Bài 12. Đời sống kinh tế, văn hoá

Tiết 18
Bài 12:
ĐỜI SỐNG KINH TẾ VĂN HOÁ

II/ SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA
1/ Những đổi thay về mặt xã hội:
Xã hội thời Lý có những giai cấp và tầng lớp nào?
vua
Quan lại
Quý tộc
Có quyền
Được cấp ruộng đất
Nông dân
Thợ thủ công
Thương nhân
Được cấp đất
Sản xuất hàng hoá
Buôn bán, trao đổi
Tá điền

Nô tì
Cày ruộng địa chủ, nộp tô
Hầu hạ, phục dịch
Bị bóc lột sức lao động
II/ SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
Tiết 18 BÀI12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ,VĂN HOÁ
II/ SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
1/ Những thay đổi về mặt xã hội:
Xã hội có hai giai cấp :
-Giai cấp thống trị: gồm Vua, Quan lại và Địa chủ
-Giai cấp bị trị :gồm Nông dân, thợ thủ công, thương nhân, tá điền và nô tì
-Đời sống của các tầng lớp thống trị và bị trị ra sao?
-So với thời Đinh- Tiền Lê thì sự phân biệt giai cấp ở thời Lý như thế nào?
=> Thời Lý sự phân biệt giai cấp sâu sắc hơn

Tiết 18 BÀI12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ,VĂN HOÁ
II/ SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
1/ Những thay đổi về mặt xã hội
2 /Giáo dục và văn hoá:
Câu hỏi thảo luận nhóm: (thời gian 3 phút) Những sự kiện nào cho thấy giáo dục thời Lý phát triển hơn giáo dục thời Ngô, Đinh – Tiền Lê?
- Năm 1070 xây dựng văn miếu.
-Năm 1075 mở khoa thi đầu tiên để chọn quan lại.
-Năm 1076 thành lập trường Quốc tử giám .
a/ Giáo dục :
Giáo dục thời Lý có những hạn chế nào?

b/ Văn hoá :
-Văn học thời Lý phát triển như thế nào?
-Vì sao đạo phật thời Lý phát triển và được coi trọng?
-Em hãy kể tên các hoạt động văn hóa dân gian và các môn thể thao thời Lý được nhân dân ưa thích?
-Văn học chữ hán bước đầu phát triển.
-Đạo phật rất phát triển.
-Ca hát, nhảy múa, chèo,đua thuyền, rối nước v.v.. đều phát triển.
c/ Kiến trúc và điêu khắc:
Em có nhận xét gì về kiến trúc thời Lý?

Em hãy kể tên các công trình kiến trúc thời Lý?
Năm 1049, vua Lý Thái Tông cho XD chùa Một Cột (Diên Hựu): “Dựng cột đá ở giữa ao, làm toà sen của phật Quan Âm ở trên cột”. 1105 vua Lý Nhân Tông cho sửa lại: “… đào hồ Liên Hoa đài gọi là hồ Linh Chiểu, ngoài hồ có hành lang chạm vẽ xung quanh, ngoài hành lang lại đào hồ gọi là Bích Trì đều bắc cầu vòng đi qua. Trước sân chùa xây bảo tháp” (trích theo Đại Việt sử kí toàn thư)
Chuông Quy Điền
Chuông Quy Điền được đúc (1080) đời Lý Nhân Tông. Để đúc quả chuông này, vua Lý Nhân Tông đã cho sử dụng đến 12 ngàn cân đồng (tương đương với 7,3 tấn) đồng.
Tháp Phổ Minh
  Tháp cao khoảng 21m, gồm 14 tầng, xây trên 12 bậc gạch, càng lên cao càng thu hẹp dần và kết thúc bằng một chỏm nhọn hình bầu rượu có nhiều cạnh. Tầng trên đều trổ bốn cửa cuốn tò vò ra bốn phía.
Tháp Báo Thiên là một bảo tháp, còn gọi là Đại Thắng Tư Thiên, được xây năm 1057 từ đời vua Lý Thái Tông (1054-1072). Tháp này xây 12 tầng, cao mấy chục trượng … ở chùa Sùng Khánh, trong phạm vi chùa Báo Thiên, nay là khu đất mé Đông hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Tháp Báo Thiên
- Kiến trúc: có quy mô tương đối lớn và mang tính độc đáo.
- Điêu khắc:
Em có nhận xét gì về hình con rồng thời Lý?
“Rồng là con vật tưởng tượng của người xưa. Rồng thời Lý có những nét độc đáo riêng (so với rồng thời Trần sau này). Rồng mình trơn, toàn thân uốn khúc, uyển chuyển như một ngọn lửa, là một hình tượng nghệ thuật độc đáo, các hình trang trí trên rồng thể hiện trình độ điêu khắc tinh vi, thanh thoát của nghệ thuật điêu khắc thời Lý.

Em có nhận xét gì về các công trình điêu khắc thời Lý ?
- Điêu khắc :đạt đến trình độ tinh vi và điêu luyện.

“Tượng phật A-di-đà ngồi trên toà sen. Tượng cao 1,87m, kể cả bệ cao 2,77m. Tượng thể hiện phật A-di-đà ngồi kiểu thuyết pháp, hai chân xếp bằng, kiết già hai bàn tay để ngửa trong lòng. Những quý tướng nổi rõ khối u trên đỉnh đầu, tóc xoắn hình ốc, dái tai rất dài, cổ cao 3 ngấn . . .”
BÀI TẬP
1/ Xã hội thời Lý bao gồm những giai cấp và tầng lớp nào ?

Xã hội có hai giai cấp :
-Giai cấp thống trị: gồm Vua, Quan lại và Địa chủ
-Giai cấp bị trị :gồm Nông dân, thợ thủ công, thương nhân, tá điền và nô tì
BÀI TẬP
2/ Trường Quốc Tử Giám được xây dụng vào năm nào?
a. Nam 1075.
b. Nam 1010.
d. Nam 1072.
c. Nam 1076.
BÀI TẬP
3/ Các vua nhà Lý sùng bái tôn giáo nào nhất?
a. Hoà Hảo
b. Thiên Chúa
d. Cao Đài

c. Đạo Phật



Hướng dẫn HS về nhà:
- Về nhà học thuộc bài 12 .
- Xem kĩ bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XII
Mục I: Nhà Trần thành lập
Nhà Lý sụp đổ (Tổ 1)
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập
Quyền (Tổ 2)
- Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần (Tổ 3)
3. Pháp luật thời Trần (pháp luật thời Trần
và thời Lý khác nhau điểm nào? (Tổ 4)

Đề kiểm tra 10 phút: Em hãy cho biết sự chuyển biến của nền nông nghiệp thời Lý? Việc cày tịch điền của nhà vua có ý nghĩa như thế nào?