Bài 11. Luyện tập: Bảng tuần hoàn, sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử và tính chất của các nguyên tố hoá học

nhiệt liệt chào mừng quí thầy cô
Về Dự GIờ L?P 10/2
KHỞI ĐỘNG
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Hàng dọc
K
HỞI

ĐỘNG
7
1. Trong chu kỳ, theo chiều tăng Z, bán kính nguyên tử biến đổi như thế nào ?
8
7
6
4
8
7
8
6
2.Đại lượng đặc trưng cho khả năng hút electron khi hình thành liên kết ?
3. Trong nhóm, theo chiều tăng Z, tính kim loại biến đổi như thế nào ?
4.Những nguyên tử có cùng số p, khác nhau số n thì gọi là gì ?
5. Tên gọi của nguyên tố có cấu hình ngoài cùng là 2s2 2 p6 ?
6.Hạt mang điện tích âm trong nguyên tử ?
7.Những nguyên tử lớp ngoài cùng có 8 electron gọi là gì ?
8. Những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân gọi là gì ?
9. Tính chất một nguyên tố dễ nhận electron thành ion âm
LUYỆN TẬP CHƯƠNG 2
KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG
BÀI TẬP CỦNG CỐ
1
4
2
3
6
5
1
2
3
4
5
6
Nhà bác học vĩ đại Men-đê-lê-ép
7
15
Cho biết đặc điểm cấu tạo nguyên tử của Ca. Viết cấu hình electron ?
Số proton = số electron = 20
Số lớp = 4
Số e lớp ngoài cùng = 2
1s22s22p63s23p64s2
Câu 1
Xác định vị trí của các nguyên tố sau trong bảng tuần hoàn:
Z = 17; Z=26
Câu 2
Z=17: 1s22s22p63s23p5
Tổng số electron là 17, nên thuộc ô số 17
Số lớp electron là 3 nên thuộc chu kỳ 3
Số electron hóa trị ( lớp ngoài cùng) là 7 nên thuộc nhóm VIIA

Z=26: 1s22s22p63s23p63d64s2
Tổng số electron là 26, nên thuộc ô số 26
Số lớp electron là 4 nên thuộc chu kỳ 4
Số electron hóa trị ( phân lớp 3d và 4s) là 8 nên thuộc nhóm VIIIB
Sắp xếp tính kim loại tăng dần ?
Sắp xếp tính phi kim giảm dần
a. Tính kim loại tăng dần: Lib. Tính phi kim giảm dần: S>P>Si
Câu 3
Câu 4
So sánh bán kính nguyên tử của các nguyên tố sau:
Mg; K và Ca. Giải thích ngắn gọn ?
Mg và Ca cùng nhóm IIA, mà trong nhóm bán kính nguyên tử tăng dần nên bán kính nguyên tử Ca > Mg
K và Ca cùng chu kỳ 4, mà trong chu kỳ bán kính nguyên tử giảm dần nên bán kính nguyên tử K > Ca
Từ (1) và (2) ta có : K>Ca>Mg
nhóm
Chu kỳ 3
Xác định vị trí của 16S trong bảng tuần hoàn và cho biết tính chất hóa học cơ bản của S
Câu 5
Lưu huỳnh có tính kim loại hay phi kim?
Phi kim
Vị Trí của nguyên tố Lưu huỳnh (S)
( Z = 16) , Ô 16, chu kỳ 3, nhóm VIA
1
2
Hóa trị cao nhất của lưu huỳnh trong hợp chất với oxi
HT cao nhất trong oxit: 6
3
Công thức oxit cao nhất
SO3
4
HT trong HC với hidro: 2
Hóa trị của lưu huỳnh trong HC với Hidro?
5
Công thức hợp chất khí với Hidro của lưu huỳnh?
H2S
Công thức hidroxit cao nhất của lưu huỳnh ?
6
H2SO4
7
SO3 và H2 SO4 có tính axit hay bazo?
SO3 và H2 SO4 có tính axit
S ( Z = 16) , Ô 16, chu kỳ 3, nhóm VIA
tính chất
Của nguyên tố
Phi kim
HT cao nhất trong oxit: 6
SO3
HT trong HC với hidro: 2
H2S
H2SO4
SO3 và H2 SO4 có tính axit
CHÌA KHÓA VÀNG
VỊ TRÍ
Ý nghĩa quan trọng của bảng tuần hoàn
Câu 6
Oxit cao nhất của một nguyên tố là RO3, trong hợp chất của nó với hiđro có 5,88% hiđro về khối lượng. Xác định nguyên tố đó
Hãy nêu đôi nét về Men-đê-lê-ép và định luật tuần hoàn-Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học ?
ĐÔI NÉT VỀ MENDELEEV

Dimitri Ivanovich Mendeleev (1834-1907) - cha đẻ của Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, sinh tại thành phố Tobolsk (Siberia), là người con thứ 16 trong một gia đình có 17 người con. Cha ông là hiệu trưởng một trường trung học phổ thông trong thành phố. Từ thủa nhỏ, ông đã bộc lộ khí chất thông minh, bản lĩnh cương nghị, bộc trực. Sống trong tình yêu thương và sự dạy dỗ của mẹ và các anh chị (cha ông qua đời sớm) - những người thầy đầu tiên của ông, Mendeleev luôn tâm niệm: “Mọi thứ trên đời đều là khoa học. Mọi thứ trên đời đều là nghệ thuật. Mọi thứ trên đời đều là sự yêu thương”.

Công trình xuất sắc của Mendeleev là cuốn “Cơ sở hóa học”, trong đó toàn bộ hóa học vô cơ được trình bày theo quan điểm định luật tuần hoàn. Nó có giá trị trang bị cho các nhà khoa học những kiến thức đúng đắn và chính xác khi bước vào nghề. Một số công trình nổi tiếng khác của ông là: “Nghiên cứu trọng lượng riêng của dung dịch nước”, luận án tiến sĩ “về hợp chất của rượu với nước”… Tất cả được tập hợp thành 25 tập sách dày - một bộ “Bách khoa toàn thư” thực sự.

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 
Năm 1869, ông thiết lập bảng phân loại những nguyên tố dựa trên khối lượng nguyên tử và trên tính tuần hoàn về tính chất vật lý và hoá học của chúng, gọi là Bảng phân loại tuần hoàn các nguyên tố. Bản gốc chỉ có 63 nguyên tố. Một năm sau khi ông mất, Bảng đã có 86 nguyên tố.
Khi Mendeleev viết “Nguyên lý hóa học”, ông nghĩ chắc chắn giữa 63 nguyên tố này nhất định có những quy luật biến hóa thống nhất, vì theo ông, tất cả các sự vật trên thế giới đều liên quan với nhau. ông đã viết tên, nguyên tử lượng, tính chất hóa học của 63 nguyên tố này lên 63 chiếc thẻ. ông đã xếp đi xếp lại nhiều lần những chiếc thẻ này trên bàn. Bỗng nhiên, ông phát hiện ra rằng, nếu xếp những chiếc thẻ này theo thứ tự các nguyên tử lượng của các nguyên tố từ bé đến lớn thì sẽ xuất hiện một sự biến hóa mang tính liên tục rất kỳ lạ, nó “giống như một bản nhạc kỳ diệu”.
Năm 1875, Viện Hàn lâm Khoa học Pari nhận được thư của một nhà khoa học, trong thư nói rằng ông đã tạo ra được một nguyên tố mới có tính chất giống như nhôm với nguyên tử lượng là 59,72, tỷ trọng là 5,9 (tạm gọi là Gali) trong quặng kẽm trắng. Mendeleev đã rất sửng sốt khi nghe được tin này. 4 năm trước đấy, ông đã dự đoán có một nguyên tố thế này nhưng cụ thể thế nào thì chưa tìm ra được. Đúng như những gì Mendeleev dự đoán: Tỷ trọng của Gali là 5,94. Một sự trùng hợp kinh ngạc!
Giới khoa học đã phải sững sờ sau sự thành công của sự kiện này. Bảng tuần hoàn nhanh chóng được dịch thành nhiều thứ tiếng và truyền bá khắp thế giới. Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học trên 100 năm qua đã là chìa khóa dẫn đến việc phát minh nhiều nguyên tố hóa học mới

Vài năm sau đó, một nhà khoa học người Thụy Điển đã phát hiện một nguyên tố mới khác (gọi là “Scanđi”). Khi tiến hành nghiên cứu về nguyên tố này, các nhà khoa học đã phát hiện ra “Scanđi” chính là nguyên tố nằm trong “nhóm của Bo” mà Menđêlêep đã dự đoán. Một lần nữa, giới khoa học lại ngả mũ trước Mendeleev. Lý luận về quy luật tuần hoàn các nguyên tố của ông không chỉ có thể dự kiến vị trí cho các nguyên tố chưa tìm ra mà còn có thế biết trước được tính chất quan trọng của chúng.

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học của Mendeleev đã trở thành bộ sách giáo khoa kinh điển được thế giới công nhận. Một nhà khoa học đã viết về ông: “Trong lịch sử hóa học, ông dùng một chủ đề đơn giản mà gọi ra được cả thế giới”. 
Để ghi nhớ công lao to lớn của ông, một nhóm các nhà vật lý Mỹ, đứng đầu là G. T. Seaborg đã đặt tên cho nguyên tố hóa học thứ 101 do họ tổng hợp được năm 1955 là Mendelevi (Mendelevium).
TẠM BIỆT CÁC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM