Bài 12. Phân bón hoá học

L?p 11T1
T? M?T
Trường THPT chuyên
Nguyễn Bỉnh Khiêm
B�i 16.

PHÂN BóN
HóA HọC
PHÂN ĐẠM
Vai trò của phân đạm là gì?

Có bao nhiêu loại phân đạm thường được sử dụng?
Vai trò:
Phân đạm cung cấp nitơ hóa hợp cho cây dưới dạng ion nitrat (NO3_) và ion amoni (NH4+).
Có tác dụng kích thích quá trình sinh trưởng của cây, tăng tỉ lệ protein thực vật do đó giúp cây phát triển nhanh, cho năng suất cao.

Phân loại:
Có ba loại chính là phân đạm amoni, phân đạm nitrat và phân đạm urê.
Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá bằng hàm lượng %N trong phân.
1. Phân đạm Amoni
Là các muối: NH4Cl, (NH4)2SO4,NH4NO3, ...
Điều chế:
NH3 + axit tương ứng ? muối amoni
ví dụ:
NH3 + HCl ? NH4Cl (amoni clourua)
2 NH3 + H2SO4 ? (NH4)2SO4(amonisunfat)
- Khi tan trong nước muối amoni bị thủy phân tạo môi trường axit
NH4+ + H2O  NH3 + H3O+
Phân đạm amoni thích hợp cho các loại đất ít chua hoặc đã khử chua trước bằng CaO.

Lưu ý: Không bón phân đạm amoni cùng lúc với vôi để khử chua do phản ứng tạo khí NH3
CaO + H2O  Ca(OH)2
NH4+ + OH_  NH3 + H2O
B? SUNG
Phân đạm amoni nitrat (NH4)NO3 (còn được gọi là phân đạm hai lá): chứa 35%N.
Là loại phân có tác dụng nhanh do chứa cả NH4+ lẫn NO3_.
Phân đạm amoni sunfat (phân đạm một lá): (NH4)2SO4 chứa 20 - 21%N, 23 - 24%S.
Phân amoni sunfat thích hợp cho vùng đất kiềm, các loại cây ưa chua hay có nhu cầu cao về lưu huỳnh (cải bắp, su hào, cây lấy dầu…).
2. Phân đạm Nitrat
Là các muối nitrat NaNO3, Ca(NO3)2...
Điều chế:
HNO3 + muối cacbonat ? muối nitrat
Ví dụ:
2HNO3 + CaCO3 ? Ca(NO3)2 + H2O + CO2

Lưu ý:
Dễ hút nước và bị chảy rữa, thích hợp cho đất chua và mặn.
Tan nhiều trong nước ? cây dễ hấp thụ nhưng cũng dễ bị rửa trôi.
3. Urê
Chất rắn màu trắng (NH2)2CO, tan tốt trong nước.
%N = 2.14 / 60 = 46%
Điều chế:
CO2 + 2NH3 ? (NH2)2CO + H2O
(200 atm, 180-200oC)
Phân urê thích hợp cho nhiều loại đất, đặc biệt là đất chua, đất bạc màu.
Câu hỏi:
T?i sao phân urê lại được sử dụng rộng rãi?
Không bón phân cho vùng đất có tính kiềm?
Phân đạm urê thường được sử dụng rộng rãi do có %N cao (46%).

Khi bón phân, urê chuyển dần thành amoni cacbonat:
(NH2)2CO + H2O  (NH4)2CO3
Muối này tiếp tục tác dụng với dd kiềm tạo khí NH3
NH4+ + OH_  NH3 + H2O

Nếu lượng NH3 dư quá nhiều sẽ gây ngộ độc, cây sinh trưởng thái quá, các quá trình hình thành hoa quả bị đình trệ làm giảm năng suất!
MỘT SỐ HÌNH ẢNH
MINH HỌA
Nhà máy đạm Phú Mỹ
Nhà máy đạm Bắc Giang




Bón thừa đạm quá nhiều lúa sắp chín mà không thấy bông lúa.
Bông lúa vượt lên nhưng lá vẫn còn xanh chứng tỏ đạm còn thừa.
Bón vừa đủ nên chỉ thấy bông lúa, không thấy lá.
Cảm ơn cô và các bạn
đã theo dõi