Bài 12. Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Kiến thức trọng tâm:


- Nhật bản tiến hành cuộc Duy Tân Minh Trị.
- Đưa đất nước phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa rồi chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.
BẢN ĐỒ THẾ GIỚI

Nhật Bản là quốc gia đảo ở Đông Bắc Châu Á, diện tích khoảng 374.000km2, ít tài nguyên, thiên tai thường xuyên xảy ra.
BẢN ĐỒ NHẬT BẢN
Là 1 quần đảo gồm 4000 đảo lớn nhỏ trải dài hình cánh cung từ Bắc xuống nam trong đó lớn nhất là 4 đảo:
Hokkaiđo;
Honshu;
Shikoku;
Kyushu
ĐẢO Ô KI NA OA
Quốc kỳ Nhật Bản
QUỐC HUY NHẬT- BÔNG HOA CÚC TƯƠNG TRƯNG SỰ VĨNH CỬU CỦA HOÀNG GIA
HOA ANH ĐÀO- QUỐC HOA
CỦA NHẬT BẢN
NÚI PHÚ SỸ-BIỂU TƯỢNG CỦA NHẬT BẢN
NÚI PHÚ SỸ KHI HOÀNG HÔN XUỐNG
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ
1.Tình hình:
Câu hỏi: Cho biết tình hình Nhật Bản giữa thế kỷ XIX?
Ghi vở:
- Giữa thế kỷ XIX: Phong kiến Nhật suy yếu, lạc hậu.
- Tư bản phương Tây tăng cường can thiệp vào Nhật, đòi "mở cửa".
- Tháng 1-1868, Thiên hoàng Minh trị tiến hành cải cách đất nước.
2. Cuộc Duy tân Minh Trị:
Minh trị Thiên hoàng Mutsohito
- Mutsohito lên kế vị vua cha tháng 11-1867 khi mới 15 tuổi.
- Ông là người rất thông minh, dũng cảm, biết chămlo việc nước, biết theo thời thế và biết dùng người.
- Tháng1-1868 tiến hành những cải cách tiến bộ theo phương Tây.
Câu hỏi: Cuộc duy tân Minh Trị được tiến hành trên những lĩnh vực nào?
Ghi vở:
- Kinh tế: Thống nhất tiền tệ, phát triển kinh tế Tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng.
- Chính trị, xã hội: Đưa tư sản lên nắm quyền, thi hành chính sách giáo dục bắt buộc.
-Quân sự: thực hiện chế độ nghĩa vụ.
3.Kết quả:
Nhật trở thành một nước tư bản công nghiệp.
Câu hỏi thảo luận:
Vấn đề 1: Vì sao nước Nhật khôngbị biến thành thuộc địa của ĐQ phương tây như các nước Châu Á khác?
Trả lời: Vì nước Nhật đã kịp thời cải cách, canh tân đất nước.
Vấn đề 2: Cuộc duy tân Minh Trị có phải là cuộc cách mạng tư sản không? Tại sao?
Trả lời: Là CMTS, vì đã chấm dứt chế độ PK, thực hiện cải cách toàn diện mang tính chất tư sản.
Vấn đề 3: CMTS Nhật khác với CMTS ở Châu A�u như thế nào?
Trả lời: Do quí tộc tư sản tiến hành từ trên xuống, không dùng vũ trang.

Vấn đề 4: Em có nhận xét gì về tình hình nước Nhật lúc này?
Trả lời: Rất dũng cảm, rất kịp thời, nhanh nhẹn với thời cuộc. Sớm đưa đất nước thoát khỏi sự xâm lược của ĐQ phương Tây
Xem kênh hình 48: Em có nhận xét gì về hình ảnh đó?
- Toàn cảnh là sự phồn hoa sang trọng, nhà cửa, phố xá xây dựng qui mô.
- Công nghiệp phát triển, kéo theo giao thông vận tải phát triển.
II. NHẬT BẢN CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC.
1. Đối nội:
- Tập trung phát triển: Công nghiệp, thương nghiệp, ngân hàng.
- Ra đời nhiều công ty độc quyền.
Các cửa hàng của Mitsui dọc theo phố
vào năm 1866
Yataro Ivasaki- người đặt nền móng cho Mitsubishi
Biểu tượng của Mitsubishi
2. Đối ngoại:
Đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng.
Xem bảng:

Lược đồ đế quốc Nhật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
Mãn Châu, Triều Tiên
1907-1912
Nam đảo Xakhalin(Nga)
1905
Đài Loan,Liêu Đông(TQ)
1895
Lưu Cẩu(TQ)
1872-1879
Sơn Đông(TQ)
1912-1914
Phúc Châu(TQ)
1898
Bản đồ đế quốc Nhật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
III. CUỘC ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN LAO ĐỘNG NHẬT BẢN
Ghi vở:
1. Nguyên nhân:
2. Phong trào đấu tranh:
- 1901 Đảng xã hội dân chủ Nhật Bản được thành lập.
- Từ 1906 phong trào công nhân phát triển mạnh.
- Từ 1907 phong trào bãi công ngày càng tăng.
Câu hỏi: Em có nhận xét gì về các cuộc đấu tranh của công nhân Nhật Bản vào đầu thế kỷ XX?
Trả lời:
- Có tổ chức lãnh đạo: Nghiệp doàn, đảng XHDC.
- Ngày càng phát triển: số lượng, chất lượng.
Kiến thức trong bài:
- Nhật bản tiến hành cuộc Duy Tân Minh Trị.
- Đưa đất nước phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa rồi chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.
- Cuộc đấu tranh của nhân dân lao động Nhật Bản.

Bài 12
NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỶ XIX
ĐẦU THẾ KỶ XX
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Nhật Bản thực hiện cuộc Duy tân Minh Trị mang lại kết quả gì?
A. Thoát khỏi sự xâm lược của đế quốc P Tây.
B. Phát triển thành nước Tư bản công nghiệp.
C. Cả hai ý trên đều đúng.
Đáp án: C
Câu 2: Những biểu hiện nào cho thấy cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX Nhật Bản chuyển sang Chủ nghĩa đế quốc?
A. Tiến hành cuộc cải cách Minh Trị.
B. Tập trung phát triển công nghiệp, thương nghiệp, ngân hàng.
C. Ra đời nhiều công ty độc quyền.
D. Đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng.
E. Các câu...đúng.
Đáp án: Các câu C,D đúng.