Bài 12. Đời sống kinh tế, văn hoá

Tuần: 10 Ngày soạn: 19/ 10/ 2014
Tiết : 20 Ngày dạy: 23/ 10/ 2014

Bài 12 : ĐỜI SỐNG KINH TẾ – VĂN HOÁ
( Tiết 2 )

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức : Giúp học sinh:
Thời Lý có sự phân hoá mạnh về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội
Một số thành tựu chính về văn hoá, giáo dục, nghệ thuật thời Lý
2. Tư tưởng.
- Giáo dục lòng tự hào về truyền thống văn hiến của dân tộc, ý thức xây dựng nền văn hoá dân tộc.
3. Kỹ năng.
Lập bảng so sánh, vẽ sơ đồ.
Tập quan sát và phân tích những nét đặc sắc của một công trình nghệ thuật
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
Giáo án, Tranh ảnh các thành tựu văn hoá thời Lý.
Sơ đồ các tầng lớp xã hội thời Đinh – Tiền Lê và thời Lý
2. Học sinh
Sách giáo khoa.
- Vở bài soạn, vở bài học.
III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ:
Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp ?
Nêu tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Lý ?
2. Giới thiệu bài:
Ở tiết học trước chúng ta đã biết được, nhờ những biện pháp tích cực mà nhà Lý đã tạo cơ sở cho nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển mạnh. Vậy, về xã hội thời Lý có những thay đổi gì, giáo dục và văn hoá đạt được những thành tựu gì? -> bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu
3. Bài mới:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu những thay đổi về mặt xã hội.
?Hãy nêu các tầng lớp cư dân trong xã hội thời Lý và đời sống của họ ?
GV: treo sơ đồ các tầng lớp xã hội thời Đinh Tiền Lê và sơ đồ tầng lớp xã hội thời Lý.
HS: So với thời Đinh -Tiền Lê, về mặt xã hội thời Lý có gì thay đổi?
GV: Tầng lớp thống trị thời Đinh -Tiền Lê có một số nhà sư ,thời Lý không có song lại có thêm một số địa chủ.Tầng lớp bị trị có thêm nông dân cày ruộng của địa chủ, một số phải đi cầu thực – khai hoang .
-> Sự phân hoá giàu nghèo đã tiến thêm một bước về khoảng cách song chưa sâu sắc…
Hoạt động 2: Tìm hiểu về giáo dục và văn hóa.
GV: cho học sinh đọc đoạn đầu của mục 2 Sgk.
? Nhà Lý đã chăm lo phát triển giáo dục như thế nào?
GV giải thích: Quốc tử giám được coi là trường đại học đầu tiên của Đại Việt,lúc đầu chỉ dành cho con va,về sau nhà Lý đã mở rộng cho con em quan lại và những ngưởi giỏi trong nước…-> Nội dung học tập chủ yếu là chữ hán và một số sách nho giáo.Ngoài ra còn học thêm kinh phật và đạo giáo.
GV Nhấn mạnh: Chế độ khoa cử thời Lý mới chỉ là bước đầu, chưa có nề nếp ,quy cũ chỉ khi nào cần tuyển chọn quan lại nhà nước mới mở khoa thi.
? Về văn hoá dưới thời Lý có đặc điểm gì nổi bật?
? Những chi tiết nào chứng tỏ đạo phật phát triển mạnh?
HS: quan sát hình 24,25 Sgk -> Mô tả theo tư liệu lịch sử lớp 7.
? Nghê thuật kiến trúc,điêu khắc như thế nào?
GV: Cho học sinh quan sát hình 26 Sgk,rút ra nhận xét?
HS: Rồng mình trơn, toàn thân uốn khúc,uyển chuyển như ngọn lửa
? Từ những đặc điểm trên em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý?
HS: Thể hiện sự khéo léo của nhân dân ta.
II. SINH HOẠT VĂN HÓA
1. Những thay dổi về mặt xã hội.

+ Thống trị: vua quan, địa chủ ( một số quan lại, một số ít nông dân nhiều ruộng)
Địa chủ
+ Bị trị: nông dân phải làm nghĩa vụ cho nhà nước, đóng tô cho địa chủ;một số đi khai hoang ở nơi khác; thợ thủ công phải làm nghĩa vụ với nhà vua và nộp thuế
+ Ngoài ra còn có tầng lớp nô tỳ
( sự phân biệt giai cấp đã sâu sắc hơn



2. Giáo dục và văn hoá.


a. Giáo dục
Được nhà nước quan tâm, nền giáo dục Đại Việt ra đời:
- Năm 1070, xây dựng Văn miếu.
- Năm 1075 ,mở khoa thi đầu tiên để chọn quan lại.
- Năm 1076,Quốc Tử Giám được thành lập.