Bài 11. Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn

Ki?m tra b�i cu
CÂU 1: Phát biểu nội dung định luật III Niuton? Nêu tính chất của lực và phản lực?
Trả lời câu hỏi C5/63(SGK)
CÂU 2
Một quả bóng bay đến đập vào tường. Bóng bị bật trở lại, còn tường thì vẫn đứng yên. Như vậy có trái với định luật III Niu-tơn không ? Giải thích.
GIẢI THÍCH

Đặt vấn đề
Quan sát hình ảnh sau
Tiết 20- Bài 11:
Lực hấp dẫn
Định luật vạn vật hấp dẫn
M?t Tr?i
M?t Trang
Trỏi D?t
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất và của Trái Đất, Mặt Trăng quanh Mặt Trời
Chuyển động của TĐ & Mặt trăng có phải là chuyển động theo quán tính không?
Mặt trăng chuyển động như thế nào so với TĐ, Mặt trăng & TĐ chuyển động như thế nào so với Mặt trời?
Tác dụng của lực hấp dẫn trong hình vẽ này là gì?
Lực hấp dẫn có đặc điểm gì khác với lực đàn hồi và lực ma sát mà em đã đc biết?
I - LỰC HẤP DẪN
Lực nào giữ cho các hành tinh chuyển động quanh mặt trời
L?c h?p d?n l� gỡ?
- L� l?c hỳt gi?a m?i v?t trong vu tr?
- Định nghĩa: Lực hấp dẫn là lực tác dụng từ xa qua khoảng không gian giữa các vật.
NIU TƠN LÀ NGƯỜI ĐẦU TIÊN ĐÃ KẾT HỢP ĐƯỢC NHỮNG KẾT QUẢ QUAN SÁT THIÊN VĂN VỀ CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC HÀNH TINH VỚI NHỮNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ SỰ RƠI CỦA CÁC VẬT TRÊN TRÁI ĐẤT
II - D?NH LU?T V?N V?T H?P D?N
1) N?i dung d?nh lu?t:
L?c h?p d?n gi?a hai ch?t di?m b?t kỡ t? l? thu?n v?i tớch hai kh?i lu?ng c?a chỳng v� t? l? ngh?ch v?i bỡnh phuong kho?ng cỏch gi?a chỳng
r
m1
m2
r
m1
m2
2) H? th?c:
Fhd : Lực hấp dẫn (N)
m1, m2 : Khối lượng của hai vật (kg)
r : Khoảng cách giữa hai chất điểm (m)
G : Hằng số hấp dẫn ; G  6,67.10-11 Nm2/kg2
3. Đặc điểm của lực hấp dẫn:
Là lực hút
Điểm đặt: Đặt tại trọng tâm của vật (chất điểm)
Giá của lực: là đường thẳng đi qua tâm 2 vật.
r
m1
m2
*Chú ý: Định luật vạn vật hấp dẫn chỉ đúng khi:
Khoảng cách giữa hai vật rất lớn so với kích thước của chúng hoặc các vật đồng chất và có dạng hình cầu.
Vì rất nhỏ nên Fhd rất nhỏ
Do đó ta không cảm nhận được lực hấp dẫn.
Tại sao chúng ta không cảm nhận thấy được lực hút giữa các vật thể thông thường ?
III. TRỌNG LỰC LÀ TRƯỜNG HỢP RIÊNG CỦA LỰC HẤP DẪN:
1) Định nghĩa :
* Trọng lực của một vật là lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vật đó.
m
M
O
R
h
* Trọng lực đặt vào trọng tâm của vật.

Tại sao vật rơi, còn Trái Đất đứng yên?
GIẢI THÍCH
m
M
O
R
h
- Khi thả rơi một vật có khối lượng m ở độ cao h so với mặt đất thì trọng lượng P tác dụng lên vật (lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vật) là:
(1)
- Lực này truyền cho vật m gia tốc rơi tự do g. Theo định luật II Newton, ta có :
P = mg (2)
2) Gia tốc rơi tự do:
m
M
O
3) Những vật gần Trái Đất.
O
- Khi h << R, ta cĩ:
- Nh?n x�t:
Gia tốc rơi tự do g không chỉ
phụ thuộc vào vĩ độ trên Trái
Đất mà còn phụ thuộc vào độ
cao và độ sâu so với mặt đất
CỦNG CỐ
I. LỰC HẤP DẪN
Lực hấp dẫn là lực hút lẫn nhau giữa mọi vật trong vũ trụ.
II. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN
1. Định luật: (SGK)
2. Hệ thức:
III. TRỌNG LỰC LÀ TRƯỜNG HỢP RIÊNG CỦA LỰC HẤP DẪN
Nếu h << R thì :
Bài tập vận dụng
Câu 1: Một vật khối lượng 1 kg, ở trên mặt đất có trọng lượng 10 N. Khi chuyển động tới một điểm cách tâm Trái Đất 2R (R là bán kính Trái Đất) thì nó có trọng lượng bằng bao nhiêu niutơn ?
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi
A. 1 N.
D. 10 N.
C. 5 N.
B. 2,5 N.
B
Câu 2:
Muốn lực hút giữa hai vật tăng lần 4 lần thì khoảng cách giữa hai vật phải thay đổi bao nhiêu lần ?
C. Gi?m 2 l?n
D. Gi?m 4 l?n
B. Tang 2 l?n
A. Tang 4 l?n
Rất tiếc
Rất tiếc
Rất tiếc
C
Củng cố bài
Câu 3. Câu nào sau đây là đúng khi nói về lực hấp dẫn do Trái Đất tác dụng lên Mặt Trăng và do Mặt Trăng tác dụng lên Trái Đất ?
A. Hai lực này cùng phương, cùng chiều.
B. Hai lực này cùng phương, ngược chiều.
C. Hai lực này cùng chiều, cùng độ lớn.
D. Phương của hai lực luôn thay đổi và không trùng nhau.
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi
B
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ GIỜ VỚI LỚP!

CHÚC CÁC THẦY CÔ MẠNH KHỎE, CÔNG TÁC TỐT
Vì: lực hấp dẫn giữa vật và Trái Đất đều gây ra gia tốc. Tuy nhiên Trái Đất có khối lượng rất lớn → mức quán tính lớn → gia tốc thu được rất nhỏ → Trái Đất hầu như đứng yên, ngược lại vật thì chuyển động và bị hút về gần trái đất.
TRỞ VỀ
Điều này hoàn toàn phù hợp với Định luật III Niuton.
Vì: Theo Định luật III thì lực tương tác giữa bóng và tường đều gây ra gia tốc. Tuy nhiên tường có khối lượng rất lớn → mức quán tính lớn → gia tốc thu được rất nhỏ → tường hầu như đứng yên, ngược lại bóng thì chuyển động và bị bật ra xa tường.
TRỞ VỀ