Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Tiết 11. Bài 11.
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
QUA MÀNG SINH CHẤT
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ HỘI GiẢNG
LỚP 10 B3
22-Apr-13
1
NỘI DUNG BÀI HỌC:
Có mấy phương thứcvận chuyển các chất qua màng sinh chất?
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
2
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

1. Khái niệm
Vận chuyển thụ động là vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp, không tiêu tốn năng lượng.
Thí nghiệm: nhỏ vài giọt mực vào cốc nước lọc
Nhận xét:
Mực di chuyển từ nơi bắt đầu nhỏ và hòa dần vào nước làm nước có màu của mực.
Vận chuyển thụ động
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
3
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

2. Các hình thức vận chuyển
 Khuếch tán là sự chuyển động của các chất phân tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
4
chất phân tán
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

 Thẩm thấu là hiện tượng nước (dung môi) khuếch tán qua màng
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
5
2. Các hình thức vận chuyển
Đường 11%
Đường 5%
Nước
tự do
Màng thấm
 Thẩm thấu là hiện tượng nước (dung môi) khuếch tán qua màng
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

3. Các loại môi trường
 Môi trường ưu trương:
Là môi trường có nồng độ chất tan lớn hơn nồng độ các chất tan trong tế bào
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
6
 Môi trường nhược trương:
Là môi trường có nồng độ chất tan nhỏ hơn nồng độ các chất tan trong tế bào
 Môi trường đẳng trương:
Là môi trường có nồng độ chất tan bằng nồng độ các chất tan trong tế bào
MT ưu trương
MT nhược trương
MT đẳng trương
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

3. Các loại môi trường
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
7
8
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

3. Các loại môi trường
MT ưu trương
MT nhược trương
MT đẳng trương
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
8
Vì tế bào tồn tại trong cơ thể được tắm mình trong dịch nước mô là loại dịch đẳng trương
Khuếch tán qua lớp kép phốtpholipit
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
9
22-Apr-13
10
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

Khuếch tán qua kênh prôtêin
Khi bón nhiều phân cho cây mà không tưới nước thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
11
-> Cần bón đúng liều lượng và bổ sung nước cho cây
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

Khi bón phân cho cây
chúng ta cần chú ý điều gì?
Khi bón phân cho cây mà không tưới nước thì nồng độ các chất tan trong đất cao ngăn cản sự hút nước của cây làm cây bị héo
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
12
Các chất sẽ đi như thế nào?
Vậy vận chuyển chủ động là gì?
Thí nghiệm: Ở tế bào quản cầu thận người:
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG

 Là vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao, cần chất vận chuyển (chất mang),
tiêu tốn năng lượng.
nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao
tiêu tốn năng lượng
cần chất vận chuyển (chất mang)
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
13
Chất
mang
Màng sinh chất
ATP
Cơ chất
Xem phim v? cơ chế vận chuyển chủ động
22-Apr-13
14
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG

15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
III. VẬn chuyỂn nhỜ sỰ biẾn dẠng màng
Có mấy hình thức vận chuyển nhờ sự biến dạng màng?
1. Nhập bào
2. Xuất bào
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
25
1. Nhập bào
Quan sát đoạn phim sau và cho biết thế nào là hình thức nhập bào ? Hình thức xuất bào?
Nhập bào là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong bằng cách biến dạng màng sinh chất.
III. vận chuyển nhờ sự biến dạng màng
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
26
2. Nhập bào

Thực bào
Ẩm bào
Hãy mô tả cách lấy thức ăn và tiêu hóa thức ăn?
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
27
III. vận chuyển nhờ sự biến dạng màng
2. Xuất bào
Xuất bào là phương thức tế bào bài xuất ra ngoài các chất hoặc phân tử bằng cách hình thành các bóng xuất bào, các bóng này liên kết với màng, màng sẽ biến đổi và bài xuất các chất hoặc các phân tử ra ngoài.
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
22-Apr-13
28
III. vận chuyển nhờ sự biến dạng màng
22-Apr-13
29
IV. CỦNG CỐ
Hoàn thành phiếu học tập
Do sự chênh lệch nồng độ
Do nhu cầu của tế bào
Không
Theo chiều gradien nồng độ
Ngược chiều
gradien nồng độ
Không
Có
Có
Đạt đến cân bằng nồng độ
Không đạt đến cân bằng nồng độ
IV. CỦNG CỐ
Câu 1. Sự vận chuyển thụ động các chất qua màng tế bào
A. cần có năng lượng cung cấp cho quá trình vận chuyển
B. chuyển từ nơi có nồng độ thấp sang nơi có nồng độ cao
C. tuân thủ theo qui luật khuếch tán
D. chỉ xảy ra ở động vật không xảy ra ở thực vật
30
Câu 2. Đặc điểm của sự vận chuyển chất qua màng tế bào theo cơ chế khuếch tán
A. chỉ xảy ra với những phân tử có đường kính lớn hơn đường kính của lỗ màng
B. vận chuyển các chất từ nơi nhược trương sang nơi ưu trương
C. là hình thức vận chuyển chỉ có ở tế bào thực vật
D. dựa vào sự chênh lệch nồng độ các chất ở trong và ngoài màng
Câu 3. Sự thẩm thấu là

A. sự di chuyển của các ion qua màng
B. sự khuếch tán của các phân tử nước qua màng
C. sự di chuyển của các phân tử chất tan qua màng
D. sự khuyếch tán của các phân tử đường qua màng
Câu 5 . Hình thức vận chuyển chất có sự biến dạng của màng sinh chất là
A. khuyếch tán B. thụ động
C. thực bào D. tích cực
Câu 6. Vận chuyển chất qua màng từ nơi có nồng độ thấp sang nơi có nồng độ cao là cơ chế vận chuyển
A. thẩm thấu B. thụ động
C. khuếch tán D. chủ động
22-Apr-13
31
IV. CỦNG CỐ
C. thực bào
D. chủ động
Cảm ơn thầy cô và các em
đã theo dõi.


Chúc thầy cô sức khỏe
các em học tốt!