Bài 11. Tây Âu thời hậu kì trung đại

Phan Ngọc Thản - KHXH
Caravela
Bản đồ thế giới
1. Những cuộc phát kiến địa lí:
a.Nguyên nhân - Điều kiện:
- Sự phát triển của LLSX, nhu cầu về hương liệu, nguyên liệu, vàng bạc và thị trường.
- Con đường buôn bán giữa Tây á và Địa Trung Hải bị người ả rập chiếm.
- KH-KT phát triển,đặc biệt là ngành hàng hải..
2
1
b. Các cuộc phát kiến địa lí:
Vịnh Ghi nê
1487
BỒ
ĐÀO
NHA
3
QĐ. Canari
Đ.Xan xanvano
1492
TÂY
BAN
NHA
4

Mũi Hảo Vọng
1497
BỒ
ĐÀO
NHA
5
11-1519
PHILIPPIN
BRAXIN
1519
TÂY
BAN
NHA
13-2-1522
06-3-1521

Mũi
Hảo Vọng
6
Cướp bóc thuộc địa ở Châu Mỹ
7
C. HÖ qu¶ vµ t¸c ®éng.
* Tích cực:
- Mở ra nhưng con đường mới, vùng đất mới, dân tộc mới, sự giao lưu van hoá đông- Tây.
- Th? tru?ng th? gi?i du?c m? r?ng, h�ng h?i qu?c t? phỏt tri?n.
Thỳc d?y quá trỡnh kh?ng ho?ng tan ró c?a quan h? phong ki?n v� s? ra d?i c?a CNTB chõu �u.
* Tiờu c?c:
- N?y sinh quỏ trỡnh cu?p búc thu?c d?a v� buụn bỏn nụ l?.
2.Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở Tây âu:
a. Nguyên nhân: KTchâu Âu phát triển nhanh, tầng lớp quí tộc, thương nhân tiến hành tích luỹ tư bản bằng cách:
+ Tước đoạt TLSX của thợ thủ công và nông dân trong nước.
+ Xâm chiếm và cướp bóc thuộc địa bên ngoài.
+ Buôn bán nô lệ, hương liệu..
? Theo em biện pháp nào để các tầng lớp phú thương, chủ xưởng, chủ trang trại tiến hành tích luỹ tư bản nguyên thuỷ ở Tây Âu?
( Cướp bóc, lừa gạt, buôn bán, kể cả giết người." cướp biển ..").C.Mác nói: " Nếu như tiền ra đời với những vết máu bẩm sinh trên một mặt của nó, thì Tư bản ra đời đầm đìa những máu và bùn nhơ ở khắp mọi nơi trên lỗ chân lông".(Tư bản- quyển III- Tr 284- NXB HN 1960)
Như vậy:
Tích luỹ tư bản nguyên thuỷ tạo nên bởi 2 yếu tố:
Vốn ( Tư bản)- Lao động làm thuê.
b. Nh÷ng biÓu hiÖn n·y sinh CNTB
* VÒ Kinh tÕ:
- C«ng tr­êng thñ c«ng
- C«ng ty th­¬ng m¹i
- Trang tr¹i, ®ån ®iÒn TBCN
VD: ở nước Anh diễn ra phong trào
" Rào đất cướp ruộng"....
Những chuyển biến của kinh tế Tây Âu thời trung đại
8
Xưởng thủ công
của phường hội
Thương hội
Sản xuất nhỏ
của nông nô
* Thợ cả-
thợ bạn- thợ học nghề
* Tăng lữ, quý tộc-
nông nô
Công trường thủ công
Công ty thương mại
Đồn điền,
trang trại lớn
* Chủ xưởng - thợ
* Chủ đất -
công nhân nông nghiệp
QHSX
TBCN
đã
hình
thành
trong
Lòng
chế
độ PK
* Về Xã Hội: So d? v? s? phõn húa giai c?p trong xó h?i Tõy �u th?i h?u k? trung d?i
LĐ làm thuê (Vô sản)
Tăng lữ, quý tộc PK
Hưởng đặc quyền, bổng lộc PK
Bị rào đất cướp ruộng
9
SK
SK
Thợ TC, thương nhân
Chủ ngân hàng, nhà buôn, chủ xưởng, chủ đồn điền (Tư sản)
Hưởng đặc quyền, bổng lộc PK và kinh doanh theo kiểu TBCN
Tăng lữ, quý tộc PK
Nông nô
Quý tộc mới
Bị tước đoạt TLSX hay phá sản
Làm ăn giàu có
Chọn thông tin ở các cột sao cho phù hợp

1487


1492


1495


1519


1497
Đi – a – xơ


Ph. Magien – lan


Vaxcô đơ gama


Cô lôm bô
Châu Mỹ


Cực Nam C.Phi


Ấn Độ

Vòng quanh
thế giới


Trung Quốc
Năm
Nhà PK
Điểm đến
C
B
A
Câu 1: Nguyên nhân của các cuộc phát kiến địa lý?

A. Do nhu cầu về hương liệu, gia vị, vàng bạc, thị trường
B. Con đường giao thương từ Tây sang Đông bế tắc

C. Khoa học kỹ thuật phát triển

D. Tất cả các phương án trên
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
Đ
S
S
* Hãy chọn 01 đáp án đúng nhất
10
0
Câu 2: Hệ quả tiêu cực của các cuộc phát kiến địa lý?

Làm nhiều chủ xưởng bị phá sản

B. Thúc đẩy quá trình sụp đổ của chế độ phong kiến
phương Tây
C. Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và
buôn bán nô lệ

D. Thúc đẩy công trường thủ công thay thế phường hội
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
S
Đ
S
S
* Hãy chọn 01 đáp án đúng nhất
11
0 10 20
Câu 3: Các hình thức kinh doanh TBCN trong thủ công nghiệp, thương nghiệp Tây Âu thời hậu kỳ trung đại là:
A. phường hội và thương hội

B. công trường thủ công và công ty thương mại

C. công trường thủ công và thương hội

D. xưởng thủ công và công ty thương mại
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
S
S
Đ
S
* Hãy chọn 01 đáp án đúng nhất
12
0 10 20
Câu 4: Quan hệ sản xuất chủ yếu trong nông nghiệp Tây Âu thời hậu kỳ trung đại là:
A. quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô

B. quan hệ giữa địa chủ và nông dân

C. quan hệ giữa chủ đất và công nhân nông nghiệp

D. quan hệ giữa chủ đất và nông nô
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
S
Đ
S
S
* Hãy chọn 01 đáp án đúng nhất
13
C
B
2. Chuẩn bị bài mới:
- Những chuyển biến về kinh tế, xã hội đã tác động như thế nào đến văn hóa, tư tưởng ở Tây Âu thời hậu kỳ trung đại ?
- Sưu tầm tư liệu, hình ảnh về một số nhân vật tiêu biểu: Đê cac tơ, Lê ô na đơ Vanh xi, Sếch xpia, Lu thơ, Can vanh, Tô mát Muyn xe. (mỗi tổ tìm hiểu một nhân vật)
------------------------------
- Vẽ lược đồ các cuộc phát kiến địa lý (phóng lớn gấp 1,5 lần lược đồ trong SGK)
- Tại sao nói những cuộc phát kiến địa lý “ thúc đẩy quá trình khủng hoảng, tan rã của quan hệ phong kiến và sự ra đời của chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu” ?
(SGK trang 62)
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Ôn tập bài cũ:
Mục đích, hệ quả của những phát kiến địa lý thế kỷ XV-XVI
- Tìm kiếm vàng bạc, hàng hóa, nguyên liệu, thị trường từ
các nước phương Đông
- Tìm con đường giao lưu buôn bán mới giữa Tây Âu và
phương Đông
* KT:
- Mở ra những thương lộ mới trên biển và thị trường mới
- Đem lại cho Tây Âu rất nhiều vàng bạc, nguyên liệu,
hàng hóa  Thủ công nghiệp, thương nghiệp, nông nghiệp Tây Âu phát triển theo hướng TBCN
* VH:
- Mở ra thời kỳ phát triển giao lưu văn hóa Đông – Tây.
- Tạo nên sự chuyển biến trong nhận thức của con người về Trái Đất, về các dân tộc, các vùng đất mới…
* CT, XH:
- Hình thành các giai cấp mới: tư sản, vô sản
- Thúc đẩy quá trình khủng hoảng của chế độ PK và sự ra đời của CNTB ở Tây Âu.
- Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ
BT
10