh2)2co) là chất rắn màu trắng tan tốt trong nước chưá khoảng 46%n dược điều chế bằng cách cho amoniac tác dụng với co2 ở nhiệt độ 180- 200c dưới áp suất ~ 200 atm :
co2 + 2nh3 ? (nh2)2co + h20


urê 46%n cấu tạo tinh
thể cuả urê




Trong đất dưới tác dụng của các vi sinh vật urê bị phân huỷ cho thoát ra amoniac hoặc chuyển dần thành muối amoni cabonat khi tác dụng với nước :
(nh2)2co + 2h20 ? (nh4)2co
Hiện nay ở nước ta urê dược sản xuất tại nhà máy phân đạm hà bắc và nhà máy phân đạm phú mỹ

II . Ph©n l©n
ph©n l©n cung cÊp cho c©y d­íi d¹ng ion phophat . Ph©n l©n cÇn thiÕt cho c©y ë thêi k× sinh tr­ëng , do thóc ®Èy c¸c qu¸ tr×nh sinh ho¸ trao ®æi chÈt vµ n¨ng l­îng cu¶ thùc vËt . Ph©n l©n cã t¸c dông lµm cho cµnh l¸ khoÎ, h¹t ch¾c qu¶ hoÆc cñ to .

độ dinh dưỡng cuả phân lân được đánh giá bằng hàm lượng % p2o5 tương
ứng với lượng photpho có trong thành phần cuả nó . Nguyên liệu đẻ sản xuất phân
lân là quặng photphorit và apatit. Một số loại phân lân chinh la supephotphat va
phân lân nung chảy









Photphorit apatit
1. Supephotphat
có 2 loại supephotphat là supephotphat đơn và supephotphat kép . Thành phần chính cuả cả 2 loại là muối tan canxi hidrophotphat
supephotphat đơn supephotphat kép
a, supephotphat đơn
Supephotphat đơn chưá 14-20% P205 , được sản xuất bằng cách cho bột quặng phophorit hoặc apatit tác dụng với axitsunfuric đặc :
Ca3(po4)2 +2h2so4 ? ca(h2po4)2 +2 caso4















cây trồng đồng hoá dễ dàng muối ca(h2po4)2 còn caso4 là phần ko co ích làm rắn đất .
ở nước ta Công ty Supephotphat và hoá chất lâm thao -phú thọ sản xuất loại Supephotphat đơn này từ quặng Apatit Lào Cai
Nhà máy hoá Apatit Lào Cai
chất Lâm Thao
b, phân supephotphat kép
Supephotphat kép có chứa hàm lượng P2o5 cao hơn(40-50%) vì chỉ có Ca(h2po4) .Quá trình sảm xuất Sopephotphat kép xảy ra qua 2 giai đoạn : điều chế axit photphoric và cho axit photphoric tác dụng với Photphorit hoặc apatit

Ca3(PO4)2 + 3H2so4 ? 2h3po4 + 3CaSO4
Ca3(PO4)2 + 4H3po4 ? 3Ca(H2PO4)2

2. Phân lân nung chảy
để sản xuất phân lân nung chảy người ta nung hỗn hợp bột quặng apatit hay photphorit với đá xà vân ( thành phần chính là magiesilicat ) và than cốc ở nhiệt độ trên 1000c trong lò đứng . Sản phẩm nóng chảy dược làm nguội nhanh bằng nước đẻ khối chất bị vỡ thành các hạt vụn , sau đó sấy khô và nghiền thành bột .









Apatit than cốc đá xà vân
Thành phần chính cuả phân lân nung chảy là hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie ( chứa 12-14% p2o5 ) . Các muối này ko tan trong nước nên cũng thích hợp cho loại đất chua .

Phân lân nunG chảy

ở nước ta, phân lân nung chảy được sản xuất ở Văn Điển (Hà nội) và 1 số địa phương khác .
III .ph©n kali
ph©n kali cung cÊp cho c©y trång nguyªn tè kali d­íi d¹ng ion k+ . Ph©n kali gióp cho c©y hÊp thô ®­îc nhiÒu ®¹m h¬n, cÇn cho viÖc t¹o ra chÊt ®­êng , chÊt bét chÊt x¬ , chÊt dÇu t¨ng c­êng søc chèng bÖnh chèng rÐt chÞu h¹ cña c©y. ®é dinh d­ìng cu¶ kali ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng hµm l­îng % k2o cã t­¬ng øng víi l­îng kali cã trong thµnh phÇn cu¶ nã .




k2co3
Hai muối kali clorua và kalisunfat được
sử dụng nhiều nhất để làm phân kali tro
thực vật cũng là một loại phân kali vì
có chứa k2co3
iv. Một số loại phân bón khác
1. Phân hỗn hợp và phân phức hợp
phân hỗn hợp và phân phức hợp là loại phân bón chưá đồng thơì 2 hoặc 3 nguyên tố dinh dưỡng cơ bản
.phân hỗn hợp : chưá cả 3 nguyên tố n,p,k được gọi là phân npk
Loại phân này là sản phẩm khi trộn các loại phân đơn theo tỷ lệ n:p:k khác nhau tuỳ theo loại đất và cây trồng . thí dụ : nitrophotka là hỗn hợp cuả (nh4)2hpo4 và kno3

phân phức hợp
là hỗn hợp các chất được tạo ra đồng thời bằng tương tác hoá học cuả các chất . thí dụ : amophot là hỗn hợp các muối nh4h2po4 và (nh4)2hpo4 thu được khi cho amoniac tác dụng với axit photphoric .
(nh4)2hpo4 Nh4h2po4
2. Phân vi lượng
phân vi lượng cung cấp cho cây các nguyên tố như bo (b), kẽm (zn) mangan (mn), đồng (cu), kolipden (mo ). ở dạng hợp chất.
Mangan đồng kẽm
CÂY TRồNG CHỉ CầN MộT LƯợng rất nhỏ các loại phân bón này để tăng khả năng kích thích quá trình sinh trưởng và trao đổi chất, tăng hiệu lực quang hợp ... Phân vi lượng được đưa vào đất cùng với phân bón vô cơ hoặc phân bón hưũ cơ và chỉ có hiệu quả cho từng loại cây và từng loại đát . dùng quá lượng quy đụnh sẽ có hại cho cây ..

THE END