Bài 11: Phản ứng trao đổi Ion

e
e
++
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Dung dòch KCl trong nöôùc coù moâi tröôøng:
a. Axit b.Kieàm c. Muoái d. Trung tính
2. Dung dòch Kaliaxetat (CH3COOK) trong nöôùc
coù moâi tröôøng:
a. Axit b.Kieàm c. Muoái d. Trung tính
Giải thích: Đây là muối của axit mạnh (HCl) với bazơ mạnh (KOH), do vậy
khi tan vào trong dung dịch các ion K+ và OH- không bị thuỷ phân
(không phản ứng với nước). Vì vậy dd có môi trường TRUNG TÍNH
Giải thích: Đây là muối của axit yếu (CH3COOH) với bazơ mạnh (KOH), khi
Tan trong nước ion CH3COO- đóng vai trò như một bazơ, phản ứng với nước
tạo ra ion OH-. Vì vậy dd có tính BAZƠ ( kiềm).
3. Trình bày tính chất hoá học của muối ?
Muối + Muối Muối mới + Muối mới
Muối + Axit Muối mới + Axit mới
Muối + Bazơ Muối mới + Bazơ mới



Trường hợp (2) không xảy ra phản ứng (?)

Các em có nhận xét gì về hai ví dụ sau ?

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BÁN CÔNG PHAN BỘI - PLEIKU - GIALAI
ION

Giáo viên thiết kế và giảng dạy :
Hoàng Văn Hoan
Ngày dạy : Sáng thứ bảy
14/10/2006 . Tiết 3.
Tiết dạy Môn: HOÁ HỌC
Lớp dạy : 11B4
Bài 11:
++
+
PHẢN ỨNG
TRAO ĐỔI
* Khi tan trong dung dịch, chất điện li (muối, axit, bazơ) tồn tại ở dạng nào?

?
Trả lời: Tồn tại dạng ion
NO3-
Dung dịch chất điện li: dd AgNO3
NO3-
Ag+
AgNO3
Dung dòch AgNO3
Ag+
Ag+
NO3-
I. TRƯỜNG HỢP CÓ PHẢN ỨNG XẢY RA.
* Thí nghiệm phản ứng giữa hai dd:CaCl2+Na2CO3
1. Sản phẩm của phản ứng có một chất kết tủa
1. Sản phẩm của phản ứng có một chất kết tủa
2+
Ca
__
Cl
Na+
2-
CO3
Na2CO3 + CaCl2 =
Na+
__
Cl
CaCO3 + 2NaCl
I. TRƯỜNG HỢP CÓ PHẢN ỨNG XẢY RA.
a. Phương trình phản ứng dạng phân tử.
Xét phản ứng: Na2CO3 + CaCl2
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
* Bản chất của phản ứng là gì ?
1. Sản phẩm của phản ứng có một chất kết tủa
b.Phương trình ion đầy đủ:
c.Phương trình ion rút gọn:
Ca2++ CO32- = CaCO3
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
* Bản chất của phản ứng chính là sự kết hợp giữa ion Ca2+ với ion CO32- để tạo thành CaCO3 kết tủa dễ tách khỏi dung dịch.
1. Sản phẩm của phản ứng có một chất kết tủa .
2. Sản phẩm của phản ứng có một chất dễ bay hơi
I. TRƯỜNG HỢP CÓ PHẢN ỨNG XẢY RA.
*Th/nghiệm 2:p/ứng giữa hai dd:HCl+Na2CO3
2. Sản phẩm của phản ứng có một chất dễ bay hoi
+
H
Na+
Na2CO3 + HCl =
Na+
__
Cl
H2O+ CO2 + 2NaCl
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
a. Phương trình phản ứng dạng phân tử.
__
Cl
+
H
2-
CO3
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
* Bản chất của phản ứng là gì?
2. Sản phẩm của phản ứng có một chất dễ bay hơi
b.Phương trình ion đầy đủ:
c.Phương trình ion rút gọn:
2H + CO3 = H2O + CO2
+
2-
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
Bản chất của phản ứng chính là sự kết hợp giữa ion H+ với ion CO32- để tạo ra axit H2CO3. Chất này không bền phân huỷ thành H2O va �khí CO2
bay lên.
2. Sản phẩm của phản ứng có một chất dễ bay hơi
3.Sản phẩm của phản ứng có một chất điên li yếu
+
H
__
Cl
-
CH3COO
CH3COONa + HCl =
Na+
CH3COOH + NaCl
I. TRƯỜNG HỢP CÓ PHẢN ỨNG XẢY RA.
a. Phương trình phản ứng dạng phân tử.
Xét phản ứng giữa hai dung dịch : CH3COONa + HCl
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
* Bản chất của phản ứng là gì?
3. Sản phẩm của phản ứng có một chất điện li yếu
b.Phương trình ion đầy đủ:
c.Phương trình ion rút gọn:
H + CH3COO = CH3OOH
+
-
quì
tím
I. Trường hợp có phản ứng xảy ra.
* Bản chất của phản ứng chính là sự kết hợp giữa ion H + với ion CH3COO- để tạo thành phân tử CH3COOH là chất điện li yếu.
3. Sản phẩm của phản ứng có một chất điện li yếu
-
4 .Kết luận:
PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH
XẢY RA KHI VÀ CHỈ KHI, CÓ NHỮNG ION KẾT
HỢP VỚI NHAU VÀ TẠO RA:
Sản phẩm có một CHẤT KẾT TỦA
Sản phẩm có một CHẤT DỄ BAY HƠI
Sản phẩm có một CHẤT ĐIỆN LI YẾU
CHẤT KẾT TỦA
CHẤT DỄ BAY HƠI
CHẤT ĐIỆN LI YẾU
**Chuù yù:
+Đối với muối của axit là chất dễ bay
hơi hoặc chất điện li yếu dù tan hay không
tan đều có thể p/ứ với axit mạnh :
Ví dụ:
CaCO3(r) + 2HCl = CO2 + H2O + CaCl2
CaCO3(r ) + 2H++ 2Cl- = CO2 + H2O+ Ca2+ +2Cl-
CaCO3 (r) + 2H+ = Ca2+ + CO2 + H2O

II. TRÖÔØNG HÔÏP KHOÂNG COÙ PHAÛN ÖÙNG XAÛY RA.
Thí nghiệm 3: Phản ứng giữa
dd KOH + dd Na2CO3
II.Trường hợp không có phản ứng xảy ra.

a.Giả sử có phương trình dạng phân tử:

Na2CO3 + 2KOH = 2NaOH + K2CO3

b.Phương trình ion đầy đủ:

(-Các chất đều phân li thành ion, các ion cùng tồn tại
đồng thời trong dung dịch, không có chất mới được tạo ra).
BAØI TAÄP CUÛNG COÁ
BAØI TAÄP CUÛNG COÁ
1.Vì sao trường hợp (2) sau đây không xảy ra phản ứng?
2. Điểm khác biệt của phản ứng trao đổi
ion so với phản ứng oxy hoá - khử là gì ?
Trả lời: Phản ứng trao đổi không có sự
thay đổi số oxi hoá của các nguyên tố
trước và sau phản ứng.
2. HÃY CHO BIẾT CÓ XẢY RA PHẢN ỨNG KHÔNG GIỮA CÁC DUNG DỊCH SAU ? :
BAØI TAÄP CUÛNG COÁ
Cho biết cặp chất nào xảy ra phản ứng, trong các trường hợp?
BAØI TAÄP VEÀ NHAØ
BAØI TAÄP VEÀ NHAØ
BAØI TAÄP TRANG 26 + 27 SAÙCH GIAÙO KHOA
Hướng dẫn:

Bài 7*: Viết các phản ứng và sử dụng công thức tính nồng độ mol/l:
CM