Bài 11. Cụm danh từ

CHÀO MỪNG BAN GIÁM KHẢO VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Môn: Ngữ văn
Lớp: 6c

Giáo viên: Vũ Thị Nụ


Đọc ví dụ sau và trả lời câu hỏi: ba thúng gạo nếp

? Xác định danh từ ? Các từ đi kèm có vai trò gì ?




? So sánh các cách nói sau đây rồi rút ra nhận xét về ý nghĩa và cấu tạo của cụm danh từ so với nghĩa của danh từ ?

- túp lều/ một túp lều;

- một túp lều / một túp lều nát ;


- một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển.






Túp lều
Một túp lều
Một túp lều nát
Một túp lều nát trên bờ biển
Về số lượng
Về số lượng, đặc điểm, vị trí
Về số lượng, đặc điểm
DT
Cụm DT
Bổ sung ý nghĩa cho DT
- Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của một danh từ
- Số lượng phụ ngữ càng tăng, càng phức tạp hóa thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ hơn

Ví dụ
Quyển sách này đọc rất hay
Lan là học sinh giỏi
Cô giáo tuyên dương những học sinh lớp 6c
Ví dụ
CN
VN
-> Cụm danh từ l�m ch? ng?
- Quyển sách này đọc rất hay.
- Lan là một học sinh giỏi.
-> Cụm danh từ làm vị ngữ
CN
VN
Cô giáo tuyên dương những học sinh lớp 6c
-> Cụm danh từ làm phụ ngữ
CN
VN
Tìm cụm DT trong các câu sau:
a)Vua cha yêu thưuong Mị Nư�ng hết mực và muốn kén cho con một nguười chồng thật xứng đáng. (theo Son Tinh,Th?y tinh) b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. (Th?ch Sanh)
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ. (Th?ch Sanh)
Tìm cụm DT trong các câu sau:
a. một ngưuời chồng thật xứng đáng. b) một lưuỡi búa của cha để lại.
c) một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.
ba, chín,
cả
chỉ vị trí của sự vật
chỉ đặc điểm của sự vật
chỉ toàn thể
chỉ số lưu?ng
nếp, đực, sau

ấy
Ví dụ
Vua sai ban cho l�ng ?y ba thỳng g?o n?p v?i ba con trõu d?c, ra l?nh ph?i nuụi l�m sao cho ba con trõu ?y d? th�nh chớn con, h?n nam sau ph?i dem n?p d?, n?u khụng thỡ c? l�ng ph?i t?i.


Đứng trưu?c DT:
Đứng sau DT:
? Xác định các cụm danh từ? Liệt kê các phụ ngữ đứng trước và đứng sau trong các cụm danh từ ?
? Điền các cụm danh từ làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con trâu ấy; chín con; năm sau; cả làng vào mô hình cụm danh từ

làng
ba
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
.

Em có nhận xét gì về cấu tạo của các cụm danh từ :
làng ấy, chín con, năm sau, cả làng ?

- Cụm danh từ: Làng ấy , năm sau : chỉ có phần trung tâm và phần phụ sau.
- Cụm danh từ: Cả làng, chín con : chỉ có phần phụ truước và phần trung tâm.
Cụm danh từ gồm:
- một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
một
chồng
thật xứng đáng
một
lưỡi
búa
của cha để lai
một
con
yêu tinh
ở trên núi có nhiều phép lạ
người
Ngôi trường em đang học là trường trung học cơ sở Nguyễn Huệ. Ngôi trường có ba dãy phòng học, rộng rãi, thoáng mát. Rải rác khắp sân trường có những cây bàng xanh tươi, vừa che bóng mát vừa tạo mảng xanh cho ngôi trường. Dọc dãy hành lang có những hàng ghế đá, để chúng em ngồi đọc sách, báo trong giờ ra chơi. Phía sau ngôi trường có khoảng sân rất rộng, để chúng em vui chơi thoả thích. Em rất quý ngôi trường này và em xem nó như ngôi nhà thứ hai của mình.
A
N
C
Ụ
T
Ừ
H
D
M
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3
4
5
6
7
8
*
Cấu tạo đầy đủ nhất của cụm danh từ gồm có mấy phần?
Phần trước và phần sau của cụm danh từ được gọi là gì?
Cụm danh từ "quả na này" trong câu "Quả na này đang mở mắt." được giữ chức vụ ngữ pháp gì?
Trong cụm danh từ phần nào là quan trọng nhất?
Cụm danh từ do từ loại nào đảm nhiệm chính?
Phần trước 1 (t1) thường bổ sung ý nghĩa cho danh từ về mặt nào?
Phần trung tâm 2 (T2) thường do danh từ nào đảm nhiệm?
Các từ “con, cái, chiếc, quyển” thuộc loại danh từ chỉ đơn vị?
Đây là tên gọi của một tổ hợp từ do danh từ và một số từ ngữ phụ thuộc tạo thành?