Bài 11. Cụm danh từ

Chào mừng quý thầy cô về tham dự tiết học
Danh từ

DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị
DT chung
DT riêng
Đơn vị
tự nhiên
Đơn vị
qui ước
Chính xác
Ước chừng
Tiết 44 : Cụm danh từ
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
I. Cụm danh từ là gì?
Cụm danh từ = Danh từ + từ ngữ phụ thuộc.
DT
DT
DT
Ví dụ :
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
Cụm DT = DT + từ ngữ phụ thuộc.

- Túp lều
- Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển
Sự vật
Số lượng sự vật
Số lượng và đặc điểm sự vật
Số lượng, đặc điểm và vị trí sự vật
DT
Cụm DT
Cụm DT
Cụm DT
- Một túp lều
- Một túp lều nát
- Một túp lều nát trên bờ biển
Tiết 44 : Cụm danh từ
- Nghĩa của cụm DT cụ thể hơn nghĩa của DT.
- Cụm DT càng phức tạp thì nghĩa càng cụ thể hơn.
- Cụm DT hoạt động trong câu như một DT.
học sinh
Cụm DT = DT + từ ngữ phụ thuộc.
học sinh lớp 6A
Học sinh lớp 6A đang học Tiếng Việt.
CN
VN
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
CN
VN
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
Đại bàng (là) một con yêu tinh ở trên núi.
Học sinh lớp 6A đang học Tiếng Việt.
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
Ghi nhớ:
Cụm DT là loại tổ hợp từ do DT với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Cụm DT có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một DT. Cụm DT hoạt động trong câu giống như một DT.
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
Tìm các cụm DT trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội. (Em bé thông minh)
Đứng trước DT: ba
chín cả
chỉ vị trí
chỉ đặc điểm sự vật
chỉ toàn thể
chỉ số lượng
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Tìm các cụm DT trong câu sau :
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội. (Em bé thông minh)
Đứng sau DT: nếp
đực
sau
ấy
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
làng
ba
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
Chỉ toàn thể
Chỉ số lượng
Xác định vị trí
Chỉ đặc điểm
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị
làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con
trâu ấy; chín con; năm sau; cả làng;
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Ghi nhớ:
Mô hình cụm DT:
Trong các cụm DT:
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho DT các ý nghĩa về số và lượng. Ví dụ :
+ Chỉ số lượng : mọi, các, từng, những, hai, ba, bốn,.
+ Chỉ toàn thể : cả, cả thảy, toàn bộ, toàn thể, tất cả,.
Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà DT biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian (ấy, này, nọ, kia,.).
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Bài 1 : Tìm cụm DT trong các câu sau:
Vua cha yêu thương Mỵ Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. (Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. (Thạch Sanh)
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều
phép lạ. (Thạch Sanh)
III. Luyện tập
Bài 2 : Chép các cụm DT nói trên vào mô hình cụm DT.
người
thật xứng đáng
chồng
một
một
một
lưỡi
búa
của cha để lại
con
yêu tinh
ở trên núi, có nhiều phép lạ
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Bài 3 : Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt .. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt .... lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ... mắc vào lưới.
(Sự tích Hồ Gươm)
III. Luyện tập
cũ
vừa rồi
ấy
Trò chơi ô chữ
. là một loại DT chỉ tên gọi một loại sự vật
Gồm 11 chữ cái
Trò chơi ô chữ
Cụm DT là loại tổ hợp từ do DT với một số từ ngữ .... nó tạo thành.
Gồm 8 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Đây là phần không thể vắng mặt trong cụm danh từ.
Gồm 8 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Là một loại DT chỉ tên riêng của từng người, từng vật, từng điạ phương.
Gồm 11 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Tên một từ loại chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm.
Gồm 6 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
DT : cái, con, chiếc, mớ, thúng thuộc loại DT nào?
Gồm 5 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Những từ ngữ bổ sung cho DT các ý nghĩa về số và lượng thuộc phần nào của cụm DT?
Gồm 9 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Loại DT nào gồm có DT chung và DT riêng?
Gồm 5 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
DT chỉ đơn vị quy ước gồm DT chỉ đơn vị chính xác và DT chỉ đơn vị ......
Gồm 8 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Cụm danh từ

Dặn dò về nhà :
+ Học bài, học thuộc lòng Ghi nhớ.
+ Xác định các cụm danh từ trong các câu văn trong các văn bản đã học.
+ Đọc và soạn bài : Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.