Bài 11. Liên kết gen và hoán vị gen

HOÁN VỊ GEN
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đặc điểm của các tính trạng trong định luật 3 Menđen và trong hiện tượng di truyền liên kết của Morgan có gì giống nhau ?
Mỗi tính trạng đều do 1 gen trên NST thường với 2 alen qui định.
Mối quan hệ của 2 alen trong mỗi cặp gen là trội lặn hoàn toàn.
Các gen này đều hoạt động riêng rẽ.
Cả A và B.
Cả A, B và C
2. Phát biểu nào dưới đây là đúng về hiện tượng liên kết gen ?
Các gen liên kết chỉ nằm trên NST thường.
Các gen liên kết chỉ có 2 alen với mối quan hệ trội lặn hoàn toàn.
Các gen liên kết không thể phân ly độc lập với các gen khác trong tế bào.
Các gen chỉ liên kết chặt chẽ khi chúng nằm rất gần nhau trên cùng một NST
3. Bằng chứng nào dưới đây chứng tỏ có sự liên kết gen ?
Cả 2 gen cùng tồn tại trong một giao tử.
Một gen đã cho liên quan với một kiểu hình đặc trưng
Các gen không phân ly trong giảm phân.
Một gen ảnh hưởng tới 2 tính trạng.
4. Khi lai 2 dòng đậu thuần chủng khác nhau bởi 2 cặp tính trạng tương phản được F1 đồng tính hoa đỏ - thân có lông. Cho F1 giao phấn với nhau được F2 gồm:
- 114 cây hoa đỏ - thân không lông.
- 221 cây hoa đỏ - thân có lông.
- 103 cây hoa trắng – thân có lông.
Biết rằng 2 cặp tính trạng này được qui định bởi 2 cặp gen (A, a) và (B, b)
Xác định kiểu gen của P ?
A. AB  ab
AB ab
B. Ab  aB
Ab aB
C. AABB  aabb
D. AAbb  aaBB
BÀI 24: HOÁN VỊ GEN
Thí nghiệm của Morgan:
1. Lai phân tích ruồi cái F1 :
PB :
♀ Xám-Dài

♂ Đen-Ngắn
FB :
Xám-Dài
41%
Đen-Ngắn
41%
Xám-Ngắn
9%
Đen-Dài
9%
82% kiểu hình giống P
18% kiểu hình khác P
2. Giải thích:
a/ Bằng sơ đồ lai:
PB :
♂ Đen-Ngắn
 ♀ Xám- Dài
GPB :
ab
100%
FB :
ab
100%
Xám-Dài
41%
Đen-Ngắn
41%
Xám-Ngắn
9%
Đen-Dài
9%
ab
ab
ab
ab
AB
ab
Ab
aB
ab
41%
AB
41%
Ab
9%
aB
9%
AB = ab = 41%
Ab = aB = 9%
G ?
b
B
G Liên kết
G Hoán vị
▲Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen là :
+ Do sự trao đổi chéo giữa ……………….......trong cặp………….
…………………………………………………
+ Xảy ra ở kỳ đầu của giảm phân I trong quá trình sinh giao tử
Các crômatit
NST kép tương đồng
b/ Bằng thuyết NST:
▲ + Tỉ lệ % các loại giao tử phụ thuộc vào tần số HVG,kí hiệu là f%.
+ HVG xảy ra ở ruồi giấm cái, tằm đực..
+ Ở đậu Hà lan, người HVG xảy ra ở cả 2 giới.
HVG là hiện tượng ………………. nằm trên cặp NST tương đồng có thể ……………………. cho nhau do ………………………………. giữa các crômatit trong quá trình phát sinh giao tử.
Khoảng cách giữa 2 gen/NST càng lớn thì lực liên kết càng nhỏ và TSHVG càng cao nhưng không vượt quá 50%.
TSHVG phản ánh khoảng cách tương đối giữa 2 gen/NST.
III. Kết luận:
Hoán vị gen là gì ?
2 gen-alen
đổi chỗ
Sự trao đổi chéo
IV. Ý nghĩa của HVG:
+ Làm tăng các biến dị tổ hợp  tăng tính đa dạng của sinh giới.
+ Nhờ hoán vị gen  những gen quí nằm trên các NST khác nhau có thể tổ hợp với nhau  một nhóm liên kết  có ý nghĩa trong tiến hoá và chọn giống.
V. Bản đồ di truyền (Bản đồ gen):
Khái niệm:
+ Là sơ đồ sắp xếp vị trí tương đối của các gen trong nhóm liên kết.
+ Đơn vị : 1% HVG ≈ 1xentiMorgan (cM)
+ Bản đồ gen được thiết lập cho mỗi cặp NST tương đồng
+ Các nhóm liên kết được đánh số theo thứ tự của NST trong bộ NST của loài.
2. Ý nghĩa:
+ Dự đoán trước tính chất di truyền của các t/t mà gen được sắp xếp trên bản đồ.
+ Giúp nhà tạo giống rút ngắn thời gian tạo giống mới.
THE END