Bài 12. Đời sống kinh tế, văn hoá

Sau khi đánh tan quân xâm lược, nhà Lý bắt đầu thực hiện những chính sách nhằm phát triển kinh tế, xã hội nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định cho nhân dân.
1. Sự chuyển biến của nền nông nghiệp:
- Nông nghiệp là nền tảng phát triển kinh tế quan trọng dưới thời Lý.
Vậy: nhà Lý đã thực hiện những chính sách nào để thúc đẩy nông nghiệp phát triển ?
Nhiều chính sách khuyến nông:
+ Ruộng đất mỗi năm chia đều cho dân làng cày cấy và nộp thuế.
+ Khuyến khích khai khẩn đất hoang, đắp đê trị thủy: đặc biệt là vùng châu thổ sông Hồng.
VD: đê Như Nguyệt, đê Cư Xá
+ Ban lệnh cấm giết hại trâu bò để bảo vệ sức kéo.
+ Thực hiện chính sách ``Ngụ binh ư nông`` đảm bảo sức lao động không bị thiếu và dễ dàng tập trung quân.
+ Trong lễ tế thần Nông đầu năm mới các vua Lý thường làm lễ tịch điền : tự tay xuống cày ruộng.
Hình ảnh mô phỏng lại lễ tịch điền của vua
Nêu các hình thái sở hữu ruộng đất dưới thời nhà Lý ?
?
Gồm có 3 hình thái:
- Ruộng đất thuộc nhà nước : ruộng tịch điền, ruộng sơn lăng và ruộng công làng xã.
Là nơi để lăng Thiên Đức (thờ mẹ vua Lý Thái Tổ)
Làng Dương Lôi, Bắc Ninh
- Ruộng đất nhà chùa
Chùa Bút Tháp (Bắc Ninh)
- Ruộng đất thuộc sở hữu tư nhân (chiếm một phần nhỏ-chủ yếu được ban cho những người có công ).
2. Thủ công nghiệp và thương nghiệp:
Thời Lý: thủ công nghiệp và thương nghiệp cũng đã phát triển
- Cùng với nhiều nghề thủ công dân gian:
+ Nghề chăn tằm dệt lụa.
Nuôi tằm
Khung cửi
Nổi tiếng trong khu vực thành Thăng Long là làng Nghi Tàm
Công chúa Quỳnh Hoa con vua Lý Thái Tông đã dạy cho dân làng trồng dâu dệt lụa.
Chùa Kim Liên làng Nghi Tàm (thờ công chúa Quỳnh Hoa)
+ Nghề làm gốm
Làng Bát Tràng
Bát men ngọc (đặ trưng gốm thời Lý)
+ Nghề đúc đồng...
Tiêu biểu nhất dưới thời Lý ``An nam tứ đại khí``
Tháp Báo Thiên (Hà Nội)
Chùa Phổ Minh nơi để vạc Phổ Minh (Nam Định)
Chùa Quỳnh Lâm nơi để tượng phật Quỳnh Lâm (Quảng Ninh)
2. Thủ công nghiệp và thương nghiệp:
- Thương nghiệp : việc trao đổi, buôn bán hàng hóa với nước ngoài cũng đã được mở rộng.
+ Sử dụng tiền để buôn bán hàng hóa.
+ Hình thành nhiều trung tâm buôn bán lớn
VD:
Thứ nhất Kinh Kì, thứ nhì Phố Hiến (trao đổi hàng hóa giữa các vùng)
Phố Hiến
Cảng Vân Đồn (trung tâm lớn nhất buôn bán với nước ngoài) đây là cảng ngoại thương đầu tiên ở nước ta.
Cảng Vân Đồn ngày nay.
1. Dưới thời Lý, nền kinh tế nào được coi là quan trọng nhất ?
a. Thương nghiệp
b. Nông nghiệp
c. Thủ công nghiệp
2. Nêu một số việc làm chứng tỏ việc nhà Lý đề ra khuyến khích nông nghiệp ?
Chia đều ruộng đất cho dân làng.
Khuyến lhích khai khuẩn đất hoang.
Chú trọng việc đắp đê trị thủy.
Ban lệnh cấm giết hại trâu bò để bảo vệ sức kéo.
Thưc hiện chính sách ``ngụ binh ư nông``.
3. Thời nhà Lý tồn tại mấy hình thái sở hữu ruộng đất ? Nêu tên ?
Có 3 hình thái sở hữu ruộng đất:
a. Ruộng đất nhà nước
b. Ruộng đất nhà chùa
c. Ruộng đất thuộc sở hữu tư nhân.
4. Nêu tên các nghề thủ công tiêu biểu của nước ta thời Lý ?
Nghề dệt lụa
Nghề làm gốm
Nghề đúc đồng
Nền kinh tế dưới thời Lý đã phát triển về nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp...tạo điều kiện cho đất nước phát triển và cuộc sống nhân dân được ổn định hơn.
Đọc tiếp phần 2 (Bài 12- sinh hoạt xã hội và văn hóa).
Trả lời những câu hỏi theo sách giáo khoa.
Đọc tiếp phần 2 (Bài 12- sinh hoạt xã hội và văn hóa).
Trả lời những câu hỏi theo sách giáo khoa.
Giáo viên : Lưu Thúy Hoàn
Lớp : 7A
Ngày 19/10/2009