Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Trình bày cấu trúc và chức năng của màng sinh chất?
Câu 2: Tại sao khi ghép các mô và cơ quan từ người này sang người kia thì cơ thể người nhận lại có thể nhận biết các cơ quan “lạ” và đào thải các cơ quan lạ đó?
Bài 11
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
QUA MÀNG SINH CHẤT
Vận chuyển thụ động
Vận chuyển các chất qua màng sinh chất
Vận chuyển chủ động
Nhập bào và xuất bào
Vận chuyển thụ động là gì?
- Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển
các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn
năng lượng.
- Vận chuyển thụ động dựa theo nguyên lí khuếch tán:
Các chất di chuyển từ nơi có nồng độ cao đến
nơi có nồng độ thấp.
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
1. Khái niệm
Vận chuyển thụ động dựa theo nguyên lí nào?
Sự thẩm thấu là gì?
 Sự thẩm thấu: là sự khuếch tán của các phân tử nước qua màng sinh chất
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các kiểu vận chuyển
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các kiểu vận chuyển
Các chất vận chuyển thụ động qua màng sinh chất bằng những hình thức nào?
Hình 11.1. Sơ đồ các kiểu vận chuyển các chất qua màng
Khuếch tán trực tiếp
b. Khuếch tán qua kênh
- Khuếch tán qua lớp phôtpholipit: các chất không phân cực và các chất có kích thước nhỏ như CO2, O2...
- Khuếch tán qua kênh prôtêin xuyên màng: các chất phân cực, các ion và các chất có kích thước lớn như: glucozơ.
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các kiểu vận chuyển
Dựa vào sự chênh lệch nồng độ chất tan người ta chia thành các loại môi trường nào?
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
3. Các loại môi trường
Tốc độ khuếch tán của các chất ra hoặc vào tế bào phụ thuộc vào phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Trong TB
Ngoài TB
TB hồng cầu
TB thực vật
MT ưu trương
MT đẳng trương
MT nhược trương
MT ngoài có nồng độ chất tan lớn hơn nồng độ chất tan bên trong tế bào
MT ngoài có nồng độ chất tan bằng nồng độ chất tan bên trong tế bào
MT ngoài có nồng độ chất tan nhỏ hơn nồng độ chất tan bên trong tế bào
Chất tan:MTTB
Nước: TB  MT
Chất tan: MT ↔ TB
Nước: TB ↔ MT
Chất tan: TB  MT
Nước: MT  TB
3. Các loại môi trường
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Bơm nước lên ruộng
Đạp xe ngược dốc
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
Vận chuyển chủ động là gì?
Vận chuyển chủ động (vận chuyển tích cực) là phương
thức vận chuyển các chất qua màng từ nơi chất tan có
nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao (ngược dốc nồng
độ) và tiêu tốn năng lượng.
Điều kiện của vận chuyển chủ động?
Cần có các “máy bơm” đặc chủng (kênh prôtêin)
cho từng loại chất cần vận chuyển
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
1. Nhập bào
Quan sát hình, kết hợp các thông tin SGK cho biết nhập bào là gì?
 Là phương thức đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất
Nhập bào có mấy hình thức?
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
1. Nhập bào
1. Nhập bào
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
- Nhờ enzim phân hủy
- Tế bào động vật “ăn” các hợp chất có kích thước lớn
- Màng lõm xuống bao bọc lấy mồi rồi nuốt vào trong tế bào
- Đưa các giọt dịch vào trong tế bào.
- Màng lõm xuống bao bọc giọt dịch vào trong túi màng rồi đưa vào trong tế bào
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
2. Xuất bào
CỦNG CỐ
- Học bài và trả lời các câu hỏi ở cuối bài.
- Xem trước bài 12 thực hành thí nghiệm co và phản co nguyên sinh.
- Mỗi tổ mang theo vài lá thài lài tía để thực hành trong tiết sau.
DẶN DÒ
T
Xuất bào và nhập bào là kiểu vận chuyển của
Các chất thông qua sự biến dạng của…
DA 1
DA 4
DA 3
DA 2
DA 5
DA 7
DA 6
1
2
3
7
4
6
5
TỪ KHOÁ
Đây là sự vận chuyển của các chất tan từ nơi
có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp?
GIẢI
ĐÁP
Ô
CHỮ
Hiện tượng màng tế bào biến dạng bao lấy
các chất rắn và đưa vào trong tế bào
Sự khuếch tán của các phân tử nước qua
màng bán thấm được gọi là:…
Đây là phương thức vận chuyển các chất qua
màng không tiêu tốn năng lượng?
Qúa trình này xảy ra hoàn toàn ngược với
quá trình nhập bào?
Đây là môi trường mà nồng độ chất tan ngoài
tế bào bằng nồng độ chất tan trong tế bào?