Bài 11. Cụm danh từ

TrườngTHCS Tân Việt
Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1
Thế nào là danh từ?Danh từ được chia làm mấy loại lớn ? Là những loại nào?
Trả lời
Danh từ là những từ chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm....
Danh từ được chia làm hai loại lớn là danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 2
Thế nào là danh từ chung? Danh từ riêng?
Trả lời
Danh từ chung là tên gọi một loại sự vật.
Danh từ riêng là tên riêng của từng người , từng vật, từng địa phương...

Câu 3
Các từ được gạch chân dưới đây có phải là danh từ riêng không ? Vì sao?
Chim,Mây ,Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Hoạ Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
Trả lời:
Chim, Mây, Nước, Hoa, Hoạ Mi là những danh từ riêng vì chúng được dùng để gọi tên riêng của một sự vật cá biệt, duy nhất mà không phải dùng để gọi chung một loại sự vật
Bài tập
Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau:
Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta ,có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.
( Con Rồng , cháu Tiên)
Danh từ chung
ngày xưa
miền
đất
nước
vị thần
nòi
rồng
con trai
tên
Danh từ riêng
Lạc Việt
Bắc Bộ
Long Nữ
Lạc Long Quân
Ví dụ
VD: a. mọi người
b. em nhỏ
c. giáo viên








tất cả
các
ấy
toàn thể

tiết 44-tiếng việt
Thiết kế và thực hiện:ĐàO THị TìNH
Tiếng Việt
Tiết44-cụm danh từ
I-Côm danh tõ lµ g×?
1.VÝ dô:(SGK)
VD:Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.




hai ông lão đánh cá.
một nát trên bờ biển.

xưa
ngày

vợ chồng
túp lều
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.
-Côm danh tõ lµ mét tæ hîp tõ do danh tõ vµ mét sè tõ ng÷ phô thuéc nã t¹o thµnh.

Ví dụ:
-túp lều/ một túp lều
/một túp lều nát
/một túp lều nát trên bờ biển
Ví dụ:
Cái bàn ấy còn rất mới
vN
cN
b. Đặc điểm:
-ý nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn danh từ.
-Số lượng phụ ngữ của cụm danh từ càng tăng thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ, phức tạp hơn danh từ
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.

Ví dụ: Cái bàn ấy còn rất mới
CN
VN
b. Đặc điểm:
ý nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn danh từ.
Số lượng phụ ngữ của cụm danh từ càng tăng thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ,phức tạp hơn danh từ
* Ghi nhớ: (SGK tr117)
Ví dụ:
Cô Hoa là giáo viên giỏi
cn
VN
-Cụm danh từ làm chủ ngữ trong câu, nếu làm vị ngữ có từ là đứng trước(giống dt)
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.


b. Đặc điểm:

II. Cấu tạo của cụm danh từ.
1. Ví dụ:
Ví dụ: Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không cả làng phải tội
( Em bé thông minh)
làng ấy.
ba thúng gạo nếp.
ba con trâu đực.
ba con trâu ấy.
chín con.
năm sau.
cả làng.
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Cụm danh từ là gì?
1.VD:
2.Nhận xét.
a.Khái niệm.
b.Đặc điểm

II. Cấu tạo của cụm danh từ.
Ví dụ:

Phân loại các phụ ngữ đứng trước và đứng sau danh từ
-Các phụ ngữ đứng trước có hai loại
+cả
+ba,chín
-Các phụ ngữ đứng sau có hai loại:
+nếp, đực ,sau
+ấy
Làng ấy chín con
Ba thúng gạo nếp nămsau
Ba con trâu đực cả làng
Ba con trâu ấy

Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.


b. Đặc điểm:

II. Cấu tạo của cụm danh từ.
1. Ví dụ:
Mô hình cụm danh từ
làng
ấy
ba
thúng
gạo
nếp
ba
con
trâu
đực
ba
con
trâu
ấy
chín
con
năm
sau
cả
làng
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?




II. Cấu tạo của cụm danh từ.
1. Ví dụ:
Mô hình cụm danh từ
làng
ấy
ba
thúng
gạo
nếp
ba
con
trâu
đực
ba
con
trâu
ấy
chín
con
năm
sau
cả
làng

2.Nhận xét
-Cụm danh từ gồm 3 phần:phần phụ trước, phần trung tâm và phần phụ sau
-Phụ trước bổ sung ý nghĩa về số và lượng
Phụ sau bổ sung ý nghĩa về đặc điểm của sự vật và xác định vị trí của sự vật trong không gian hay thời gian.
* Ghi nhớ ( SGK trang 118)
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.


b. Đặc điểm:

II. Cấu tạo của cụm danh từ.
1. Ví dụ:
Mô hình cụm danh từ
một
2. Nhận xét:
III. Luyện tập:
Bài tập 1:
Các cụm danh từ
a. Một người chồng thật xứng đáng
b. Một lưỡi búa của cha để lại
Bài tập 2: Chép các cụm danh từ trên vào mô hình cụm danh từ?
người
chồng
Thật xứng đáng
một
lưỡi
búa
của cha để lại
một
con
yêu tinh
ở trên núi, có nhiều phép lạ
Tiếng Việt
Tiết44-Cụm danh từ
I.Côm danh tõ lµ g×?
1.VD:
2.NhËn xÐt.
a.Kh¸i niÖm.


b. Đặc điểm:

II. Cấu tạo của cụm danh từ.
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
III. Luyện tập:
Bài tập 1:
Bài tập 2:
Bài tập 3: Tìm phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống.
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt (1) xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt (2) lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt (3) mắc vào lưới.
( Sự tích Hồ Gươm)
ấy
vừa rồi
cũ
IV. Củng cố bài học và hướng dẫn học ở nhà.
1.Củng cố.
?Thế nào là cụm danh từ
-?Nêu đặc điểm và cấu tạo của cụm danh từ
2.Hướng dẫn học ở nhà.
-Hoc bài.
-Làm bài tập 1,2,3
-Soạn bài: Luyện tập xây dựng bài tự sự : Kể chuyện đời thường.