Bài 12. Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân

Cặp NST giới tính ở các loài khác nhau có giống nhau không? Cho ví dụ.
* Kiểu XX; XY:
- Con cái XX; con đực XY: Người, động vật có vú, ruồi giấm..
- Con cái XY; con đực XX: Chim, bướm, cá, ếch nhái..…
* Kiểu XX; XO:
- Con cái XX; con đực XO: Châu chấu, rệp, bọ xít…
- Con cái XO; con đực XX: Bọ nhậy.…
P:
F1:
F2:
X
100 % Mắt đỏ
Mắt đỏ
Lai thuận
Mắt trắng
50 % : Mắt đỏ
100 % : Mắt đỏ
50 %
Mắt trắng
P:
F1:
F2:
X
Mắt đỏ
Mắt trắng
Mắt trắng :
50 %
50 %
100 %
100 %
Mắt đỏ
Mắt đỏ
50 %
Lai nghịch
Mắt trắng
50 %
* Thí nghiệm
Kết quả thí nghiệm trên có gì khác so với kết quả thí nghiệm lai thuận nghịch của Menđen?
*Nhận xét, giải thích :
- Kết quả của hai phép lai thuận nghịch là khác nhau: Tỉ lệ phân li kiểu hình ở hai giới là khác nhau
Gen quy định tính trạng màu mắt chỉ có trên NST X mà không có trên Y.
Cá thể XY chỉ cần 1 Alen lặn nằm trên X đã biểu hiện ra kiểu hình.
P:
F1:
F2:
X
A
A
A
a
a
A
a
A
A
A
A
a
A
a
Lai thuận
P:
F1:
F2:
X
a
A
A
A
a
a
A
a
a
a
A
a
Lai nghịch
a
a
Hãy rút ra đặc điểm di truyền các tính trạng do gen nằm trên NST giới tính X quy định?
Đặc điểm:
Kết quả của phép lai thuận và nghịch là khác nhau.
Cụ thể là tỉ lệ phân li kiểu hình ở hai giới là khác nhau
- Có hiện tượng di truyền chéo
- Ví dụ: Ở người, bố có dị tật có túm lông ở tai, dính ngón tay thứ 2,3 sẽ truyền cho 100% con trai trong gia đình, con gái thì không bị tật này.
Hãy giải thích sự di truyền
tính trạng trong các VD trên?
- Gen quy định tính trạng nằm trên NST Y sẽ di truyền cho tất cả các tính trạng có KG XY trong dòng họ -> tuân theo quy luật di truyền thẳng.
? Tại sao sự di truyền các tính trạng do gen nằm trên NST X, Y lại có sự khác nhau như vậy?
X
Cá chép cái
Cá nhưng có râu
Cá diếc đực
không râu
có râu
Lai thuận
P
F
Cá chép đực
Cá nhưng không có râu
Cá diếc cái
không râu
có râu
P
F
Lai nghịch
X
F
P
F
P
Hoa loa kèn
X
X
Nhận xét sự biểu hiện KH của cơ thể lai F1 so với bố mẹ trong phép lai thuận nghịch? Giải thích?
Di truyền ngoài nhân có đặc điểm gì?