Bài 11. Thiên nhiên phân hóa đa dạng

1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam
Quan sát bảng số liệu sau, nhận xét sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam? Giải thích tại sao lại có sự thay đổi đó?
Nhiệt độ tăng dần từ Bắc vào Nam. Vì càng vào Nam càng gần xích đạo nên lượng nhiệt nhận được càng lớn, đồng thời giảm sút ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.
a. Nguyên nhân
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam
a. Nguyên nhân
- Sự tăng lượng bức xạ Mặt Trời đồng thời với sự giảm sút ảnh hưởng của khối khí lạnh về phía Nam là nguyên nhân tạo nên sự phân hóa khí hậu mà ranh giới là dãy Bạch Mã (khoảng 16oB).
=> Sự phân hóa khí hậu là nguyên nhân chính làm phân hóa thiên nhiên theo Bắc - Nam.
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam
a. Nguyên nhân
b. Biểu hiện
Quan sát biểu đồ và đọc sách giáo khoa sau đó các nhóm thảo luận để hoàn thành phiếu học tập.
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa với một mùa đông lạnh
Khí hậu mang tính chất cận xích đạo gió mùa, nóng quanh năm.
>20oC
>25oC
Lớn
Nhỏ
3 tháng
Không có
mùa đông - mùa hạ
mùa mưa - mùa khô
Đới rừng nhiệt đới gió mùa.
Đới rừng cận xích đạo gió mùa.
Có các loại nhiệt đới chiếm ưu thế, trong rừng còn có các loài cây cận nhiệt đới và ôn đới, các loài thú có lông dày.
Mang đặc trưng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài. Trong rừng xuất hiện nhiều loài cây chịu hạn, rụng lá vào mùa khô. Động vật tiêu biểu là các loài thú lớn
Cây pơ mu
Cây sa mu
Súp lơ
Thực vật ôn đới ở Miền Bắc
Cây họ dầu rụng lá vào mùa khô ở Miền Nam
Mận
Đào
Lê
Táo
Cây ăn quả Miền Bắc
Cây ăn quả Miền Nam
Xuân về trên quê hương
Miền Bắc
Miền Nam
Các loại thú lớn vùng nhiệt đới và xích đạo
Các loại động vật vùng đầm lầy
Thú có lông dày
2. Trong các vĩ tuyến sau đây, vĩ tuyến nào được coi là ranh giới giữa hai miền khí hậu nước ta?
A. 120B B. 140B C. 160B D. 180B
1. Nguyên nhân dẫn đến sự phân hóa thiên nhiên theo Bắc Nam là do sự thay đổi của
A. địa hình
B. nhiệt độ
C. sinh vật
D. đới cảnh quan
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
Quan sát bản đồ tự nhiên Việt Nam, hãy cho biết: Thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Đông - Tây như thế nào? Nguyên nhân của sự thay đổi đó
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
- Từ Đông sang Tây thiên nhiên nước ta có sự phân hóa thành 3 dải:
+ Vùng biển và thềm lục địa.
+ Vùng đồng bằng ven biển.
+ Vùng đồi núi.
- Nguyên nhân: Do địa hình nước ta phần lớn là đồi núi, có một số dãy núi cao chia cắt lãnh thổ thành các vùng; do sự tác động của gió mùa Đông Bắc và gió mùa Tây Nam đã tạo nên sự phân hóa của thiên nhiên theo chiều Đông - Tây.
a. Vùng biển và thềm lục địa
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây

Dựa vào bản đồ tự nhiên Việt Nam và thông tin ở mục 2 SGK hãy nêu đặc điểm vùng biển và thềm lục địa nước ta?
a. Vùng biển và thềm lục địa
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
+ Vùng biển rộng và có nhiều hòn đảo lớn nhỏ.
+ Độ - nông sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng và đồi núi kề bên và có sự thay đổi từng đoạn.
Nêu dẫn chứng chứng minh để nhận định trên.
a. Vùng biển và thềm lục địa
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
+ Thềm lục địa phía Bắc và phía Nam có đáy nông, mở rộng, có nhiều đảo ven bờ
+ Đường bờ biển Nam Trung Bộ khúc khuỷu, thềm lục địa hẹp, tiếp giáp vùng biển nước sâu.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
b. Vùng đồng bằng ven biển
Dựa vào bản đồ tự nhiên Việt Nam và thông tin ở mục 2 SGK nêu đặc điểm thiên nhiên vùng đồng bằng nước ta?
- Đồng bằng Bắc Bộ và Nam Bộ mở rộng với các bãi triều thấp, phẳng.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
b. Vùng đồng bằng ven biển
- Đồng bằng ven biển miền trung hẹp ngang và bị chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, đường bờ biển khúc khuỷu.
* Hãy nêu ảnh hưởng kết hợp của gió mùa với hướng các dãy núi đến sự khác biệt về thiên nhiên giữa 2 vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc, giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên ?
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
c. Vùng đồi núi
ĐÔNG BẮC
TÂY BẮC
- Trong khi Đông Bắc mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa thì vùng núi thấp Tây Bắc có cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới gió mùa và ở vùng núi cao cảnh quan thiên nhiên giống vùng ôn đới
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Tây
c. Vùng đồi núi
- Khi Trường Sơn Đông nhận các luồng gió từ biển thổi vào gây mưa vào thu đông thì Tây nguyên là mùa khô. Còn khi Tây nguyên vào mùa mưa thì Trường Sơn đông chịu tác động của gió Tây khô nóng.
Củng cố
1. Thiên nhiên vùng núi Đông Bắc khác vùng núi thấp Tây Bắc là do những nhân tố tự nhiên nào?
A.  Gió mùa hạ với hướng núi
B.  Gió mùa Đông Bắc
C.  Gió mùa Đông Bắc và mưa phùn.
D.  Hướng dãy núi Hoàng Liên sơn chắn gió mùa Đông Bắc
2. Thiên nhiên của Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn khác biệt do
A.  dãy Trường Sơn chắn các luồn gió mùa
B.  Đông Trường Sơn giáp biển.
C.  Tây Trường Sơn mưa nhiều
D.  dãy Bạch Mã chắn gió mùa Đông Bắc
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo
và các em học sinh