Bài 12. Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Kiểm tra bài cũ
? Kể tên một vài sự kiện chứng tỏ sự đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương chống kẻ thù chung là thực dân Pháp cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

Đáp án:
- ở Cam-pu-chia: Năm 1869 A-cha-Xoa lập căn cứ ở vùng Bảy núi (Châu Đốc -
Việt Nam) và hợp tác chặt chẽ với nghĩa quân Thiên Hộ Dương (Nam Kì). Trong đội ngũ quân của A-cha -Xoa có cả người Khơ -me và người Việt.
-Năm 1886 nhà sư Pu-côm-bô dựng căn cứ ở Tây Ninh, liên kết với nghĩa quân Trương Quyền, Thiên Hộ Dương, được nhân dân giúp đỡ, đã đánh thắng quân Pháp nhiều trận
- ở Lào, năm 1901 một phong trào khởi nghĩa nổ ra ở cao nguyên Bô-lô-ven, lan sang Việt Nam và kéo dài đến năm 1907 mới bị dập tắt.

Nhật Bản nằm ở phía
đông bắc Châu á trên
Thái Bình Dương,đất
nước Nhật Bản trải dài
theo hình cánh cung
gồm bốn đảo chính:
Hôn-su,Hốc-cai đô,
Si-cô-cư và Kiu-siu,
thủ đô là Tô-Ki-ô.Nhật
là một đất nước nghèo
về tài nguyên thiên
nhiên.Đến nửa sau thế
kỉ XIX chế độ phong
kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng,về cơ bản
Nhật vẫn là nước phong
kiến nông nghiệp.
Lược đồ nước Nhật cuối thế kỉ XIX
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
-Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng.
-TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh
Tình hình nước Nhật giữa thế kỉ XIX có điểm gì
giống với các nước châu á ?
Yêu cầu
Hoặc tiếp tục duy trì chế độ phong kiến
mục nát miếng mồi cho thực dân phương Tây
Hoặc tiến hành cải cách để canh tân
đất nước
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh
- Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng.
- TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
Thiên hoàng Minh Trị:Vua Mut-su-hi-tô lên
kế vị vua cha tháng 11-1867 khi mới 15 tuổi.
ông là người rất thômg minh,dũng cảm biết
chăm lo việc nước, bết theo thời thế và biết
dùng người.
-Lên ngôi trước tình hình khủng hoảng,bế
tắc của nước Nhật, ông đã có quyết định sáng
suốt: Tháng 1-1868 ông ra lệnh truất quyền
tướng quân Sô-gun(bảo thủ,lạc hậu),thủ tiêu
chế độ Mạc Phủ lấy hiệu Minh Trị (Vua trị
vì sáng suốt) và tiến hành cải cách để canh tân
đất nước.
Thiên hoàng Minh Trị (1852-1912)
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh
- Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng.
-TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
? Trình bày nội dung và kết quả của cuộc
Duy tân Minh trị
b.Nội dung
Cải cách được tiến hành trên tất cả các mặt.
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
Em có nhận xét gì về những cải cách của ông?

I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh
- Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng.
-TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
b.Nội dung: Cải cách được tiến hành
Trên tất cả các mặt.
Cải cách được tiến hành trên tất các mặt theo đường lối của tư bản phương Tây.Đây là những cải cách rất tiến bộ.
Những cải cách đó đã làm cho nước Nhật thay đổi như thế nào ?
c.Kết quả:
-Nhật Bản trở thành một nước có nền kinh tế
công, thương, nghiệp phát triển nhất châu á.
-Thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa.
H/a
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh
Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng
nghiêm trọng.
-TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
b.Nội dung: Cải cách được tiến hành
trên tất cả các mặt.
c. Kết quả:Nhật thoát khỏi nguy cơ trở
thành thuộc địa, phát triển thành một
nước tư bản công nghiệp.
thảo luận
Căn cứ vào đâu để khẳng định cuộc Duy
tân Minh Trị là một cuộc cách mạng tư
sản.
-Đầu năm 1868, chế độ phong kiến Nhật chấm
dứt ,chính quyền chuyển sang tay quý tộc đã
tư sản hóa đứng đầu là thiên hoàng Minh Trị.
-Những cải cách Âu hóa trên tất cả các lĩnh vực
đã mở đường cho CN tư bản phát triển, đưa Nhật
Bản trở thành một nước có nền kinh tế phát triển
nhất châu á, giữ vững được độc lập chủ quyền
trước sự xâm lược của tư bản phương Tây.
Hạn chế: Quyền lợi của ND lao động không
được đáp ứng.Có ảnh hưởng lớn đến PT yêu nước
của các nước Châu á.

? Vì sao Duy Tân Minh Trị ở Nhật có
sức hút các nước Châu Á noi theo.
Cải cách đưa nước Nhật từ phong kiến lạc hậu lên tư bản phát triển.
-Ở Việt Nam Duy Tân theo tinh thần Nhật diễn ra đầu thế kỉ XX do các sĩ phu đề xướng tiêu biểu là Phan Bội Châu…
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
II.Nhật Bản chuyển sang chủ
nghĩa đế quốc.
? Vì sao kinh t? Nh?t t? cu?i th? k? XIX phát tri?n m?nh
a.Kinh tế:
-Nhờ cải cách và tiền bồi thường sau chiến tranh Trung- Nhật.Kinh tế Nhật phát triển mạnh.
? Những biểu hiện nào chứng tỏ Nhật chuyển
sang CN đế quốc.Những biểu hiện này
có giống với các nước Âu-Mĩ không?
-Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa kéo theo sự
tập trung trong công nghiệp, thương nghiệp và
ngân hàng. Nhiều công ti độc quyền xuất hiện,
như Mít xưi và Mít-su-bi-si.
Cũng giống như các nước Âu-Mĩ các công ti độc quyền chi phối cả về kinh tế, chính trị nước Nhật.Các hãng này làm chủ nhiều ngân hàng, hầm mỏ, xí nghiệp đường sắt, tàu biển.
-Sự hình thành và vai trò to lớn của các công ty độc quyền chi phối đời sống xã hội Nhật
I. Cuộc Duy Tân Minh Trị
C.Chuyen
H/a
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX
II.Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế
quốc.
a.Kinh tế: Các công ti độc quyền xuất
hiện chi phối đời sống xã hội Nhật.
b.Chính trị-quân sự
- Nhật là nước quân chủ lập hiến
-Thực hiện đường lối chiến tranh xâm lược trắng trợn.( chủ nghĩa quân phiệt hiếu chiến)
? Trong giai đoạn đế quốc tình hình chính trị- quân sự Nhật có điểm gì nổi bật.
I.Cuộc Duy Tân Minh Trị
H/a
? Dựa vào lược đồ, trình bày sự mở rộng thuộc địa của đế quốc Nhật
Về thuộc địa của các nước đế quốc
…Như vậy 9 nước với tổng số dân, diên tích các nước thuộc địa gấp 5 lần lãnh thổ chính quốc, còn số dân của các chính quốc chưa bằng 3/5 số dân các thuộc địa”
( Hồ Chí Minh.Tuyển tập, tập 1,NXB sự thật H.1980,tr 32-33)
Quan hệ Việt - Nhật
Ngày hội văn hoá Nhật Bản tại Việt Nam
Cầu Bãi Cháy
Bài 12: Nhật Bản giữa thế XIX-Đầu thế kỉ XX

I.Cuộc duy tân Minh Trị
a.Hoàn cảnh: -Chế độ Phong kiến Nhật khủng hoảng nghiêm trọng.
-TB phương Tây nhòm ngó xâm lược.
b.Nội dung: Cải cách được tiến hành trên tất cả các mặt.
c. Kết quả: Nhật thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành một
nước tư bản công nghiệp.
II.Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc.
a.Kinh tế: Các công ti độc quyền xuất hiện chi phối đời sống xã hội Nhật.
b.Chính trị- quân sự: Thực hiện đường lối chiến tranh xâm lược



Học bài.
Ôn tập lại các bài đã học để chuẩn bị kiểm tra 45`
Hướng dẫn về nhà:

Một công xưởng của Nhật theo công nghệ châu Âu đầu thế kỉ XX
Nhật Bản mở cửa các cảng để tiếp xúc với phương Tây.
Công ti Mít xưi lúc đầu là một hãng buôn ra đời vào khoảng thế kỉ XVII, ngày càng phát triển và cho vay lãi.Vì tích cực ủng hộ Nhật hoàng nên được nhiều đặc quyền.
Vào đầu thế kỉ XX nó đã nắm nhiều ngành kinh tế lớn, quan trọng như khai mỏ, điện, dệt.Nó chi phối đời sống xã hội Nhật đến mức như một nhà báo kể lại: "Anh có thể đi đến Nhật bằng chiếc tàu thủy của hãng Mít xưi, tàu chạy bằng than đá của Mít xưi, cập bến của Mít xưi, sau đó đi tàu điện của Mít xưi đóng, đọc sách do Mít xưi xuất bản, dưới ánh sáng bóng điện do Mít xưi chế tạo".
Quân đội Nhật trong cuộc chiến tranh Nga-Nhật
Nhật hoàng đang quan sát cuộc tập trận
CÁC ÔNG VUA CÔNG NGHIỆP MỸ
“Vua dầu lửa”
J.D.Rốc-phe-lơ (1839-1937)
“Vua thép” (Mĩ)
J.P.Moóc-gan (1837-1913)
“Vua ô tô”
Henry For (1863-1947)