Bài 11. Cụm danh từ

Môn: Ngữ văn lớp 6
Lớp: 6/5
Giáo viên: Hoàng Yến Phi
Trường: THCS Nguyễn Khuyến
Chào mừng các thầy cô
về dự tiết học
1. Danh từ chỉ sự vật chia thành mấy loại? Cho ví dụ?
2. Khi viết danh từ riêng tên người, tên địa lí Việt Nam, ta cần chú ý điều gì?
kiểm tra bài cũ
Tiết 44:
CỤM DANH TỪ
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
Cụm danh từ = Danh từ + từ ngữ phụ thuộc
I. Cụm danh từ là gì?
1. Khái niệm
DT
DT
DT
Ví dụ :
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
- Túp lều
- Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển
1. Khái niệm
Sự vật
Số lượng sự vật
Số lượng và đặc điểm sự vật
Số lượng, đặc điểm và vị trí sự vật
+ Nghĩa của cụm danh từ cụ thể hơn nghĩa của danh từ.
+ Cụm danh từ càng phức tạp thì nghĩa của nó càng cụ thể.
DT
Cụm DT
Cụm DT
Cụm DT
- Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
học sinh
1. Khái niệm
học sinh lớp 6/5
Học sinh lớp 6/5 đang học Tiếng Việt.
CN
VN
Cụm danh từ hoạt động trong câu giống như một danh từ.
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
CN
VN
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
Đại bàng (là) một con yêu tinh ở trên núi.
Học sinh lớp 6/5 đang học Tiếng Việt.
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
Ghi nhớ: Trang 117
Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một danh từ. Cụm danh từ hoạt động trong câu giống như một danh từ.
1. Khái niệm
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
Tìm các cụm danh từ trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội. (Em bé thông minh)
1. Khái niệm
Đứng trước DT: ba
chín cả
chỉ vị trí
chỉ đặc điểm sự vật
chỉ toàn thể
chỉ số lượng
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Tìm các cụm danh từ trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội. (Em bé thông minh)
Đứng sau DT: nếp
đực
sau
ấy
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
1. Khái niệm
II. Cấu tạo của cụm danh từ
làng
ba
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
Chỉ toàn thể
Chỉ số lượng
Xác định vị trí
Chỉ đặc điểm
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị
làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con
trâu ấy; chín con; năm sau; cả làng
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
1. Khái niệm
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Ghi nhớ: tr.118
Ghi nhớ: Trang 118
* Mô hình cụm danh từ:
* Trong các cụm danh từ:
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị, hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
1. Khái niệm
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Ghi nhớ: tr.118
Bài 1: Tìm cụm danh từ trong các câu sau:
Vua cha yêu thương Mỵ Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. (Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. (Thạch Sanh)
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều
phép lạ. (Thạch Sanh)
III. Luyện tập
- Bài tập 1&2
Bài 2: Chép các cụm danh từ nói trên vào mô hình cụm danh từ:
người
thật xứng đáng
chồng
một
một
một
lưỡi
búa
của cha để lại
con
yêu tinh
ở trên núi, có nhiều phép lạ
I. Cụm danh từ là gì?
2. Đặc điểm
Ghi nhớ: tr.117
1. Khái niệm
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Ghi nhớ: tr.118
Bài 3: Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt .. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt .... lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ... mắc vào lưới.
(Sự tích Hồ Gươm)
-> Bài về nhà.
III. Luyện tập
Bài tập 1&2
Bài tập 3: Bài về nhà.
Trò chơi ô chữ
Là danh từ chỉ tên gọi một loại sự vật
Gồm 11 chữ cái:
Trò chơi ô chữ
Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ .... nó tạo thành.
Gồm 8 chữ cái:
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Đây là phần không thể vắng mặt trong cụm danh từ.
Gồm 8 chữ cái:
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Là danh từ chỉ tên riêng của từng người, từng vật, từng điạ phương.
Gồm 11 chữ cái:
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Tên một từ loại chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm.
Gồm 6 chữ cái:
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Danh từ: cái, con, chiếc, mớ, thúng thuộc loại danh từ nào?
Gồm 5 chữ cái:
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Những từ ngữ bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng thuộc phần nào của cụm danh từ?
Gồm 9 chữ cái:
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Loại danh từ nào gồm có danh từ chung và danh từ riêng?
Gồm 5 chữ cái:
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Danh từ chỉ đơn vị quy ước gồm danh từ chỉ đơn vị chính xác và danh từ chỉ đơn vị ......
Gồm 8 chữ cái:
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Cụm danh từ
Dặn dò:
1/ Học bài
2/ Chuẩn bị bài:
“Chân - Tay - Tai - Mắt - Miệng”
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!
KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHOẺ!
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TIẾN BỘ!