Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

SINH HỌC 10 BAN CƠ BẢN
GV: MAI THANH TÍNH
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 : Trình bày cấu trúc và chức năng của màng sinh chất
Chọn câu đúng nhất
Câu 1 : Chức năng của màng sinh chất là gì ?
TRao đổi chất giữa tế bào và môi trường, bảo vệ tế bào.
B. Tiếp nhận và truyền thông tin giữa các tế bào.
C. Ghép nối các tế bào thành mô nhờ prôtêin màng.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Câu 2 : Thực vật có thành tế bào là gì? ?
xenlulôzơ.
B. kitin.
C. peptiđôglican
Câu 3 :bào quan nào có 2 lớp màng ?
Ti rhể, nhân, lục lạp
B. Lizôxôm
C. Ribôxôm
A
Trong cuộc sống hằng ngày:
+ Cách để phân biệt được mật ong thật, mật ong giả,
+ Tại sao cá muối làm khô, làm mắm không bị hư
+ Tại sao nấu chè không để Đường vào cùng lúc với Đậu
Tất cả những câu hỏi này sẽ được giả thích trong bài 11

BÀI 11
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
BÀI 11: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG
Có những cách nào để vận chuyển các chất qua màng tế bào ?
- Là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.( xuôi dốc nồng độ )
Quan sát hình trên, cho biết vận chuyển thụ động khác vận chuyển chủ động ở điểm nào ?
Thế nào là vận chuyển thụ động ?
Vận chuyển thụ động
Vaän chuyeån chuû ñoäng
Em có nhận xét thế nào về sự vận chuyển của các chất qua màng sinh chất ?
Hãy cho biết nguyên lí vận chuyển thụ động là gì ?
- Nguyên lí : khuếch tán các chất từ nơi nồng độ cao đến thấp.
- Khuếch tán của nước gọi là sự thẩm thấu.
BÀI 11: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG
- Khuếch tán trực tiếp qua lớp photpholipit kép
b.Caùc kieåu vaän chuyeån qua maøng
- Là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.( xuôi dốc nồng độ )
- Khuếch tán gián tiếp qua kênh prôtêin xuyên màng
Vận chuyển thụ động
Vaän chuyeån chuû ñoäng
Vận chuyển thụ động
Vaän chuyeån chuû ñoäng
- Nguyên lí : khuếch tán các chất từ nơi nồng độ cao đến thấp.
Các chất vận chuyển qua màng tế bào bằng những cách nào ?
- Khuếch tán của nước gọi là sự thẩm thấu.
Các ion
Chất kích thước lớn ( glucô )
3
BÀI 11: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG
- Khuếch tán trực tiếp qua lớp photpholipit kép:
b.Caùc kieåu vaän chuyeån qua maøng
- Khuếch tán gián tiếp qua kênh prôtêin xuyên màng:
Môi trường đẳng trương (sgk)
Môi trường nhược trương (sgk)
-Môi trường ưu trương (sgk)
c. Các yếu tố ảnh hưởng khuếch tán
Nêu các chất khuếch tán qua photpholipit, và qua kênh prôtêin ? Trang 48
chất không phân cực, co2, o2)
chất phân cực, ion, glucozơ)
Nêu các loại môi trường ?
NaCl 0,9%
NaCl 0,6%
NaCl 0,3%
Đẳng trương
Ưu trương
Nhược trương
A
B
C
Hồng cầu
Hồng cầu
Hồng cầu
Có nồng độ chất tan bền ngoài nhiều hơn bên trong TB
Có nồng độ chất tan bền ngoài nhỏ hơn bên trong TB
Có nồng độ chất tan bền ngoài bằng bên trong TB
Đẳng trương
Ưu trương
Nhược trương
Có nồng độ chất tan bền ngoài nhiều hơn bên trong TB
Có nồng độ chất tan bền ngoài nhỏ hơn bên trong TB
Có nồng độ chất tan bền ngoài bằng bên trong TB
Đọc câu hỏi lệnh SGK ?
- Tốc độ khuếch tán phụ thuộc vào nồng độ các chất trong và ngoài màng
Tốc độ khuếch tán các chất phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
LIÊN HỆ THỰC TẾ- GDMT
+ Cách để phân biệt được mật ong thật, mật ong giả,
+ Tại sao cá muối làm khô, làm mắm không bị hư
+ Tại sao nấu chè không để Đường vào cùng lúc với Đậu
II. VAÄN CHUYEÅN CHUÛ ÑOÄNG
a. Khaùi nieäm
- Là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao và cần tiêu tốn năng lượng
Thế nào là vận chuyển chủ động ?
Cơ chế vận chuyển chủ động ?
b. Cơ chế
Trong tế bào
Ngoài tế bào
Màng
ATP
ADP
ATP
ADP
II. VAÄN CHUYEÅN CHUÛ ÑOÄNG
a. Khaùi nieäm
- Là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao và cần tiêu tốn năng lượng
- ATP + protein + chất Ra hay Vào Tế bào.
b. Cơ chế
Theá naøo laø xuaát baøo ?
1. Nhaäp baøo
III. NHAÄP BAØO VAØ XUAÁT BAØO
Theá naøo laø nhaäp baøo ?
- Là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
- Có 2 kiểu nhập bào:
+ Thực bào: thức ăn ở dạng rắn:xác vikhuẩn, tế bào
+Ẩm bào: thức ăn ở dạng lỏng.
Coù maáy hình thöùc nhaäp baøo ?
Thöïc baøo
AÅm baøo
Thực bào, ẩm bào lấy chất nào vào trong tế bào ?
Theá naøo laø xuaát baøo ?
1. Nhaäp baøo
III. NHAÄP BAØO VAØ XUAÁT BAØO
- Là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
- Có 2 kiểu nhập bào:
+ Thực bào: thức ăn ở dạng rắn.
+Ẩm bào: thức ăn ở dạng lỏng.
2. Xuất bào
- Là phương thức đưa thức ăn ra khỏi tế bào.
Tế bào bạch cầu bảo vệ cơ thể bằ�ng cách nào?
Bào
quan gì?
Bào
quan gì?
CỦNG CỐ
Chọn câu đúng nhất
CÂu 1: Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường qua các hình thức nào ?
Vận chuyển chủ động
B. Vận chuyển thụ động
C. Xuất nhập bào
D. Cả A, B, C đúng
Câu 2: Va�n chuyển nào sau đây là vận chuyển chủ động ?
Vận chuyển nước qua kênh prôtêin
B. Vận chuyển nhờ bơm natri
C. Vận chuyển các chất không tốn năng lượng
D. Vận chuyểntừ nơi NĐ cao đến nơi NĐ thấp
Câu 3: Xuất bào là phương thức ?
Đưa chất rắn vào trong tế bào
B. Đưa chất lỏng vào trong tế bào
C. Đưa chất lỏng ra khỏi tế bào
Câu 4: Có mấy loại môi trường
2
B. 3
C. 4
Bón phân nhiều vào gốc cây mà không tưới nước có ảnh hưởng gì đến cây và môi trường không? Tại sao?

DẶN DÒ

So sánh tế bào nhân sơ và nhân chuẩn về kích thước và cấu tạo
Về nhà làm các yêu cầu sau:
So sánh các bào quan của tế bào nhân chuẩn về kích thước, cấu trúc và chức năng
?
?