Bài 12. Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ ĐẾN TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY
TỔ 4
THPT ĐỒNG XOÀI



Thomas Morgan
(1866-1945)
Bài 12. DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
I. DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH
1. Nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế tế bào học xác định giới tính bằng NST
a) Nhiễm sắc thể giới tính
- NST giới tính là loại NST có các gen quy định tính trạng và giới tính
-Cặp NST giới tính khác nhau ở hai giới và có thể tồn tại thành :
+Cặp NST tương đồng (XX) : Chỉ cho 1 loại giao tử -> giới đồng giao
+Cặp NST không tương đồng (XO hoặc XY) : Cho 2 loại giao tử -> giới dị giao
-Trong cặp NST giới tính không tương đồng (XY) :
+Đoạn không tương đồng : Chứa các Locut gen đặc trưng cho từng NST
+Đoạn tương đồng: Chứa các Locut gen giống nhau
Các kiểu NST giới tính
b) Một số cơ chế tế bào học xác định giới tính bằng NST
BÀI 12 – DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
Ví dụ: Thí nghiệm của Morgan
P:
F1:
F2:
X
100 % Mắt đỏ
Mắt đỏ
Lai thuận
Mắt trắng
50 % : Mắt đỏ
100 % : Mắt đỏ
50 %
Mắt trắng
P:
F1:
F2:
X
Mắt đỏ
Mắt trắng
Mắt trắng
50 %
50 %
100 %
100 %
Mắt đỏ
Mắt đỏ
50 %
Lai nghịch
Mắt trắng
50 %
2. Di truyền liên kết với giới tính
* Sơ đồ cơ sở tế bào học (của phép lai thuận) – Hình 12.2 SGK
* Một số tính trạng ở người như bệnh mù màu ; bệnh máu khó đông, là do gen lặn trên NST X và cũng di truyền như gen mắt trắng ở ruồi giấm (DT chéo)
b) Gen trên NST Y không có Alen X
VD : Ở người, tính trạng có túm lông trên vành tai,tật dính ngón 2,3 do gen trên NST Y quy định

* Đặc điểm :
-Kết quả của 2 phép lai thuận nghịch khác nhau, tỉ lệ phân ly kiểu hình khác nhau ở hai giới
-Có hiện tượng di truyền chéo
-Đặc điểm : Có hiện tượng di truyền thẳng (di truyền 100% cho cá thể cùng giới dị giao.
3.Cơ sở tế bào học :
-Do sự phân li và tổ hợp của cặp NST giới tính dẫn đến sự phân li và tổ hợp của các gen nằm trên NST giới tính
4.Ý nghĩa của DT liên kết với giới tính
II. DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
1) Thí nghiệm của Coren trên cây hoa phấn :
P: lá đốm x lá xanh P: lá xanh x lá đốm
F1: 100% lá đốm F1: 100% lá xanh
2) Giải thích:

-Giúp sớm phân biệt đực,cái và điều chỉnh tỉ lệ đực,cái tùy thuộc vào mục tiêu sản xuất
LAI THUẬN
LAI NGHỊCH
-Khi thụ tinh ,giao tử chỉ truyền nhân mà hầu như không truyền tế bào chất cho hợp tử
--> Các gen nằm trong tế bào chất (ti thể,lục lạp) chỉ được mẹ truyền cho con qua tế bào chất của trứng -> Di truyền theo dòng mẹ
3.Đặc điểm:
-Lai thuận và lai nghịch cho kết quả khác nhau,biểu hiện kiểu hình ở đời con theo dòng mẹ
-Vai trò chủ yếu thuộc về tế bào chất của tế bào sinh dục cái
Lừa đực
Ngựa cái
La
X
THE END