Bài 11. Liên kết gen và hoán vị gen

Chào mừng các thày giáo,cô giáo đến dự buổi học hôm nay
KIỂM TRA BÀI CŨ
Liên kết gen là gì?ý nghĩa của liên kết gen?
Trả lời:
Liên kết gen là: Là hiện tượng các gen cùng nằm trên 1 cặp NST và di truyền cùng nhau trong phân bào.
Số nhóm gen liên kết băng bộ NST đơn bội của loài

Ý nghĩa liên kết gen:
Trong tiến hóa: Giúp duy trì sự ổn định của loài trong
trong chọn giống: chuyển gen có lợi vào cùng một NST tạo ra các giống quý có đặc điểm mong muốn
I.Liên kết gen
II.Hoán vị gen
1.Thí nghiệm hoán vị gen
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
- Thí nghiệm của Morgan:
Pt/c: Ruồi giấm thân xám-cánh dài x ruồi thân đen- cánh cụt
F1: 100% Xám-dài.
Lai ♀ F1 xám –dài x ♂ đen- cụt
Fa:
965 xám-dài: 944 đen-cụt: 206 xám-cụt: 185 đen-dài

(41.5% xám-dài: 41.5% đen-cụt: 8.5 % xám-cụt: 8.5% đen-dài)


BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
2. Nhận xét: lai phân tích ruồi cái F1
Fa có 4 kiểu hình --> F1 cho 4 loại giao tử với tỷ lệ
AB = ab= 41.5%; Ab=aB= 8.5%
(vì ♂ đen- cụt chỉ cho 1 loại giao tử ab với tỷ lệ 100%)
F1 dị hợp tử hai cặp gen,cho 4 loại giao tử không bằng nhau chứng tỏ các gen không phân li độc lập và không liên kết gen hoàn toàn(nếu liên kết gen hoàn toàn F 1 chỉ cho 2 loại giao tử)
Mặt khác có xuất hiện tính trạng mới do tổ hợp từ bố mẹ:xám –cụt,và đen –dài,hiện tượng tăng biến dị tổ hợpcó hiện tượng hoán vị gen
Vào kì đầu của giảm phân 1 có hiện tượng các NST kép trong cặp đồng dạng tiến lại gần nhau dẫn đến bắt chéo và trao đổi đoạn NSTgen trên NST đổi chỗ cho nhau--.hoán vị gen
Nêu cơ sở tế bào học của hoán vị gen?
3.Khái niệm hoán vị gen
- Là hiện tượng các gen cùng nằm trên 1 cặp NST tương đồng, nhưng có hiện tượng trao đổi các đoạn tương ứng của các cromait không chị em (khác nguồn gốc)ở kỳ đầu giảm phân I, tạo nên các tổ hợp gen mới.
hoán vị gen tạo ra 4 loại giao tử(2 loại giao tử liên kết, 2 loại giao tử hoán vị. Tổng tỷ lệ giao tử hoán vị là tần số hoán vị gen (f).




Hoán vị gen xảy ra ở ruồi giấm cái với tần số hoán vị: 8.5+8.5=17%.
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
Hoán vị gen là gì?
Em tính tần số hoán vị gen
trong thí nghiệm?
Hiện tượng hoán vị gen có thể xảy ra ở cả 2 giới ( Đa số sinh vật đơn tính); hoặc 1 giới ( ruồi giấm: xảy ra ở con cái; tằm dâu: xảy ra ở giới đực).

Tần số hoán vị gen ≤ 50%, vì nếu tất cả các tế bào đều xảy ra hoán vị thì tần số hoán vị = 50%. Tần số hoán vị tỷ lệ thuận với khoảng cách giữa các gen.

- Dấu hiệu nhận biết hoán vị gen: Số loại kiểu hình ,tỉ lệ kiểu hình không tuân theo quy luật phân li độc lập,không tuân theo liên kết hoàn toàn. Xuất hiện tổ hợp tính trạng mới
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2
BÀI 11: LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN(t2)
Sơ đồ lai:hoán vị gen
Pt/c: ♀xám-dài x ♂ đen –cụt
F1:100% ♂, ♀ xám -dài
P1: ♀ F1 x ♂ đen- cụt:
AB/ab x ab/ab
GF1 giao tử liên kết:AB= ab= 41.5% ; ab
giao tử hoán vị:Ab=aB= 8.5%
Fa: kiểu gen:41.5% AB/ab : 41.5% ab/ab:
8.5 % Ab/ab:8.5% aB/ab
kiểu hình:( 41.5% xám-dài: 41.5% đen-cụt 8.5% xám-cụt : 8.5% đen-dài)
Phù hợp TN.
- Cách tính tần số hoán vị gen:
+ Trong phép lai phân tích: f = tỷ lệ số cá thể mang tổ hợp gen hoán vị ( chiếm tỷ lệ nhỏ hơn)
+ Trong phép lai các cá thể dị hợp 2 cặp gen:
f= 2x(x là gt hoán vị) hoặc f=1-2x(khi x là giao tử liên kết)
( f thỏa mãn<0,5)- x là tỷ lệ giao tử ab từ bố(mẹ)
Với tỷ lệ các loại kiểu hình trong phép lai:
A-B- = 0,5 + xy;
A-bb = 0,25 - xy
aaB- = 0,25 - xy
aabb = xy
- Ý nghĩa:hoán vị gen
+ Làm tăng khả năng xuất hiện biến dị tổ hợp, cung cấp nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.
+ Là cơ sở để lập bản đồ gen, giải mã hệ gen SV. 1% tần số hoán vị = khoảng cách 1cM trên NST của bản đồ di truyền
Bài tập
Bài 1: Xác định các loại giao tử của các kiểu gen sau:
1.AB/ab ( f= 0.2)



2.AB/ab ( f= 0.4)
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Bài 2: Xác định kết quả đời con ở các phép lai:
AB/ab x AB/ab ( Liên kết gen)
AB/ab x AB/ab ( f= 0.2)