Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)

Lịch sử 7
Giáo viên : Lấ TH? N?N
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO DĨ AN
TRƯỜNG THCS BÌNH AN
16/10/2014
TIẾT 16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077)
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
Kiểm tra bài cũ
Em hãy trình bày bằng lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý trên đất Tống vào 10/1075 ?
Lý Thường Kiệt
42 ngày
Tông Đản
Em hãy trình bày bằng lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý trên đất Tống vào 10/1075?
Lược đồ cuộc tấn công để tự vệ của nhà Lý
1.Kháng chiến bùng nổ.
a.Quân ta:
Vì sao quân Tống lại xâm lược nước ta?
- Sau khi thất bại ở Ung Châu, nhà Tống vô cùng tức tối, tiến hành xâm lược Đại Việt.
Sau khi r�t qu�n v? nu?c nh� L� d� l�m gì d? chu?n b? kh�ng chi?n?
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
Lý Kế Nguyên
LÝ THƯỜNG KIỆT
Vi Thủ An
Thân Cảnh Phúc
(Lạng Sơn)
(Cao Bằng)
Quảng Ninh
Lý Kế Nguyên
LÝ THƯỜNG KIỆT
Thân Cảnh Phúc
L­ược đồ chuẩn bị bố phòng của quân Đại Việt (1076 – 1077)
Vi Thủ An
1. Kháng chiến bùng nổ.
a. Quân ta:
Sau khi rút quân về nước nhà Lý đã làm gì để chuẩn bị kháng chiến?
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
1.Kh�ng chi?n b�ng n?.
a.Qu�n ta:
Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến để đối phó với quân Tống ?
- Nơi đây địa thế rất hiểm yếu: hai bên bờ sông có nhiều chỗ núi ăn sát bờ sông hoặc các rừng cây um tùm.
Đây là vị trí chặn ngang các hướng tấn công của địch từ Quảng Tây (Trung Quốc) đến Thăng Long.
-> Sông Như Nguyệt được ví như chiến hào tự nhiên khó có thể vượt qua.
s. Như Nguyệt
LƯỢC ĐỒ PHÒNG TUYỀN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt
Những nơi này, Lý Thường Kiệt cho đắp chiến lũy dọc bờ sông, phía ngoài lũy, giáp mặt sông, ông sai đóng cọc tre làm giậu dày mấy tầng. Dưới bãi sông bố trí những hầm chông ngầm. Sông rộng, lũy cao, giậu tre dày, ... tất cả những kiến trúc tự nhiên và nhân tạo đó được tổ chức lại, kết hợp với nhau tạo thành một phòng tuyến kiên cố.
Cảnh quân ta đóng cọc chuẩn bị phòng tuyến Như Nguyệt
Quân Tống gồm: Tháng 1/1077, 10 vạn bộ binh tinh nhuệ, 1 vạn ngựa chiến, 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết chỉ huy tiến vào nước ta. Một đạo quân do Hoà Mâu dẫn đầu tiếp ứng theo đường biển.
Lưu Kỳ
Quảng Nguyên
Ung Châu
Vi Thủ An
Lý Kế Nguyên
Nam Quan
T
h
â
n

C
ả
n
h

P
h
ú
c
S
.

C
ầ
u
N
ú
i

T
a
m

Đ
ả
o
L
ý

T
h
ưu
ờ
n
g

K
i
ệ
t
S
.

H
ồ
n
g
S

T
h
ư
ơ
n
g
S
.
L
ụ
c

N
a
m
V?N XUÂN
S
.

T
h
á

B
ì
n
h
Hoàng Kim Mãn
THĂNG LONG
Lược đồ kháng chiến chống Tống (1076-1077)
Cuối năm 1076
Quách Quỳ
Triệu Tiết
Hoà Mâu
(1.1077)
1. Kháng chiến bùng nổ.
a.Quõn ta:
b.Quõn Tống:
- Cu?i 1076, T?ng dem quõn xõm lu?c nu?c ta với hai đạo:
Quân Tống
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt
Quân Tống nhiều lần tấn công phòng tuyến để tiến xuống phía Nam, nhưng bị quân ta đẩy lùi.
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt.
1. Kháng chiến bùng nổ.
a.Quõn ta:
b.Quõn Tống:
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
a. Diễn biến
Lược đồ tr?n chiến t?i phịng tuy?n Nhu Nguy?t (1076 - 1077)
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Nhu Nguyệt.
a. Di?n bi?n:

Đêm đêm Lý Thường Kiệt cho người vào ngôi đền nhỏ bên bờ sông Như Nguyệt đọc bài thơ thần bất hủ.
“Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”

Tạm dịch:
“ Sông núi nước Nam, vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời”.
(Dẫn theo Lịch sử Việt Nam – Tập I, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1971).
Vì sao Lý Thường Kiệt cho người đọc bài thơ giữa lúc cuộc chiến đang gay go ?

Khích lệ tinh thần chiến đấu của quân ta.
Làm cho tinh thần địch hoang mang, lo sợ.
Sau nhiều lần tấn công vào phòng tuyến Như Nguyệt bị thất bại, tình thế quân giặc như thế nào?
- Địch chán nản, mệt mỏi, ốm đau chết nhiều. Quách Quỳ ra lệnh: “ Ai bàn đánh sẽ bị chém!”
Nêu nhận xét của em về lực lượng
của quân Tống?
Quân Tống lúc này đã suy yếu.
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Nhu Nguyệt.
a. Di?n bi?n:

2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt.
1. Kháng chiến bùng nổ.
a.Diễn biến:
- Quân Tống nhiều lần vượt sông -> đều thất bại.
- Cuối năm 1077 Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công lớn bất ngờ vào doanh trại giặc -> Quân Tống thua to.
- Nhà Lý đề nghị giảng hòa,quân Tống rút về nước.
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt.
1. Kháng chiến bùng nổ.
a.Diễn biến:
Em hãy nêu kết quả, ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống?
b.Kết quả: Quân ta giành thắng lợi.
c. Ý nghĩa:
- Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Tống.
- Bảo vệ nền độc lập, tự chủ.
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
Th?o lu?n nhóm: (2 phỳt)
Nhóm 1, 3:
Nờu nguyờn nhõn th?ng l?i c?a cu?c khỏng chi?n?
Vì sao ta đang ở trong thế thắng mà Lý Thường Kiệt lại chủ trương giảng hòa?
Nhóm 2, 4:
Sự chuẩn bị một cách chu đáo của ta về mọi mặt.
Sự chỉ huy tài tình của Lý Thường Kiệt.
Tinh thần đoàn kết quyết tâm chiến đấu chống ngoại xâm của quân và dân ta.
- Đảm bảo mối quan hệ bang giao hòa hiếu giữa hai nước sau chiến tranh.
Không làm tổn thương danh dự của nước lớn.
Bảo đảm hòa bình lâu dài.
Bài tập
+ Tấn công trước để tự vệ.
+ Xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt và đánh bại chúng khi thời cơ đến.
+ Cách kết thúc chiến tranh: giặc thua nhưng vẫn đề nghị “giảng hoà”.
+ Đọc bài thơ thần.
Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt?
TIẾT16: BÀI 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075-1077)
II.GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077)
BÀI TẬP
Cuối năm 1076
Tháng 1-1077
Cuối xuân 1077
Hãy điền mốc thời gian cho phù hợp với các sự kiện lịch sử trong bảng sau.
Củng cố
1. "Ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giăc". Đó là của:
a.Trần Quốc Tuấn.
b. Trần Thủ Độ.
c. Lý Thường Kiệt.
d. Lý Công Uẩn.
2.Lý Thường Kiệt chủ động kết thúc chiến tranh bằng cách nào?
a. Thương lượng,đề nghị giảng hòa.
b. Tổng tấn công ,truy kích kẻ thù đến cùng.
c. Kí hòa ước kết thúc chiến tranh.
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG TỐNG
(1075 – 1077)
I.GIAI ĐOẠN
THỨ NHẤT
(1075)
2.Tiến công trước
để tự vệ.
II.GIAI ĐOẠN
THỨ HAI
(1076 – 1077)
1.Kháng chiến bùng nổ
2.Cuộc … Như Nguyệt.
SƠ ĐỒ BÀI HỌC
1.Nhà Tống âm mưu xâm lược…
Hình ảnh phòng tuyến sông Cầu ngày nay
Đền thờ Lý Thường Kiệt ở Thanh Hóa
Tượng Lý Thường Kiệt
NHÂN DÂN TƯỞNG NHỚ CÔNG LAO CỦA LÝ THƯỜNG KIỆT
HƯNG ĐẠO VƯƠNG TRẦN QUỐC TUẤN (1228 – 1300)
ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP (1911 – 2013)