Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Ti?t 11-Bài 11
KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy nêu cấu tạo và chức năng của màng tế bào.
Phôt pho-lipít
Đầu ưa nước
Glicôprôtêin
Đầu kị nước
Cacbohiđrat
Collesterôn
Prôtêin
xuyên màng
Các hình thức vận chuyển qua màng tế bào
b
c
b
c
CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
1. Vận chuyển thụ động.
2. Vận chuyển chủ động.
3. Xuất, nhập bào.
Hóy ho�n th�nh b?ng sau
CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
I. Các hình thức vận chuyển
1. Vận chuyển thụ động
Các chất được vận chuyển qua thành phần nào của màng tế bào? (a,b)
Nồng độ các chất hai bên màng?
Có tiêu tốn năng lượng hay không?
Đặc điểm các chất được vận chuyển?



Vận chuyển thụ động qua kênh prôtêin
1. Vận chuyển thụ động
Các chất được vận chuyển qua lớp kép phôtpholipit?
Vận chuyển thụ động.
Đặc điểm chất vận chuyển:
- Qua lớp phôtpholipit:
+ Nước.
+ Chất hòa tan:
* Có kích thước nhỏ hơn lỗ màng.
* Không phân cực (CO2, O2…).
- Qua prôtêin xuyên màng:
+ Các chất phân cực.
+ Có kích thước lớn: H+, Pr, glucô…
I. CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
Vì sao những chất hòa tan trong lipit lại thường dễ dàng đi qua màng tế bào?
Điều kiện để các chất vận chuyển qua lớp phốtpholipit và qua kênh prôtêin là gì?
Vận chuyển qua lớp phốtpholipit
Vận chuyển thụ động
Đặc điểm chất vận chuyển
Điều kiện vận chuyển
- Chênh lệch nồng độ các chất
+ Nước: Thế cao Thế thấp
* Qua kênh Pr đặc biệt (aquaporin)
+ Chất hòa tan đi từ Ccao  Cthấp
- Prôtêin vận chuyển có cấu trúc phù hợp với chất vận chuyển
- Không tiêu tốn năng lượng

I. CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
Vận chuyển thụ động.
Đặc điểm chất vận chuyển:
Điều kiện vận chuyển:
c. Khái niệm:
- Là sự vận chuyển các chất qua màng mà không tiêu tốn năng lượng theo nguyên lí khuếch tán:
+ Nước: Thế nước cao  Thế nước thấp.
+ Các chất hòa tan đi từ Ccao -> Cthấp

I. CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
Vậy thế nào là vận chuyển thụ động?
Các hình thức vận chuyển các chất qua màng tế bào
I.Vận chuyển các chất qua màng
2. Vận chuyển chủ động
Các chất được vận chuyển qua thành phần nào của màng tế bào?
Nồng độ các chất hai bên màng?
Có tiêu tốn năng lượng hay không?
Điều kiện vận chuyển?


1. Vận chuyển thụ động
2. Vận chuyển chủ động
a. Đặc điểm chất vận chuyển
- Chất tế bào cần, chất độc hại
- Chất có kích thước lớn hơn lỗ màng
b. Điều kiện
- Chất tan đi từ Cthấp -> Ccao.
Ví dụ: a.amin, Ca+, Na+, K+…
- Cần kênh prôtêin màng, bơm đặc chủng..
- Cần tiêu tốn năng lượng (ATP)
I. CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
1. Vận chuyển thụ động
2. Vận chuyển chủ động
a. Đặc điểm chất vận chuyển
b. Điều kiện
c. Khái niệm
Là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ nơi có nồng độ các chất hòa tan thấp đến nơi có chất hòa tan cao và tiêu tốn năng lượng

I. CÁC HÌNH THỨC VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO
Vậy thế nào là vận chuyển chủ động?
Các hình thức vận chuyển các chất qua màng tế bào
3. Xuất bào, nhập bào
Quan sát hiên tượng xuất, nhập bào và cho biết
- Có mấy hiện tượng vận chuyển?
- Đặc điểm, điều kiện chất được vận chuyển?
- Sự vận chuyển diễn ra như thế nào?
3. Nhập bào, Xuất bào
Đặc điểm chất vận chuyển
- Chất tế bào cần hoặc chất thải
- Chất có kích thước lớn không hòa tan (mảnh thức ăn, vi khuẩn…)
- Giọt nhỏ ngoại bào
b. Điều kiện
- Tế bào không có thành cứng để có thể biến dạng được màng
- Nhập bào: Đưa vào TB vật rắn hoặc dịch lỏng:
+ Thực bào: vận chuyển các chất
rắn:vi khuẩn, mảnh th?c an......
+ ?m bào: vận chuyển các chất lỏng: dịch ngoại bào.
Xu?t bào:
+ Đưa ra ngoài các chất tiết hay các chất cặn bã không tiêu hóa được bằng cách hình thành các túi tiết từ mạng nội chất và phức hệ Gônghi.
Nhập bào, Xuất bào

Đặc điểm chất vận chuyển
b. Điều kiện
c. Khái niệm

Là phương thức đưa các chất vào hoặc
ra khỏi tế bào bằng sự biến dạng của
màng tế bào.
Các hình thức vận chuyển các chất qua màng tế bào
Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngoài màng tế bào
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN

Vận chuyển thụ động
A. Cần tiêu tốn năng lượng
B. Không cần tiêu tốn năng lượng
C. Không cần có sự chênh lệch nồng độ
D. Cần các bơm đặc biệt trên màng
B. Không cần tiêu tốn năng lượng
2) Tế bào có thể đưa các chất cần thiết nhưng nồng độ thấp hơn tế bào vào bên trong tế bào bằng…
A. vận chuyển chủ động
B. vận chuyển thụ động
C. nhập bào
D. xuất bào

A. vận chuyển chủ động
3) Kiểu vận chuyển các chất ra, vào màng tế bào bằng sự biến dạng màng sinh chất là…
A. vận chuyển thụ động
B. vận chuyển chủ động
C. xuất bào – nhập bào
D. khuếch tán trực tiếp
C. xuất bào – nhập bào
4) Chất tan được vận chuyển qua màng sinh chất theo građien nồng độ là…
A. sự ẩm bào.
B. sự thẩm thấu.
C. sự thực bào.
D. sự khuyếch tán
D. sự khuyếch tán