Bài 11. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077)

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nhà Tống âm mưu xâm lược
nước ta như thế nào?
Nhằm mục đích gì? Trước âm mưu của giặc nhà Lý đã đối phó như thế nào ?
ĐÁP ÁN
* Âm mưu của nhà Tống:
+ Từ giữa thế kỷ XI, nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt
+ Mục đích: Để giải quyết những khó khăn trong nước và bành trướng lãnh thổ
+ Xúi giục Chăm-pa đánh Đại Việt từ phía Nam
+ Dụ dỗ các tù trưởng miền núi nổi dậy ở phía Bắc
* Nhà Lý đối phó:
+ Thái uý Lý Thường Kiệt được cử làm chỉ huy cuộc kháng chiến
+ Quân đội ngày đêm luyện tập
+ Đem quân đánh Chăm-pa để giữ yên bờ cỏi phía Nam
+ Tiến công trước để tự vệ
Tiết 16. Bài 11
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
(1075 - 1077) (tt)
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076 – 1077)
Tiết 16 - Bài 11:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075 – 1077) (tt)
1. Kh�ng chi?n b�ng n?:
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076- 1077)
Sau khi rút quân về nước, Lý Thường Kiệt đã làm gì để chuẩn bị cho cuộc chiến đấu?
- Cả nước ráo riết chuẩn bị bố phòng

Sông Cầu
S. Thái Bình
Sông Hồng
Sông Lô
Sông Đà
Sông Mã
Lý Thường Kiệt
LƯỢC ĐỒ: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077)
Lý Kế Nguyên
? Em có nhận xét gì về cách bố trí quân phòng thủ của Nhà Lý ?
Cách bố trí quân phòng thủ của Nhà Lý rất chu đáo.
Tiết 16 - Bài 11:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075 – 1077) (tt)
1. Kh�ng chi?n b�ng n?:
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076- 1077)
- Cả nước ráo riết chuẩn bị bố phòng

- Cử Lý Kế Nguyên đem quân ra đóng ở vùng biển Đông Kênh (Quảng Ninh)
- Xây dựng các tuyến phòng thủ, chủ yếu là ở sông Như Nguyệt (sông Cầu)
Tại sao Lý Thường Kiệt lại chon sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân xâm lược Tống?
Là con sông chặn ngang tất cả các ngã đường bộ từ Quảng Tây (Trung Quốc) vào Thăng Long.
Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt
Hình ảnh phòng tuyến sông Cầu ngày nay
Cuối năm 1076, 10 vạn bộ binh tinh nhuệ, một vạn ngựa chiến, 20 vạn dân phu do Quách Quỳ, Triệu Tiết chỉ huy tiến vào nước ta. Một đạo quân do Hoà Mâu dẫn đầu tiếp ứng theo đường biển.
Sau thất bại ở thành Ung Châu quân Tống đã làm gì?
Sông Cầu
S. Thái Bình
Sông Hồng
Sông Lô
Sông Đà
Sông Mã
Lý Thường Kiệt
Cuối năm 1076
1-1077
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1076-1077)
Lý Kế Nguyên

Quân ta phòng thủ
Quân Tống tiến công
Quân ta chặn đánh
Phòng tuyến Như Nguyệt
Tiết 16 - Bài 11:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075 – 1077) (tt)
1. Kh�ng chi?n b�ng n?:
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076- 1077)
- Cuối 1076, quân Tống theo 2 đường thủy, bộ tiến vào xâm lược Đại Việt.
- Quân ta đánh nhiều trận nhỏ, cản bước tiến của địch.
Quân thủy của địch bị quân Lý Kế Nguyên chặn đánh quyết liệt.
Sông Cầu
S. Thái Bình
Sông Hồng
Sông Lô
Sông Đà
Sông Mã
Lý Thường Kiệt
Cuối năm 1076
1-1077
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1076-1077)
Lý Kế Nguyên

Quân ta phòng thủ
Quân Tống tiến công
Quân ta chặn đánh
Phòng tuyến Như Nguyệt
1. Kh�ng chi?n b�ng n?:
II. GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076- 1077)
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt:
a. Diễn biến:
Tiết 16 - Bài 11:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075 – 1077) (tt)
THĂNG LONG
Quách Quỳ
Triệu Tiết
Lý Thường Kiệt
Hoằng Chân
Chiêu Văn
S. Như Nguyệt
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quân Tống
Quân Tống tiến đánh
Quân ta chặn đánh
Nhà Lý phòng thủ
Phòng tuyến Như Nguyệt
Quách Qùy cho quân đánh vào phòng tuyến của ta nhưng bị quân ta phản công mãnh liệt
Chờ mãi không thấy thủy quân đến, Quách Qùy đã làm gì?
? Sau nhiều lần vượt sông tấn công phòng tuyến Như Nguyệt thất bại, tình thế quân giặc như thế nào?
Bị quân ta giáng trả quyết liệt, Quách Quỳ thất vọng ra lệnh: “Ai bàn đánh sẽ bị chém”, và chuyển sang thế phòng ngự, cố thủ. Quân sĩ chán nản, mệt mỏi chết dần chết mòn...
“Sông núi nước Nam, vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời.
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm,
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.”
Vì sao Lý Thường Kiệt cho người đọc bài thơ giữa lúc cuộc chiến đang gay go ?

Khích lệ tinh thần chiến đấu của quân ta.
Làm cho tinh thần địch hoang mang, lo sợ.
* Bài thơ này được xem như là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. Bài thơ đã khẳng định độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của người Việt ở phương Nam.
THĂNG LONG
Lý Thường Kiệt
Hoằng Chân
Chiêu Văn
Quách Quỳ
Triệu Tiết
Cuối mùa xuân năm 1077, quân ta vượt sông bất ngờ đánh vào doanh trại địch.
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT
Trận tuyến quânTống

Quân nhà Lý phòng ngự
Phòng tuyến Như Nguyệt
Quân ta tiến công
Quân Tống rút chạy
Cuộc chiến đấu tiếp diễn như thế nào?
Kết quả của cuộc kháng chiến chống tống ?
- Quân Tống thua to, chết quá nữa.
- Quách Qùy chấp nhận “giảng hòa” rồi rút quân về nước.
Chiến thắng ở phòng tuyến Như Nguyệt có ý nghĩa gì?
Là cuộc chiến đấu thắng lợi vẻ vang, nền độc lập, tự chủ của Đại Việt được giữ vững, nhà Tống từ bỏ mộng xâm lược nước ta.
THẢO LUẬN
Tìm những nét độc đáo trong cách đánh giặc của LýThường Kiệt.

- Tấn công trước để tự vệ.
- Chặn giặc ở phòng tuyến Như Nguyệt và đánh bại chúng khi thời cơ đến.
- Dùng yếu tố tâm lý qua bài thơ thần
- Cách kết thúc chiến tranh: giặc thua nhưng vẫn đề nghị “giảng hoà”.
Bài tập 1:
Nối các sự kiện lịch sử với các mốc thời gian sao cho chính xác:
3. Chọn các câu sau Đúng hoặc SAI.
A. Phòng tuyến Như Nguyệt đã chặn quân Tống lại.
B. Quân thuỷ do Triệu Triết chỉ huy đã bị Lý Kế Nguyên chặn đánh.
C. Tháng 10/1075 quân ta chống Tống thắng lợi trên phòng tuyến Như Nguyệt.
D. Bài thơ"Nam quốc sơn hà" do Lý Thường Kiệt sáng tác.
Tên gọi vị tướng của ta chỉ huy thủy binh đóng ở Đông Kênh (Quảng Ninh)?(10 chữ)
Vị tướng của giặc chỉ huy đạo quân lớn tiến vào nước ta? (8 chữ cái)
Ông là 1 vị tướng tài, mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc ta? (12 chữ)
Sau 42 ngày chiến đấu quân nhà Lý hạ được thành nào? (7 chữ)
Lý Thường Kiệt cùng ai chỉ huy 10 vạn quân thuỷ - bộ? (7 chữ)
Đội quân chủ lực của Lý Thường Kiệt trú tại khu vực nào? (6 chữ)
Đội quân của Lý Thường Kiệt cũng trú tại khu vực này? (8 chữ)
Thời Lý nước ta có tên gọi là gì? (7 chữ)
TRÒ CHƠI Ô CHỮ THÔNG MINH
Lý Công Uẩn dời đô về Đại La đổi tên là gì? (9 chữ)
Học sinh về nhà học bài, trả lời các câu hỏi SGK.
Chuẩn bị: Xem lại nội dung các bài đã học để tiết sau làm bài tập lịch sử.
Sự hình thành, phát triển và suy vong của xã hội phong kiến ở Châu Âu.
Những nét chung về xã hội phong kiến.
Ý thức độc lập, tự chủ thời Ngô, Đinh, Tiền Lê.
Nét độc đáo, sáng tạo của Lý Thường Kiệt được thể hiện như thế nào trong cuộc kháng chiến chống Tống.
DẶN DÒ