Bài 11. Cụm danh từ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
1. Định nghĩa danh từ chung, danh từ riêng ? Cho ví dụ?
KIỂM TRA BÀI CŨ: Bài Danh từ (tt)
2. Tên riêng của các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng danh hiệu, huân chương, thường là một cụm từ. Cách viết như thế nào? Cho ví dụ?


TIẾT 44: CỤM DANH TỪ





Trường THCS NGUYỄN TRỌNG KỶ
GV:NGUYỄN THỊ NGỌC TÂM

Giáo án Ngữ văn 6

NỘI DUNG BÀI GIẢNG
CỤM DANH TỪ

I. CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
II. CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ
III. LUYỆP TẬP
TIẾT 44
I. Cụm danh từ là gì?
Ví dụ: SGK/116
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
→ Cụm danh từ
Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì ?
 So sánh
– Túp lều/
– Một túp lều/
– Một túp lều nát/
Về mặt cấu tạo:Cụm DT phức tạp hơn DT
-Về mặt ý nghĩa:Cụm DT đầy đủ nghĩa hơn DT
một túp lều nát trên bờ biển
một túp lều
một túp lều nát
 Tìm cụm danh từ. Đặt câu với cụm danh từ đó.
Bố em là bác sĩ giỏi
(Cụm danh từ làm VN)
Nhận xét:
Cụm danh từ
Học sinh lớp 6
Cụm DT hoạt động trong câu giống như một DT
Học sinh lớp 6 rất ngoan
(Cụm danh từ làm CN)
I. Cụm danh từ là gì ?
 Ghi nhớ:
 Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
 Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ.
Cụm danh từ
II. Cấu tạo của cụm danh từ:
Ví dụ: SGK/117
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.
(Em bé thông minh)
Liệt kê
– Phụ ngữ đứng trước:
– Phụ ngữ đứng sau:
ba,
chín,
cả.
ấy,
nếp,
đực
Cụm danh từ
sau.
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Liệt kê
– Phụ ngữ đứng trước:
– Phụ ngữ đứng sau:

– PN đứng trước:

t1 :
t2 :
– PN đứng sau:

s2:
ba,
ấy,
chín,
cả.
nếp,
sau.
đực,
cả
Ba,
nếp,
Ý nghĩa số và lượng
t2
Ý nghĩa số và lượng
t1
Nêu đặc điểm
s1
Xác định vị trí
s2
Cụm danh từ
ấy
chín
Các,
những,
từng,
mọi,
cả thảy,
mỗi,
một,
hai,
ba…
toàn thể,
hết thảy,
cả,
tất cả,
toàn bộ …
ấy,
này,
nọ,
kia …
(Ký hiệu(t))
đực,
sau
(Ký hiệu (s))
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Điền các cụm danh từ tìm được vào mô hình của cụm danh từ:
làng
ấy
ba
ba
ba
thúng
con
con
con
năm
gạo
trâu
trâu
nếp
đực
sau
làng
cả
chín
ấy
Cụm danh từ
Trong thực tế cuộc sống
Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
(Ếch ngồi đáy giếng)
Trong văn :
Trong thơ:
Những cánh đồng thơm ngát
Những ngã đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
(Trích bài thơ “Đất nước” Nguyễn Đình Thi)
 Cụm danh từ

II. Cấu tạo của cụm danh từ
 Ghi nhớ:
 Mô hình cụm danh từ :


Trong cụm danh từ:
– Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
– Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
Cụm danh từ
Bài tập 1: SGK trang 118
Tìm các cụm danh từ trong các câu sau:
Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
(Theo Sơn Tinh, Thủy Tinh)
b) […] Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.
(Thạch Sanh)
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.
(Thạch Sanh)
III. Luyện tập
Cụm danh từ











III. Luyện tập
Bài tập 2: Thảo luận nhóm (SGK trang 118)
yêu tinh
người
chồng
một
một
một
thật xứng đáng
lưỡi
búa
của cha để lại
ở trên núi có nhiều phép lạ
con
Đưa các cụm danh từ trên vào mô hình cụm danh từ:
Cụm danh từ
III. Luyện tập:
Bài tập 3: SGK/118
Khi kéo lưới lên, thấy nắng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt….. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay. Thận không ngờ thanh sắt …………… lại chui vào lưới minh. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ……mắc vào lưới.


cũ
ấy
vừa rồi
Cụm danh từ
CỤM DANH TỪ
I. Cụm danh từ là gì?
Cụm danh từ là một loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
II. Cấu tạo của cụm danh từ?
Trong cụm danh từ:
– Các phụ ngữ ở phía trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số lượng.
– Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.


TRÒ CHƠI
TÌM NHỮNG CỤM DANH TỪ
Những bàn chân
Năm chiếc bàn
Các em học sinh này
Một lưỡi búa
Tất cả các em học sinh này
Các ngón chân
Đang đùa giỡn sau nhà
Những con đường
Nhỏ lại
Đi học đều
DẶN DÒ 
- Học thuộc bài học đã ghi.
- Soạn bài: “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.

BÀI HỌC KẾT THÚC
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN
DỰ GIỜ CỦA LỚP CHÚNG TÔI