Bài 11. Cụm danh từ

Kiểm tra bài cũ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định danh từ có trong ví dụ sau?
ba con trâu
tấn lúa ấy
DT
DT
Vd1:
Vd2:
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
Ví dụ 1
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

( Ông lão đánh cá và con cá vàng)



DT
DT
DT
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
Ví dụ: hai vợ chồng ông lão đánh cá
Phụ ngữ
Phụ ngữ
DT
CỤM DANH TỪ
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.

I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
Ví dụ 2:
túp lều / một túp lều
một túp lều / một túp lều nát
một túp lều / một túp lều nát
túp lều / một túp lều
một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển
một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển
Ví dụ 3:
Học sinh đang quét lớp
Những em học sinh ấy đang quét lớp
CN
VN
VN
CN
học sinh
những em học sinh ấy
Ví dụ 3:
Học sinh đang quét lớp
Những em học sinh ấy đang quét lớp
CN
VN
VN
CN
học sinh
những em học sinh ấy
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
-Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành

- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ
ba trái chuối
một cái đuôi mèo
một chiếc đồng hồ
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
-Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ.
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng chịu tội.
( Em bé thông minh)
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng chịu tội.
( Em bé thông minh)
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng chịu tội.
( Em bé thông minh)
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
DT
DT
DT
DT
DT
DT
DT
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.
( Em bé thông minh)
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
cả làng
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Mô hình cấu tạo của cụm danh từ
Chú ý
MÔ HÌNH CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
? Điền các cụm danh từ vừa tìm được vào mô hình của cụm danh từ
Thảo luận nhóm( 2 phút)
chín con
cả làng
làng ấy
ba con trâu đực
ba thúng gạo nếp
năm sau
1
2
3
4
5
6
con
ấy
ba
trâu
Nhóm 1,3: Cụm 1,2,3
Nhóm 2,4: Cụm 4,5,6
ĐÁP ÁN
I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Mô hình của cụm danh từ
Trong cụm danh từ
- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
PHẦN
TRƯỚC
PHẦN TRUNG
TÂM
PHẦN
SAU
t2
t1
T1
T2
s1
s2
tất
cả
những
em
học
sinh
chăm
Ngoan
ấy
Có thể có,
có thể
không
NHẤT
THIẾT
PHẢI CÓ
Có thể có,
có thể
không



I- CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
II- CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
Mô hình của cụm danh từ
PHẦN
TRƯỚC
PHẦN TRUNG
TÂM
PHẦN
SAU
t2
t1
T1
T2
s1
s2
tất
cả
những
em
học
sinh
chăm
ngoan
ấy
-Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ.
III- LUYỆN TẬP
Bài tập 1 (trang 118- SGK) Tìm các cụm danh từ trong những câu sau:
a-Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
( Theo Sơn Tinh , Thuỷ Tinh)
b-[…] Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.
( Thạch Sanh )
c- Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.
( Thạch Sanh )
Câu 2: (Trang 118- SGK)- Chép các cụm danh từ nói trên vào mô hình cụm danh từ
-một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
Cụm danh từ gồm:
-một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
Bài tập 3- tr 118
Tìm phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần sau
Khi kéo lưới lên, thấy nặng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt …… xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt …........lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt…… mắc vào lưới
ấy
vừa rồi
cũ
1
4
5
3
6
7
8
9
10
2
Câu 1: Điền từ còn thiếu vào chỗ trống
……….là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
a- cụm danh từ
b- danh từ
c- cụm động từ

Câu 2: Cụm danh từ có ý nghĩa thế nào so với danh từ?
a- Giống như một danh từ.
b- Đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ.
c- Cả a và b đều đúng
Câu 3: Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ về:
a- Số và lượng
b- Đặc điểm của sự vật
c- Vị trí của sự vật
Câu 4: Các phụ ngữ xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian thuộc phần nào trong cụm danh từ?
a- Phần trước
b- Phần trung tâm
c- Phần sau
Câu 5: Xác định danh từ trung tâm của cụm danh từ sau:
học sinh ấy
Câu 6: Xác định phụ trước của cụm danh từ sau:
những học sinh
Câu 7: Cụm danh từ có cấu tạo đầy đủ gồm:
a-Phần trước, phần trung tâm, phần sau
b- Có trung tâm và phần trước
c- Có trung tâm và phần sau
Câu 8: Chúc mừng bạn chọn được ô may mắn- bạn được cộng 10 điểm.
Câu 9: Cụm danh từ:
“một quả chuối tươi” được phân tích như sau;
a- Có phụ ngữ trước, danh từ trung tâm,
b- Có danh từ trung tâm và phụ ngữ sau.
c- Có phụ ngữ trước, phần trung tâm và phụ ngữ sau.

Câu 10: Chúc mừng bạn chọn được câu may mắn- bạn được cộng 10 điểm