Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ
CÙNG CÁC EM HỌC SINH
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Trình bày cấu trúc và chức năng của màng sinh chất?
Tiết 12
Bài 11
Vận chuyển các chất
qua màng sinh chất
NỘI DUNG BÀI HỌC:

VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
THÍ NGHIỆM 1
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Tinh thể CuSO4
Màng thấm
Nước cất
A
B
CuSO4 B >
CuSO4 A
(chất tan)
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Tinh thể CuSO4
Nước cất
A
B
Màng thấm
●
THÍ NGHIỆM 1
Chiều di chuyển của
chất tan?
[cao] → [thấp]
Nước
Thuốc
tím
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Vận chuyển thụ động
? Thế nào là vận chuyển thụ động?
- Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.
Vận chuyển thụ động dựa trên nguyên lí nào?
- Nguyên lý: sự khuếch tán các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp .
THÍ NGHIỆM 2
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Đường
Nước
Dung dịch đường 11%
Dung dịch đường 5%
A
B
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
A
B
Chiều di chuyển của nước?
Thế nước cao → thế nước thấp
THÍ NGHIỆM 2

I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Vận chuyển thụ động
- Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.
- Nguyên lý: sự khuếch tán các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.
- Sự khuếch tán của nước gọi là sự thẩm thấu.
Kênh prôtêin
Lớp phôtpholipit kép
? Các chất được vận chuyển thụ động theo những con đường nào để xâm nhập vào tế bào?
 Các kiểu vận chuyển thụ động
Phiếu học tập
Các phân tử nước thẩm thấu qua màng theo con đường nào?
Nước được vận chuyển qua màng theo cơ chế thẩm thấu nhờ kênh prôtêin đặc biệt gọi là Aquaporin.
Tốc độ khuếch tán của các chất ra hoặc vào tế bào phụ thuộc vào những yếu tố nào?
- Tốc độ khuếch tán phụ thuộc vào:
+ Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngoài màng sinh chất.
+ Đặc tính lí, hóa học của các chất.
MT nhu?c truong
MT d?ng truong
MT ưu trương
B
A
C
Em có nhận xét gì về nồng độ chất
tan trong và ngoài tế bào?
 Các loại môi trường
 Các loại môi trường
- MT ưu trương : nồng độ chất tan ngoài tế bào cao hơn trong tế bào.
- MT nhược trương : nồng độ chất tan ngoài tế bào thấp hơn trong tế bào.
- MT đẳng trương : nồng độ chất tan trong tế bào và ngoài tế bào bằng nhau.
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
Môi trường nội bào
Môi trường ngoại bào
Vận chuyển chủ động là gì?
- Vận chuyển chủ động (vận chuyển tích cực) là phương thức vận chuyển các chất qua màng từ nơi chất tan có nồng độ thấp đến nơi chất tan có nồng độ cao và cần tiêu tốn năng lượng.
Môi trường ngoại bào
Môi trường nội bào
- Vận chuyển chủ động cần các “máy bơm” đặc chủng cho từng loại chất cần vận chuyển.
Môi trường nội bào
Môi trường ngoại bào
Vận chuyển chủ động qua bơm Natri –kali
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
Quan sát đoạn phim và tham khảo sách giáo khoa trang 49, hãy cho biết:
Nhập bào là gì?
- Xuất bào là gì?
- Nhập bào: tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
Nhập bào có 2 kiểu:
+ Thực bào: tế bào ăn các hợp chất có kích thước lớn.
+ Ẩm bào: thức ăn là các giọt dịch.
- Xuất bào: tế bào chuyển các chất ra khỏi tế bào bằng cách biến dạng màng sinh chất.
T
Xuất bào và nhập bào là kiểu vận chuyển của
Các chất thông qua sự biến dạng của…
ĐA 1
ĐA 4
ĐA 3
ĐA 2
ĐA 5
ĐA 7
ĐA 6
1
2
3
7
4
6
5
TỪ KHOÁ
Đây là sự vận chuyển của các chất tan từ nơi
có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp?
GIẢI
ĐÁP
Ô
CHỮ
Hiện tượng màng tế bào biến dạng bao lấy
các chất rắn và đưa vào trong tế bào
Sự khuếch tán của các phân tử nước qua
màng bán thấm được gọi là:…
Đây là phương thức vận chuyển các chất qua
màng không tiêu tốn năng lượng?
Qúa trình này xảy ra hoàn toàn ngược với
quá trình nhập bào?
Đây là môi trường mà nồng độ chất tan ngoài
tế bào bằng nồng độ chất tan trong tế bào?
Hướng dẫn về nhà

Trả lời các câu hỏi cuối bài.
Học thuộc bài.
Chuẩn bị bài thực hành.