Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Kính chào quý thầy cô và các em!
Kiểm tra bài cũ
Trình bày cấu trúc và chức năng của màng sinh chất ?
Tiết 11 - Bài 11: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất




I. vận chuyển thụ động
1. Khái niệm





- Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.
- Nguyên lí:
+ Do sự khuếch tán của các phân tử từ nơi có nồng độ cao -> nơi có nồng độ thấp
Ngoài TB
Trong TB
( Nồng độ cao )
( Nồng độ thấp )
Phân tử H2O tự do
Thẩm tách
Thẩm thấu
Chất hòa tan
+ Nước khuếch tán qua màng: Thẩm thấu
+ Chất tan khuếch tán qua màng: Thẩm tách



a. Khuyếch tán trực tiếp qua lớp kép Photpholipit:
b. Khuyếch tán qua kênh Prôtêin
I vận chuyển thụ động
1. Khái niệm
- Các chất kích thước nhỏ, không phân cực (CO2, O2.).
- Các chất phân cực, các ion.
- Các chất có kích thước phân tử lớn, có cấu trúc phù hợp với kênh prôtêin (glucôzơ.)
2.Các con đường vận chuyển thụ động:
* Lưu ý: Nước được thẩm thấu vào trong tế bào nhờ kênh prôtêin đặc biệt gọi là aquaporin.
I vận chuyển thụ động
1. Khái niệm
2.Các con đường vận chuyển thụ động.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động
Ưu trương
Nhược trương
I vận chuyển thụ động
1. Khái niệm
2.Các con đường vận chuyển thụ động.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động
Đẳng trương
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự vận chuyển thụ động
I vận chuyển thụ động
1. Khái niệm
2.Các con đường vận chuyển thụ động.
- Sự chênh lệch về nồng độ giữa trong và ngoài màng sinh chất.
- Đặc tính lí hoá của chất tan.
- Kênh prôtêin đặc hiệu.
Hiện tượng: Một loài tảo biển
Ii. vận chuyển chủ động
1. Khái niệm :
- Là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ nơi có nồng độ thấp -> nơi có nồng độ cao (ngược chiều građien nồng độ) và cần tiêu tốn năng lượng.
2. Điều kiện xảy ra vận chuyển chủ động :
- Cần năng lượng ATP.
- Có kênh prôtêin đặc hiệu.
3. Cơ chế:
Bơm: Natri - kali
- ATP + Pr«tªin vËn chuyÓn  Pr«tªin biÕn ®æi cÊu hình .
- Pr«tªin biÕn ®æi + C¬ chÊt  VËn chuyÓn c¬ chÊt qua mµng.
Phân biệt vận chuyển thụ động và vận chuyển chủ động ?








Đặc điểm phân biệt.
Vận chuyển thụ động
Vận chuyển chủ động
Chiều vận chuyển
Cùng chiều građien nồng độ.
Ngược chiều građien nồng độ
Nhu cầu về sử dụng NL ATP
Không cần NL ATP.
Cần tiêu tốn NL ATP.
Con đường vận chuyển
- Qua lớp kép phôtpholipit. - Qua kênh prôtêin.
- Chỉ vận chuyển qua kênh prôtêin.
III. Nhập bào và xuất bào.
1. Nhập bào:
- Là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
Thực bào
ẩm bào
III. Nhập bào và xuất bào.
1. Nhập bào:
- Là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
- Gồm 2 dạng:
+ Thực bào : Các chất đưa vào là Vi khuẩn, các mảnh vỡ tế bào, các hợp chất có kích thước lớn.
+ ẩm bào: Các chất đưa vào là giọt dịch ngoại bào.
2. Xuất bào :
- Là phương thức tế bào đưa các chất ra ngoài tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
Hãy cho biết 1, 2, 3 có thể là chất gì ?
C02, 02
Glucozơ
Na+, K+
Thí nghiệm
T
Xuất bào và nhập bào là kiểu vận chuyển của
Các chất thông qua sự biến dạng của…
DA 1
DA 4
DA 3
DA 2
DA 5
DA 7
DA 6
1
2
3
7
4
6
5
TỪ KHOÁ
Đây là sự vận chuyển của các chất tan từ nơi
có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp?
GIẢI
ĐÁP
Ô
CHỮ
Hiện tượng màng tế bào biến dạng bao lấy
các chất rắn và đưa vào trong tế bào
Sự khuếch tán của các phân tử nước qua
màng bán thấm được gọi là:…
Đây là phương thức vận chuyển các chất qua
màng không tiêu tốn năng lượng?
Qúa trình này xảy ra hoàn toàn ngược với
quá trình nhập bào?
Đây là môi trường mà nồng độ chất tan ngoài
tế bào bằng nồng độ chất tan trong tế bào?
3 - Tại sao khi xào rau thì rau thường quắt lại ? Làm thế nào để khi xào rau không bị quắt, rau vẫn xanh ?
1 - Trong trồng trọt, cần bón phân như thế nào để đảm bảo hiệu quả kinh tế và tránh ô nhiễm môi trường ?
2 - Rau muống chẻ nếu không ngâm vào nước thì sợi rau thẳng, nhưng nếu ngâm vào nước sạch thì sợi rau muống sẽ cong lên? Giải thích ?
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ, hạnh phúc.
Chúc các em học giỏi.
Xin chân thành cảm ơn!