Bài 12. Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Tiết 18 - bài 12
Nhật bản
GI?A TH? K? XIX - D?U TH? K? XX
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GiỜ THĂM LỚP.
NHẮC LẠI KIẾN THỨC CŨ
Nêu đặc điểm chung, kết quả, ý nghĩa của phong trào giải phóng dân tộc ở khu vực Đông Nam Á.
BẢN ĐỒ CHÂU Á
BẢN ĐỒ NƯỚC NHẬT BẢN
THIÊN HOÀNG MINH TRỊ
- LÀ HIỆU CỦA HOÀNG ĐẾ NHẬT BẢN MÚT-XƯ-HI-TÔ (MUTSUHITO).
SINH NĂM 1852 - MẤT NĂM 1912.
- 1/1868, ÔNG RA LỆNH TRUẤT QUYỀN SÔGUN, LẬP CHÍNH PHỦ MỚI, THỦ TIÊU CHẾ ĐỘ MẠC PHỦ, LẤY HiỆU LÀ MINH TRỊ. MÚT-XƯ-HI-TÔ LÊN NGÔI KHI MỚI 16 TUỔI.
ÔNG LÀ NGƯỜI THÔNG MINH, DŨNG CẢM, BIẾT THỜI THẾ VÀ BIẾT DÙNG NGƯỜI.
THIÊN HOÀNG MINH TRỊ ĐÃ TiẾN HÀNH CẢI CÁCH TiẾN BỘ THEO PHƯƠNG TÂY ĐỂ CANH TÂN ĐẤT NƯỚC.











NỘI DUNG CUỘC CẢI CÁCH DUY TÂN MINH TRỊ
- Thực hiện giáo dục bắt buộc, chú trọng giảng dạy khoa học, kĩ thuật.
- Đưa học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây.
- Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây.
- Chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.
- Chú trọng công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí.
- Thống nhất tiền tệ, xóa bỏ độc quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến; phát triển kinh tế TBCN ở nông thôn.
- Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá phục vụ giao thông, liên lạc.
- Bãi bỏ chế độ nông nô
- Đưa quí tộc tư sản hoá và đại tư sản lên nắm quyền.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Nhận xét :
Tác dụng đối với kinh tế?
Phục vụ quyền lợi cho ai?
? Từ đó kết luận tính chấ�t của cuộc Duy tân Minh Trị.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Nêu điểm khác giữa CMTS Nhật khác với CMTS ở A�u, Mi về:
Giai cấp tiến hành.
Hình thức.
Quy mô.
Khánh thành một đoàn tàu ở Nhật Bản
Cuối XIX, xây dựng được đội tàu buôn hiện đại có thể đi biển xa thay cho thuyền buồm.
1896, tổng trọng tải thương thuyền 182.000 tấn. 1904 tăng lên 600.000 tấn. ? Tự chuyên chở hàng hoá buôn bán với nước ngoài phục vụ hiệu quả cho thông thương kinh tế.
Đầu XX, đóng được tàu chiến hiện đại trọng tải 1.000 tấn (xem ảnh), gần như tự trang bị cho quân đội thiện chiến ? phục vụ đắc lực trong các cuộc chiến tranh đế quốc.
Sản phẩm công- nông nghiệp tăng nhanh.
Công nghiệp nặng phát triển mạnh.
KINH TẾ TƯ BẢN CHỦ NGHĨA PHÁT TRIỂN MẠNH MẼ.

(…)Làm ngưng trong một thời gian sự bành trướng của Nga ở Trung Hoa; Á Châu bắt đầu hồi sinh (…)Toàn cõi Á Châu khi nghe tin khổng lồ Nga - “con gấu trắng Bắc Cực” - bị “chú lùn da vàng” hạ thì nhảy múa, reo hò như chính mình đã thắng trận. Người Á có cảm tình ngay với Nhật vì Nhật đã rửa cái nhục chung của giống da vàng. Trung Hoa mong lật đổ gấp nhà Thanh để duy tân như Nhật; Ấn Độ, Việt Nam, Miến Điện, Mã Lai… đều mơ tưởng độc lập và cái tên Minh Trị Thiên Hoàng vang lên trong miệng các nhà ái quốc .”
(Theo học giả Nguyễn Hiến Lê)

Đầu thế kỷ XX, ở Việt Nam thời là thuộc địa của Pháp, một bài thơ mang tên "Á Tế Á ca" (Bài ca châu Á) được sáng tác. Bài "Á Tế Á ca" tôn vinh cuộc cải cách dưới triều vua Minh Trị và cho rằng người châu Á, đặc biệt là người Việt cùng xứ Đông Dương nằm dưới ách thống trị của Pháp nên noi theo cuộc cải cách này. Trích đoạn:
Cờ độc lập đứng đầu phất trước
Nhật Bản kia vốn nước đồng văn
Phương Đông nổi hiệu duy tân
Nhật hoàng Minh Trị anh quân ai bì…
Khen thay Nhật Bản anh tài
Từ nay vinh dự còn dài về sau…
(Theo học giả Nguyễn Hiến Lê)

". Anh có thể đi đến Nhật trên chiếc tàu thủy của hãng Mit-xưi, tàu chạy bằng than đá của Mit-xưi, cập bến của Mit-xưi, sau đó lại đi trên tàu điện của Mit-xưi đóng, đọc sách do Mit-xưi xuất bản, dưới ánh sáng của bóng điện do Mit-xưi chế tạo ."
LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX
NĂM 1872-1875: CHIẾM LƯU CẦU
NĂM 1895: CHIẾM ĐÀI LOAN
NĂM 1905: CHIẾM PHÍA NAM ĐẢO XA-KHA-LIN VÀ LIÊU ĐÔNG, LỮ THUẬN
NĂM 1910: CHIẾM BÁN ĐẢO TRIỀU TIÊN
NĂM 1914: CHIẾM SƠN ĐÔNG
Trong các ý sau, ý nào đúng, ý nào sai? Em hãy sửa lại các ý sai cho đúng.
S
Đ
S
S
Đ
Đ
nước này giàu tài nguyên.
muốn biến nước này làm bàn đạp tấn công Tiều Tiên và Trung Quốc.
Đ
cải cách toàn diện.
Đ
bạo lực lật đổ ? cải cách toàn diện.
cùng thời điểm với Cuộc vận động Duy tân ở Trung Quốc.
Đ
?nh hu?ng l?n d?n Trung Quốc ? Cuộc vận động Duy tân.
Kính chúc quý thầy cô sức khoẻ
Chúc các em học tập tốt !