Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
Giáo viên : Mai Thị Năm
HỘI GIẢNG
PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN LONG THÀNH
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HOÀ BÌNH
Năm học 2006 - 2007
Lịch sử 7
Câu 1: Những việc làm của vua tôi nhà Lý chuẩn bị đối phó với mưu đồ xâm lược của nhà Tống là:
Kiểm tra bài cũ
Cử Lý Thường Kiệt chỉ huy, tổ chức cuộc kháng chiến.
Các tù trưởng được phong chức tước, mộ binh lính, đánh trả các cuộc quấy phá.
Vua Lý Nhân Tông chủ trương tạm thời hòa hoãn với nhà Tống.
Nhà Lý mang quân đánh bại ý đồ tiến công phối hợp của nhà Tống với Cham-pa.
A
B
C
D
Câu trả lời
Câu A,B,D đúng
Câu 2: Năm 1075, Lý Thường Kiệt chỉ huy đánh chiếm căn cứ nào của nhà Tống ?
Kiểm tra bài cũ
Thành châu Khâm.
Thành châu Liêm.
Thành châu Ung.
Tất cả các căn cứ trên.
A
B
C
D
Câu trả lời
Câu trả lời
Câu D đúng
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077)
TUẦN 8 - TIẾT 16
Bài 11
II. Giai đoạn thứ hai (1076-1077)
1. Kháng chiến bùng nổ



1.
Kháng
chiến
Bùng
Nổ






Sau khi rút quân về nước Lý� Thường Kiệt đã làm gì ?
Hạ lệnh cho các địa phương ráo riết chuẩn bị bố phòng. Vì nguy cơ bị xâm lược là không tránh khỏi.
- Lý Thường Kiệt hạ lệnh chuẩn bị bố phòng.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
QUANG LẠNG
MÔN
Quan sát lược đồ cuộc kháng
chiến chống Tống.
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
QUANG LẠNG
MÔN
Em hãy nêu cụ thể về việc
chuẩn bị bố phòng của quân ta ?
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
QUANG LẠNG
MÔN
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn khúc sông Như Nguyệt làm làm trận địa quyết chiến với quân địch?
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết



1.
Kháng
chiến
Bùng
Nổ






Sau thất bại ở Ung Châu nhà Tống có thái độ và hành động như thế nào ?

- Nhà Tống tức giận, tiến hành xâm lược Đại Việt.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
QUANG LẠNG
MÔN
Nhà Tống xâm lược nước ta vào thời gian nào, lực lượng ra sao ?
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
- Cuối năm 1076, quân Tống xâm lược nước ta theo hai đường bộ và� thủy.
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Khi chúng tấn công nước ta, quân ta đã chặn đánh thế nào?
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
-Tháng 1/1077 đại quân Tống vượt cửa ải Nam Quan qua Lạng Sơn tiến sâu vào nước ta, tiến đến bờ bắc sông Như Nguyệt.
-Quân ta đánh những trận nhỏ, cản bước tiến của giặc. Phòng tuyến Như Nguyệt kiên cố đã chặn chúng lại.
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Bị phòng tuyến Như Nguyệt chặn lại, Quách Quỳ phải làm gì ?
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
LƯU KỲ
HOÀNG KIM MÃN
THÂN CẢNH PHÚC
LÝ THƯỜNG KIỆT
THĂNG LONG
VẠN XUÂN
TÔ MẬU
TƯ MINH
UNG CHÂU
QUẢNG NGUYÊN
VI THỦ AN
LÝ KẾ NGUYÊN
S Lục Nam
S Thái Bình
S Hồng
S Cầu
Núi Tam Đảo
S Đuống
QUANG LẠNG
MÔN
Ta chặn đánh
Ta tiến công
Ta phòng ngự
Phòng tuyến quân ta
Địch hành quân
Địch tập kết
- Quách Quỳ phải đóng quân bên bờ Bắc sông Như Nguyệt; thủy quân bị chặn đánh không thể tiến sâu hỗ trợ cho đồng bọn.



1.
Kháng
chiến
Bùng
Nổ







- Quân ta đánh những trận nhỏ. Buộc quân Tống phải đóng tại bờ Bắc chờ thủy quân.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến
Như Nguyệt
a. Diễn biến
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Quan sát lược đồ trận chiến trên phòng tuyến Như Nguyệt.
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Không thấy thủy quân đến, quân Tống đã làm gì ?
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Quân Tống nhiều lần tìm cách tấn công quân ta.
Chúng bắc cầu phao, đóng bè lớn ào ạt tiến qua
sông đánh vào phòng tuyến.
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
-Quân ta đối phó lại như thế nào?
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Quân nhà Lý đã phản công quyết liệt,
mưu trí và dũng cảm đẩy lùi chúng về bờ Bắc.
- Cho biết tình thế của quân Tống trong lúc này ?
- Thất vọng, Quách Quỳ ra lệnh: "ai bàn đánh sẽ bị chém đầu" và chuyển sang củng cố, phòng ngự, quân sĩ ngày một chán nản, mệt mỏi.
- Quân Tống tấn công quân ta nhưng thất bại.


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






-Lắng nghe bài thơ: Sông núi nước Nam.

Nam quốc sơn hà nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Tạm dịch là
Sông núi nước Nam vua Nam ở,
Rành rành định phận ở sách trời.
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm,
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.

II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






- Bài thơ đã tác động như thế nào đến quân ta và quân địch ?
Bài thơ có giá trị như bản tuyên ngôn độc lập thứ nhất của nước nhà, nô�i dung khẳng định quyền độc lập dân tộc, khơi dậy lòng yêu nước, khích lệ tinh thần chiến đấu của quân sĩ.
Làm cho quân giặc hoang mang khiếp sợ.

II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Trình bày diễn biến cuộc tấn công của quân ta vào phòng tuyến của địch ?
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống

-Đêm cuối xuân 1077, quân ta bất ngờ tấn công vào doanh trại giặc -> quân Tống thua to.
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
- Giữa lúc đó Lý Thường Kiệt đã làm gì ?
- Lý Thường Kiệt đề nghị giảng hòa.


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt







-Vì sao Lý Thường Kiệt lại giảng hoà ?

-Vì để đảm bảo mối quan hệ giữa hai nước sau này, không làm tổn thương danh dự của nước lớn, tránh hoạ binh đao lâu dài cho cả hai dân tộc.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Trước đề nghị của Lý Thường Kiệt thì Quách Quỳ đã làm gì ?


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt







b. Kết quả

II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
- Quách Quỳ chấp nhận, rút quân về nước -> cuộc kháng chiến thắng lợi.


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






Em hãy nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt ?
-Chủ động đánh giặc, phòng thủ chặt chẽ, tấn công bất ngờ.
Kết hợp đánh giặc về quân sự, uy hiếp về tinh thần.
Không tiêu diệt quân thù ở thế cùng lực kiệt, giảng hòa để đảm bảo hòa hiếu giữa hai nước sau chiến tranh. Đó là tinh thần nhân đạo của dân tộc ta.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






Thảo luận theo nhóm
(thời gian 5 phút).
- Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của chiến thắng này ?
- Nguyên nhân thắng lợi: Nhân dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, có tinh thần đoàn kết, sự lãnh đạo tài giỏi của Lý Thường Kiệt.
- Ý nghĩa: Buộc quân Tống từ bỏ mộng xâm lược nước ta. Nền độc lập, tự chủ của dân tộc được giữ vững.
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)


2.Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt






c. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa:
- Nguyên nhân:
+ Lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết của nhân dân ta.
+ Sự lãnh đạo tài giỏi của Lý Thường Kiệt.
-Ý nghĩa:
+ Buộc quân Tống từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt.
+ Ta giữ vững nền độc lập dân tộc .
II. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
4. Củng cố
Sông Hồng
Sông Nhị
Sông Đuống
S. Thái Bình
S. Như Nguyệt (S. Cầu)
S. Lục Nam
S. Thương
Đa Phúc
Yên Phong
Vạn Xuân
LÝ THƯỜNG KIỆT
Quân nhà Lý tiến công
Phòng tuyến sông Như Nguyệt
Quân Tống tiến công
Quân Tống rút chạy
THĂNG LONG
Quân nhà Lý phòng ngự
Quân nhà Lý chặn đánh
Trận tuyến của quân Tống
Câu 1. Hãy trình bày diễn biến cuộc chiến
trên phòng tuyến Như Nguyệt ?
A.Thời gian
B. Sự kiện lịch sử
1.1/1075
2.Cuối 1076
3. 1/1077
4.Xuân 1077
a. Quân Tống vượt biên giới qua Lạng Sơn tiến vào nước ta
b. Quách Quỳ, Triệu Tiết, Hoà Mâu đem quân vào nước ta
c. Quân Tống bị thất bại ở sông Như Nguyệt. Cuộc kháng chiến thắng lợi
d. Lý thường Kiệt chỉ huy 10 vạn quân đánh vào đất Tống
Câu 2. Nối các sự kiện lịch sử ở cột B với thời gian cho sẵn ở cột A cho phù hợp ?
A.Thời gian
B. Sự kiện lịch sử
1.1/1075
2.Cuối 1076
3. 1/1077
4.Xuân 1077
a. Quân Tống vượt biên giới qua Lạng Sơn tiến vào nước ta
b. Quách Quỳ, Triệu Tiết, Hoà Mâu đem quân vào nước ta
c. Quân Tống bị thất bại ở sông Như Nguyệt. Cuộc kháng chiến thắng lợi
d. Lý thường Kiệt chỉ huy 10 vạn quân đánh vào đất Tống
Câu 2. Nối các sự kiện lịch sử ở cột B với thời gian cho sẵn ở cột A cho phù hợp ?
Đáp án: 1d ; 2b ; 3a ; 4c.
Nhạc và lời: Trần Tiến
Giai điệu Tổ quốc
5.Dặn dò
Về nhà các em học bài, ôn lại tất cả các bài học đã được học từ đầu năm, giờ sau chúng ta thực hiện tiết ôn tập.
Chân thành cảm ơn quý
Thầy Cô và các em học sinh
về tham dự tiết hội giảng
Kính chúc quý Thầy Cô và các em mạnh khoẻ, thành đạt, hạnh phúc