Bài 12. Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

KIỂM TRA BÀI CŨ
Vào cuối thế kû XIX đầu thế kû XX, phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë Đông Nam Á cã ®Æc ®iÓm g× chung?
Phong trµo ®Êu tranh næ ra réng kh¾p, quyÕt liÖt.
NhiÒu giai cÊp, tÇng líp tham gia.
§Òu thÊt b¹i.
NHẬT BẢN
GIỮA THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX
TIẾT 18-BÀI 12
Nội dung chính cần nắm:
- Bối cảnh, Nội dung và kết quả của cuộc Duy tân Minh Trị .
Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
Nét chính cuộc đấu tranh của nhân dân lao động Nhật Bản trong giai đoạn này.
Tiết 18- Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
Là một quốc gia đảo hình vòng cung, có diện tích tổng cộng là 377.843 km vuông, d©n sè 127 triÖu ng­êi, nằm theo sườn phía đông lục địa châu Á. Mĩ danh “xứ sở hoa anh đào”, “đất nước mặt trời mọc”.
Nêu những hiểu biết của em về Nhật Bản?
Tiết 18- Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
I. Cuộc Duy Tân Minh Trị
I. Cuộc Duy Tân Minh Trị
Nhóm 1: Nguyên nhân nào khiến Thiên Hoàng Minh Trị tiến hành cuộc cải cách Duy Tân?
Nhóm 2: Cuộc cải cách Duy Tân được thực hiện vào thời gian và trên lĩnh vực nào?
Nhóm 3: Cuộc cải cách Duy Tân có tác dụng như thế nào đối với kinh tế, xã hội Nhật Bản?
Nhóm 4: Vì sao nói cuộc cải cách Duy Tân là một cuộc cách mạng tư sản?
*-Bối cảnh:
- Ca?c nuo?c tu ba?n phuong Tõy tang cuo`ng can thiờ?p va`o Nhõ?t Ba?n, do`i " mo? cu?a"
I. Cuộc Duy Tân Minh Trị
Nhật Bản
Tiếp tục duy trì chế độ phong kiến, trë thµnh miÕng måi cho thùc d©n ph­¬ng T©y.
Mở cửa canh tân đất nước
TƯỚNG QUÂN SÔ GUN
CẢNH TRƯỚC PHỦ TƯỚNG QUÂN
I. Cuộc Duy Tân Minh Trị
- Tháng 1 năm 1868 Thiên Hoàng Minh Trị tiến hành cải cách trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị xã hội, văn hóa, giáo dục, quân sự.
*-Bối cảnh:
- Ca?c nuo?c tu ba?n phuong Tõy tang cuo`ng can thiờ?p va`o Nhõ?t Ba?n, do`i " mo? cu?a"
Thiên Hoàng Minh Trị
(1852-1912)
Gia dỡnh Thiờn ho�ng Minh Tr?
LĨNH VỰC
NỘI DUNG
Chính trị
Xã hội
Kinh tế
Văn hóa giáo dục
Quân sự
Thống nhất tiền tệ, Xóa bỏ độc quyền ruộng đất phong kiến tăng cường phát triển kinh tế tư bản ở nông thôn.
- Xây dựng hạ tầng cơ sở, đường xá, cầu cống. Phục vụ cho giao thông, liên lạc …
-Bãi bỏ chế độ nông nô
- Đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm chính quyền
- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học kĩ thuật trong giảng dạy
- Cử học sinh ưu tú đi du học phương Tây.
- Tổ chức huấn luyện theo kiểu phương Tây, chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.
-Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú trọng.
Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ->Chủ nghĩa đế quốc.
Tính chất: Là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để.
Quan sát Hình 48: Em hãy cho biết vì sao Nhật Bản chú trọng đến ngành đóng tàu?
Em hãy cho biết kết quả của cuộc Minh Trị Duy tân?
* Ý nghĩa :
- Mở đường cho kinh tế phát triển, NhËt B¶n Trë thµnh n­íc giµu m¹nh nhÊt ch©u ¸- Giúp Nhật Bản không bị xâm chiếm.
- Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở phương Đông đầu TK XX trong đó có Việt Nam
- Nêu ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị ?
Qua cuộc cải cách em có nhận xét gì về Thiên hoàng Minh Trị?
II. NHẬT BẢN CHUYỂN SANG CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC
Sau chiến tranh Trung- Nhật( 1894-1895) kinh tế Nhật càng phát triển mạnh.
+ Đầu thế kỉ XX, các công ty độc quyền ra đời, chi phối đời sống kinh tế và chính trị của Nhật Bản (Mít- xưi, Mit- su- bi- si).
 Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc trong điều kiện nào?
 Những sự kiện nào chứng tỏ Nhật Bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX?
Matsukata Masaoyoshi Người sáng lập công ti Mitsubisi
“….Anh có thể đi đến Nhật trên chiếc tàu thủy của hãng Mit xưi, tàu chạy bằng than đá của Mit xui, cập bến của Mit xưi, sau đó đi đến tàu điện của Mit xưi đóng, đọc sách do Mit xưi xuất bản, dưới ánh bóng điện do Mit xưi chế tạo…”
Qua đoạn trích trên em thấy vai trò của các công ty độc quyền đối với đời sống kinh tế Nhật Bản được thể hiện như thế nào?
II. NHẬT BẢN CHUYỂN SANG CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC
Sau chiến tranh Trung- Nhật( 1894-1895) kinh tế Nhật càng phát triển mạnh.
+ Đầu thế kỉ XX các công ty độc quyền ra đời, chi phối đời sống kinh tế và chính trị của Nhật Bản (Mít- xưi, Mit- su- bi- si).
- Chính quyền Nhật cũng đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng thuộc địa.
+ Đặc điểm: Đế quốc Nhật Bản là chủ nghĩa đế quốc phong kiến quân phiệt.
 Đặc điểm của đế quốc Nhật Bản?
 Khai thác lược đồ H 49 SGK thể hiện sự xâm lược – bành trướng thuộc địa của Nhật
Lược đồ đế quốc Nhật cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
Em có nhận xét gì về chính sách đối ngoại của Nhật Bản ở cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX?
III. CUỘC ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN LAO ĐỘNG NHẬT BẢN
1. Nguyên nhân
+ Nhân dân lao động bị áp bức, bóc lột nặng nề.
+ Công nhân lao động từ 12đến 14h trong điều kiện tồi tệ, lương thấp  phong trào đấu tranh.
2. Hệ quả
- Các tổ chức nghiệp đoàn ra đời
1901: Đảng xã hội dân chủ Nhật thành lập (Ca –tai- a -ma Xen lãnh đạo)
TrÝch ®äc in nhá( trang 69).
Vì sao giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nhật Bản lại đấu tranh m¹nh mÏ ë cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX?Mục đích đấu tranh.
Phong trào công nhân Nhật Bản đã có những bước tiến như thế nào?
III. CUỘC ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN LAO ĐỘNG NHẬT BẢN
3. Phong trào tiêu biểu
Năm1906:
+ Phong trào công nhân phát triển mạnh
+ Nông dân và nhân dân lao động đấu tranh chống tô thuế giá cả đắt đỏ.
- Năm 1907: Có 57 cuộc bãi công.
- Năm 1912: 46 cuộc bãi công  1917 có 398 cuộc bãi công.
->Phong trào đấu tranh ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng.
Nêu các phong trào đấu tranh tiêu biểu của nhân dân lao động Nhật Bản?
Nhận xét về các cuộc đấu tranh của công nhân và các tầng lớp nhân dân ở Nhật Bản vào đầu thế kỉ XX?
1- V� sao � gi�a th� k� XIX, Nh�t B�n kh�ng tr� th�nh n�íc thu�c ��a hay phơ thu�c?
2- Cu�c ��u tranh cđa nh�n d�n lao ��ng Nh�t B�n � cu�i th� k� XIX ��u th� k� XX c� �Ỉc �iĨm g� nỉi b�t?

củng cố
Theo em, công cuộc công nghiệp hóa-
hiện đại hóa của Việt Nam hiện nay có thể
học tập kinh nghiệm gì từ cuộc Duy Tân
Minh Trị của Nhật Bản?
- tr� l�i c�u h�i 1,2.
- �n t�p n�i dung chu�n b� kiĨm tra 1ti�t.
DẶN DÒ