Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)

Phòng GD&ĐT Thanh Chương
TRƯỜNG THCS THANH MỸ
CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNG
MÔN : LỊCH SỬ
GIÁO VIÊN: NGUYỄN VĂN THỊNH
Kiểm tra bài cũ
Vì sao nhà Tống lại âm mưu xâm lược nước ta?
Nhà Lý đã đối phó như thế nào trước âm mưu xâm lược của nhà Tống?
Nhà Tống, Trung Quốc vào thế kỷ 11 có ý định xâm lược Đại Việt để mở rộng lãnh thổ, nhằm giải quyết một số khó khăn về đối nội và đối ngoại, đồng thời trả thù lần thất bại trong cuộc chiến tranh Tống-Việt lần 1. Họ ra sức chuẩn bị cho việc tiến công Đại Việt: xây dựng đường giao thông, cở sở chứa lương thực, huấn luyện binh sĩ, cho quân đóng trại sát biên giới Tống-Việt.
Nhà Lý sớm nhận ra ý định này của nhà Tống nên đã thực hiện một chiến dịch đánh đòn phủ đầu vào cuối năm 1075 đầu năm 1076, phá hủy các căn cứ hậu cần chuẩn bị cho chiến tranh của nhà Tống. Nhà Tống vẫn quyết tâm tiến hành chiến tranh
Trước hành động xâm lược của quân Tống, cuộc kháng chiến của quân dân Đại Việt diễn ra như thế nào? Kết quả và ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ hai ra sao?
CHÚNG TA CÙNG TÌM HiỂU TRONG BÀI HỌC HÔM NAY
Tiết 16 – Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
Sau cuộc tấn công vào đất Tống, nhà Lý đã làm gì để chuẩn bị kháng chiến?
a. Chuẩn bị kháng chiến
- Mai phục ở những vị trí chiến lược quan trọng
- Cho quân thủy đóng ở Đông Kênh (Quảng Ninh)
- Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt
Vì sao Lý thường Kiệt lại chon sông Như Nguyệt để xây dựng phòng tuyến chống giặc
Đoạn sông Như Nguyệt mà Lý Thường Kiệt chọn lựa xây dựng phòng tuyến có vị trí mang tính chiến lược: có núi ở cả hai bên bờ, đoạn sông có chiều dài khá rộng lên hơn 100 mét, vắt ngang con đường dễ dàng nhất để vượt qua sông Cầu, chặn mọi đường trên bộ có thể dùng để tiến quân vào Thăng Long. Bờ bắc sông Như Nguyệt chủ yếu là bãi đất hoang, dân cư thưa thớt
Chiến lũy của phòng tuyến được xây dựng bằng đất có đóng cọc tre dày mấy tầng làm dậu. Dưới bãi sông được bố trí các hố chông ngầm tạo thành một phòng tuyến rất vững chắc
Tiết 16 - Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
Sau thất bại ở Ung Châu, nhà Tống đã làm gì?
a. Chuẩn bị kháng chiến
- Mai phục ở những vị trí chiến lược quan trọng
- Cho quân thủy đóng ở Đông Kênh (Quảng Ninh)
- Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt
b. Diễn biến
- Cuối năm 1076, hơn 10 vạn quân Tống theo hai đường thủy bộ kéo vào nước ta
Cuộc kháng chiến của quân dân Đại Việt đã diên ra như thế nào?
Tiết 16 - Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
a. Chuẩn bị kháng chiến
- Mai phục ở những vị trí chiến lược quan trọng
- Cho quân thủy đóng ở Đông Kênh (Quảng Ninh)
- Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt
b. Diễn biến
- Cuối năm 1076, hơn 10 vạn quân Tống theo hai đường thủy bộ kéo vào nước ta
- Quân ta đánh những trận nhỏ, tiêu hao sinh lực địch
- Lý Kế Nguyên đánh bại thủy quân giặc ở Quảng Ninh
- Đầu năm 1077, quân Tống tiến đến bên bờ sông Như Nguyệt
Lý Kế Nguyên
LÝ THƯỜNG KIỆT
Vi Thủ An
Thân Cảnh Phúc
Tiết 16 – Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
2. Cuộc chiến đấu trên dòng sông Như Nguyệt
Sau khi chờ thủy quân không được, Quách Quỳ đã làm gì?
- Quách Quỳ cho quân tấn công vào phòng tuyến của ta nhưng thất bại, phải chuyển sang phòng ngự
a. Diễn biến
Để khích lệ tướng sỹ, Lý Thường Kiệt đã làm gì?
Tiết 16 – Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
2. Cuộc chiến đấu trên dòng sông Như Nguyệt
- Quách Quỳ cho quân tấn công vào phòng tuyến của ta nhưng thất bại, chuyển sang phòng ngự
- Cuối tháng 3 năm 1077, Lý Thường Kiệt cho quân phản công, quân Tống thua to.
Để kết thúc chiến tranh, Lý Thường Kiệt đã làm gì?
- Lý Thường Kiệt đề nghị giảng hòa => Quách Quỳ cho quân rút chạy về nước.
a. Diễn biến
Cuộc chiến đấu tiếp diễn như thế nào?
Bài tập thảo luận
+ Ta đang trên thế thắng, không cần hao tổn lực lương, hi sinh vô ích mà vẫn có thể kết thúc chiến tranh.
+ Vì Tống là 1 nước lớn mạnh, bị thua tất sẽ đem quân trả thù, chiến tranh kéo dài chỉ thêm đau thương chết chóc
+ Tống và Đại Việt là 2 nước láng giềng cần phải giữ mối quan hệ hoà hiếu lâu dài.
—> nhằm đảm bảo quan hệ bang giao không muốn làm tổn thương danh dự 1 nước lớn .
Vì sao ta đang ở thế thắng mà Lý Thường Kiệt lại chủ động giảng hòa?
Tiết 16 – Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
2. Cuộc chiến đấu trên dòng sông Như Nguyệt
- Quách Quỳ cho quân tấn công vào phòng tuyến của ta nhưng thất bại, chuyển sang phòng ngự
- Cuối tháng 3 năm 1077, Lý Thường Kiệt cho quân phản công, quân Tống thua to.
- Lý Thường Kiệt đề nghị giảng hòa => Quách Quỳ cho quân rút chạy về nước.
a. Diễn biến
=> Kháng chiến kết thúc thắng lợi
Tiết 16 – Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ
2. Cuộc chiến đấu trên dòng sông Như Nguyệt
a. Diễn biến
=> Kháng chiến kết thúc thắng lợi
b. Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi
* Ý nghĩa :
- Buộc quân Tống từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt
- Nền độc lập dân tộc, tự chủ được giữ vững
* Nguyên nhân :
- Tinh thần đoàn kết dân tộc, truyền thống yêu nước của nhân dân ta
- Người lãnh đạo tài giỏi đặc biệt là Lý Thường Kiệt
Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần thứ hai có ý nghĩa như thế nào?
Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi của ta trong cuộc kháng chiến chống Tống lần hai?
Bài tập thảo luận
+ Tấn công trước để tự vệ.
+ Chặn giặc ở phòng tuyến Như Nguyệt và đánh bại chúng khi thời cơ đến.
+ Cách kết thúc chiến tranh: giặc thua nhưng vẫn đề nghị “giảng hoà”.
Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt?
Thái úy Lý Thường Kiệt (1019–1105)
Lý Thường Kiệt tên thật là Ngô Tuấn (1019–1105) người làng An Xá, huyện Quảng Đức, thuộc khu vực phía nam hồ Tây trong thành Thăng Long. Ông là một danh tướng nhà Lý có công đánh bại quân nhà Tống sau này ông được ban quốc tính nên mới đổi tên thành Lý Thường Kiệt.
Tổ tiên Lý Thường Kiệt nhiều đời làm quan nên ông tinh thông thao lược, lại có tài thơ văn. Ông để lại cho hậu thế nhiều tác phẩm có giá trị, tiêu biểu nhất là bài thơ "Nam quốc sơn hà". Năm 23 tuổi, ông đã được bổ làm Hoàng môn chi hậu rồi thăng đến chức Thái úy. Ông thường ngày ở cạnh vua, lo việc can gián vua giúp vua trong ngoài. Ông có công rất lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước: phá Tống, bình Chiêm, dẹp tan phản loạn...
Vì có công, ông được ban "quốc tính", mang họ vua (do đó có họ tên là Lý Thường Kiệt), và liên tục được phong tước đến Thái úy. Tháng 6 năm 1105, Thái úy Lý Thường Kiệt mất, thọ 87 tuổi. Vua Lý Nhân Tông ban chức Nhập nội điện đô tri kiểm hiệu thái úy bình chương quân quốc trọng sự, tước Việt quốc công, đời đời ghi nhớ công lao.
Chân thành cảm ơn
Quyù Thaày Coâ