Bai 12

Kiểm tra bài cũ:
Hãy trình bày quan niệm hiện đại về nguồn gốc sự sống? Những thuộc tính nào là độc đáo riêng của cơ thể sống để phân biệt chúng với vật thể không sống?
* Quan niệm hiện đại về nguồn gốc sự sống: Sự sống có nguồn gốc từ vật chất vô cơ qua nhiều giai đoạn và gắn liền với lịch sử phát triển của trái đất chứ không do một lực thần bí phi vật chất nào tạo nên.
* Những dấu hiệu, thuộc tính độc đáo riêng của cơ thể sống để phân biệt chúng với vật thể không sống là: Cơ thể sống là hệ thống mở, có tổ chức, có đặc tính trao đổi chất và năng lượng, sinh trưởng và phát triển, cảm ứngvà thích nghi với sự biến đổi của môi trường.`
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Tiến hóa hóa học.
II. Tiến hóa tiền sinh học.
III. Tiến hóa sinh học.
Lưu ý:
Câu hỏi cần được giải quyết.
☞

Nội dung bài học có thể tham khảo
?


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Điểm qua các quan niệm về sự sống:
+ Sự sống do chúa trời tạo ra, do “mầm sống” từ hành tinh khác đến…
+ Theo quan niệm hiện đại: Xuất phát từ quan điểm duy vật cho rằng sự sống ra đời từ không sống theo phương thức hóa học: “Sự phát sinh sự sống là một quá trình tiến hóa của các hợp chất cacbon dẫn tới sự hình thành hệ tương tác giữa các đại phân tử prôtêin và axitnuclêic có khả năng tự nhânđôi tự đổi mới”.
Thật vậy sự ra đời và phát triển của lí thuyết Tiến hóa Hóa học đã mở ra bức màn bí ẩn về quá trình hình thành sự sống
+ Theo F. Ăngghen: sự sống ra đời theo phương thức hóa học là tiên đóan hóa học có ý nghĩa về phương pháp luận cho nghiên cứu.
+ Theo Flugơ, J.B.Hôndên, R.Bơtnơ và đặc biệt là nhà hóa học người Nga, viện sĩ A.I. Ôparin trong cuốn sach: “ Nguồn gốc sự sống” (năm 1936) nêu luận điểm sự phát sinh sợ sống là quá trình tiến hóa của các hợp chất cacbon.
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
+Nhiều tác giả khác như: J.Bơcman (1951), M.Canvin (1956)… đã có nhiều đóng góp cho thuyết tiến hóa hóa học- tiền sinh học. Theo thuyết này, sự phát sinh sự sống được bắt đầu từ các hệ đại phân tử sinh học, trong đó sự tương tác giữa prôtêin và axitnuclêic tạo ra cac thuộc tính tự nhân đôi, tự đổi mới có thể chia làm hai giai đoạn: Tiến hóa hóa học và tiến hóa tiền sinh học.
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Theo em trái đát được hình vào khoảng thời gian nào? Do đâu?
Trái đất được hình thành khoảng 3- 4.7 tỉ năm về trước do kết quả tách rời của một phần mặt trời hoặc do sự ngưng tụ dần dần của bụi vũ trụ.
Theo em giai đoạn này đã có ôxi chưa? Điều đó chứng tỏ điều gì?
Giai đọan này chưa có ôxi điều đó chứng tỏ sự sống chưa được hình thành.
?
?


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Phần lớn các nhà khoa học cho rằng: Trái đất đàu tiên có nhiệt độ rất cao và ở thể lỏng, từ khoang 1- 1,5 tỉ năm gần đây mới xuất hiện các điều kiện xuất hiện sự sống.
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Đây là bức tranh toàn cảnh của trái đất nguyên thủy trước khi xuất hiện sự sống
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Em hãy cho biết tiền đề vật chất và năng lượng cho sự hình thành sự sống trên trái đất?
Các chất trong khí quyển, trong thạch quyển, trong đại dương nguyên thủy và các nguồn năng lượng tự nhiên
Trong các nguồn năng lượng tự nhiên thì nguồn nào là chủ yếu?
Nguồn năng lượng chủ yếu là; Bức xạ mặy trời, tia tử ngoại, sự phóng điện trong khí quyển, hoạt động của núi lửa…
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Nguyên liệu chủ yếu của giai đoạn này là gì? Kết quả của quá trình tiến hóa hóa học?
Nguyên liệu là các chất vô cơ, các chất này kết hợp với nhau tạo ra các chất hữu cơ  hữu cơ phức tạp các hệ đại phân tử prôtêin và axitnuclêic...
Giữa hai chất prôtêin và axitnuclêic chất nào hình thành trước và quan trọng hơn?
Hai chất này hình thành song song và rất quan trọng trong sự sống.
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Qua ý kiến nhận định từ các em và định hướng của thầy các em hãy thử tóm tắt giả thiết về sự phát sinh sự sống ở giai đoạn tiến hóa hóa học?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
+ Quả đất hình thành cách đây khoảng 4,7 tỉ năm, trong khí quyển nguyên thủy của quả đất cá các khí: CH4, NH3, C2N2 CO, hơi nước
+ Dưới tác dụng của các nguồn năng lượng tự nhiên ( vức xạ, núi lửa, sấm sét…) hình thành các chất hữu cơ: từ các chất vô cơ chất hữu cơ 2 nguyên tố (C,H)hợp chất 3 nguyên tố (C, H, O) hợp chất 4 nguyên tố (C, H, O, N): như axitamin, nuclêôtit… các hệ đại phân tử Prôtêin, axitnuclêic…Những chất này theo nước mưa tích luỹ trong đại dương.

1. Giả thiết:
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Từ các giả thiết, các nhà khoa học đã chứng minh bằng thực nghiệm như thế nào? Em hãy quan sát và trình bày khái quát bằng sơ đồ ở thí nghiệm nói trên?
?


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
2.Thực nghiêm:



Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Sự tạo thành các mạch polypeptit chứng minh điều gì? Liệu ta có thể tạo ra các chất sống nhân tạo được không? Vì sao?
Sự tạo thành các polypeptit chứng minh từ các chất vô cơ có thể tạo thành các chất hữu cơ, không thể tạo chất sống theo kiểu như vậy vì thiếu những điều kiện lịch sử ban đầu của trái đất, hơn nữa nếu tổng hợp thì bị các vi khuẩn phân huỷ.
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
I. Tiến hóa hóa học
Vì sao các đại phân tử đóng vai trò khởi đầu cho mọi sự sống?
Vì bất kỳ một dạng sống nào cũng do các đại phân tử hữu cơ này tạo nên.
Vậy thế nào là tiến hoá hoá học?
Tiến hoá hoá học là tiến hoá theo quy luật hoá học.
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Vì sao trong cùng một điều kiện các hệ tương tác trên không thể tiếp tục phát triển mà chỉ tồn tại trong hệ prôtêin và axitnuclêic thì ta sang mục II.
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
Theo các em thế nào là tiến hoá tiền sinh học?
Tiến hoá tiền sinh học là giai đoạn hình thành mầm móng những cơ thể sống đầu tiên
Giai đoạn tiến hoá hoá học có những sự kiện nổi bật nào? Đặc điểm của từng sự kiện đó có ý nghĩa như thế nào trong quá trình phát sinh sự sống? Để giải quyết vấn đề này các em nhìn trên màn hình kết hợp với SGK trả lời lần lượt các câu hỏi sau;
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
1. Sự tạo thành giọt côaxecva
Giai đoạn tiến hoá tiền sinh học có những sự kiện nỏi bật nào? Đặc điểm từng sự kiện đó?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
1. Sự tạo thành giọt côaxecva
Từ các chất hữu cơ cao phân tử có hiện tượng đông tụ thành giọt keo gọi là giọt côaxecva dấu hiệu sơ khai của sự sống (trao đổi chất, lớn lên, phân chia)
2. Sự hình thành lớp màn prôtêin- lipit phân biệt côaxecva với môi trường tạo thành thể sống độc lập, giảm bớt lệ thuộc với môi trường.

Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
3. Sự xuất hiện enzim:
Thúc đẩy quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ theo phương thức sinh học trtao đổi chất và năng lượng diễn ra chủ động, cung cấp năng lượng cho sự tái tạo sự sống.
4. Xuất hiện cơ chế tự sao chép
Xuất hiện cơ chế tự sao chép dẫn đến di truyền đặc điểm các dạng sống cho thế hệ sau.

Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
Những nhân tố nào tác động lên quá trình tạo ra giọt côaxecva?
Ngoài nhân tố hoá học, vật lí, còn có nhân tố sinh học, chọn lọc tự nhiên lựa chọn các hệ đại phân tử prôtêin và axitnuclêic
Kết quả của quá trình này là gì? Vì sao gọi kà tiền sinh học?
Tạo ra dạng sống đầu tiên vì côaxecva có mầm móng, dấu hiệu những cơ thể sống,
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
?
Vì sao giọt côaxecva không được gọi là cơ thể sống?
Vì chưa đủ một đơn vị sống (một tế bào)
Thực nghiệm đã chứng mínhự hình thành giọt côaxecva như thế nào?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học

Thực nghiệm chứng minh hỗn hợp hai dung dịch keo khác nhau sẽ tạo ra hiện tượng đông tụ thành những giọt nhỏ gọi là côaxecva, có khả năng hấp thụ chất hữu cơ trong dung dịch lớn lên, phân chia và tạo được những côaxecva có màng bán thấm.
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
II. Tiến hoá tiền sinh học
Những thể sống được hình thành từ đâu? Vì sao?
Những thể sống hình thành trong đại dương, vì lúc này chưa có tầng ôzôn ngăn cản và lối sống dị dưỡng.
Em hãy điểm qua thời gian lịch sử hình thành sự sống trên quả đất?
Sự phát sinh sự sống là một quá trình lịch sử, trái đấty hình thành cách đây khoảng 4,7 tỉ năm thì hơn 2 tỉ năm đầu là giai đoạn tiến hoá hoá học và tiền sinh học. Thời gian còn lại là tiến hoá sinh học; từ những dạng sống đâu tiên đến toàn bộ sinh giới ngày nay.
?
?
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Vậy theo em tiến hoá sinh học là gì?
?
III. Tiến hoá sinh học.
Tiến hoá sinh học là một quá trình lịch sử tiến hoá rất lâu dài từ côaxecva hình thành những dạng sống chưa có cấu tạo tế bào, đến đơn bào, và sinh vật đa bào như ngày nay.

Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Có thể tóm tắt các giai đoạn chính trong quá trình phát sinh sự sống?
III. Tiến hoá sinh học.

Chất vô cơ
Chất
hữu cơ
Sinh vật
đầu tiên
Sinh vật ngày nay
QL
Lí, hoá
Bắt đầu có sự chi phối của QL sinh học
Hoàn toàn chịu chi phối của QL sinh học
Trên 2 tỉ năm
Trên 2 tỉ năm
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Dấu hiệu đánh dấu sự bắt đầu của giai đoạn tiến hoá sinh học là:
Xuất hiện giọt côaxecva
Xuất hiện các hệ tương tác đai phân tử giữa prôtêin và axitnuclêic
Xuất hiện các sinh vật đơn giản đầu tiên
Xuất hiện các quy luật chọn lọc tự nhiên
Sự chuyển từ môi trường nước lên môi trường cạn.
A
B
C
D
E
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 2:
Quan điểm duy vật về sự phát sinh sự sống là:
Sinh vật được đưa từ các hành tinh khác nhau dưới dạng bọt sống
Sinh vật được sinh ra ngẫu nhiên từ các hợp chất vô cơ
Sinh vật được sinh ra từ các chất hữu cơ
Sinh vật được sinh ra nhờ sự tương tác giữa các hợp chất vô cơ và hữu cơ
Sinh vật được sinh ra từ các hợp chất vô cơ bằng con đường hoá học
A
B
C
D
E


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT


Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Bài 12: SỰ PHÁT SINH SỰ SỐNG TRÊN QUẢ ĐẤT
Hướng dẫn học
Bài vừa học: Trả lời câu hỏi 1-2 SGK trang 62.
2. So sánh 3 giai đoạn tiến hoá ( hoá học, tiền sinh học và sinh học) về các chỉ tiêu sau:
Tài liệu tham khảo
Sách giáo khoa.
2. Hướng dẫn giải Sinh học 12- Lê Thị Thảo, NXB trẻ.
3. 1111 câu hỏi trắc nghiệm sinh học, trịnh nguyên giao, lê đình trung.
4. Sinh học 12 ( SGK, SGV) Ban khoa học tự nhiên bộ 1.
5. Dạy học sinh học ở trường phổ thông, tập 2, nguyễn đức thành ( chủ biên), NXBGD.
6.Internet trang web:http://www. Biologycorner.com.vn

Tiết học đến đây xin kết thúc. Chúc quý thầy cô cùng các em gặt hái nhiều thành công.