Bài 11. Cụm danh từ

Ngữ văn 6
Bài 11 - tiết 44
Danh từ là gì ?
Danh từ chia làm mấy loại ? Cho ví dụ.
Danh tõ
DT chỉ đơn vị
DT chỉ sự vật
ĐV quy ước
ĐV tự nhiên
DT chung
DT riªng
Ước chừng
Chính xác
Ngày xưa có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với

nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

Ng�y
v? ch?ng
túp lều
? C?m danh t? là lo?i t? h?p t? do danh t? v?i m?t s? t? ng? ph? t?o thành.
2. Ví dụ 2 : So s¸nh c¸c c¸ch nãi sau.
Túp lều / một túp lều.


b) Một túp lều / một túp lều nát.
c)-Một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển.
* Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ, cụ thể hơn nghĩa của danh từ.

* Số lượng phụ ngữ càng tăng, cụm danh từ càng phức tạp, nghĩa của cụm danh từ càng cụ thể, đầy đủ.
Nêu sự vật một cách chung / Chỉ rõ thêm về só lượng
Nêu số lượng và cả đặc điểm của sự vật.
Nêu số lượng, đặc điểm và cả vị trí của sự vật.
3. V� dơ 3
Tất cả học sinh lớp 6A đang lao động.

Cụm danh từ
Cụm danh từ hoạt động trong câu giống như danh từ.
* Ghi nhớ 1 :
- C?m danh t? l� lo?i t? h?p t? do danh t? v?i m?t s? t? ng? ph? thu?c nú t?o th�nh.
- C?m danh t? cú ý nghia d?y d? hon v� cú c?u t?o ph?c t?p hon m?t mỡnh danh t?, nhung ho?t d?ng trong cõu gi?ng nhu m?t danh t?.
VN
CN
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với

ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con

trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ,

nếu không thì cả làng chịu tội.
( Em bé thông minh)
Tìm các cụm danh từ trong ví dụ sau ?
II - Cấu tạo cụm danh từ.
1. Ví dụ
II - Cấu tạo của cụm danh từ.
* Nh÷ng côm danh tõ t×m ®­îc.
Lµng Êy
Ba thóng g¹o nÕp
Ba con tr©u ®ùc
Ba con tr©u Êy
ChÝn con
N¨m sau
C¶ lµng
Làng
thúng gạo
con trâu
con trâu
con
Năm
làng
T1
T2
T1
T2
- Các từ ngữ phụ thuộc đứng trước danh từ:
ba, chín
c¶
* Các từ ngữ phụ thuộc của cụm danh từ.
nếp, đực
Êy
- Caực tửứ ngửừ phuù thuoọc ủửựng sau danh tửứ:
*Trong cụm danh từ:
-Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý
nghĩa về số và lượng.
-Các ph? ng? ? ph?n sau nêu lên dd?c di?m c?a s? v?t
mà danh t? bi?u th? ho?c xác d?nh v? trí c?a s? v?t ?y trong không gian hay th?i gian

 Phụ ngữ trước

Phô ng÷ sau.
: ChØ sè l­îng chÝnh x¸c.
: Số lượng ước phỏng.
: Chỉ đặc điểm.
: Chỉ vị trí để phân biệt.
Hãy điền các cụm danh từ vào mô hình cụm danh từ
* Ghi nhớ 2 :
Cấu tạo cụm danh từ :
-Trong cụm danh từ:
+ Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về
số và lượng.
+ Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
- Mô hình cụm danh từ:
III-Luyện tập:
Bài 1: SGK tr 118
Tìm các cụm danh từ
a-Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
( Theo Sơn Tinh , Thuỷ Tinh)
b-[…] Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.
( Thạch Sanh )
c- Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.
( Thạch Sanh )
Bài tập 2/Trang 118
Hãy điền các cụm danh từ ở bài tập 1 vào bảng sau.
Một
Một
Một
ng­êi
lưỡi
con
chồng
búa
yêu tinh
thật xứng đáng
của cha để lại
ở trên núi có nhiều phép lạ
Bài 3: SGK tr 118
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận trắc mẩm được mẻ cá to.Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt ……………… xuống nước, rồi lại lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận
không ngờ thanh sắt ………………… lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ……… mắc vào lưới.
( Theo sự tích Hồ Gươm)

ấy
vừa rồi
cũ
Bài tập bổ sung :
Cho những danh từ sau : bông hoa, cái bàn, ngôi nhà.
Thêm phụ ngữ để tạo thành cụm danh từ
Đặt câu với cụm danh từ ấy.
Đặt cụm danh từ ấy vào mô hình cụm danh từ.
Củng cố
Khái niệm cụm danh từ.
Đặc điểm ngữ nghĩa :
Đặc điểm ngữ pháp :
Cấu trúc cụm danh từ




Cụm danh từ
PhÇn tr­íc
Phần trung tâm
Phần sau
IV-Dặn dò:
-Học thuộc ghi nhớ
-Hoàn tất bài tập phần Luyện tập vào vở bài tập
-Soạn bài "Chân,tay,tai ,mắt ,miệng"
"Luyện tập xây dựng bài văn tự sự-kể chuyện đời thường"
-Ôn tập chuẩn bị Kiểm tra Tiếng Việt