Bài 11. Cụm danh từ

Chào mừng các thầy, cô giáo về dự tiết học tiếng việt
lớp 6a2
gv: bùi thu hường
trường : thcs an mỹ
DT chỉ đv
chính xác
DT chỉ đv
ước chừng
Danh từ chỉ sự vật
Danh từ
Hoàn thiện sơ đồ phân loại danh từ:
Danh từ chỉ đơn vị
dt chỉ
đv tự nhiên
dt chỉ
đv quy ước
Danh từ riêng
Danh từ chung
Một túp lều nát trên bờ biển
Tiết 44 : Cụm danh từ
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
I. Cụm danh từ là gì?
DT
DT
DT
Ví dụ 1:
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ phụ thuộc
Bài tập nhanh:
Trong các trường hợp sau trường hợp nào là cụm danh từ?
A- Bút.
B- Một chiếc bút mới
C- còn viết được
D- vẫn còn tốt lắm
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ phụ thuộc
d- một nát trên bờ biển
c- một nát
b- một
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
a- Túp lều
(Sự vật)
(Số lượng sự vật)
(Số lượng và đặc điểm sự vật)
(Số lượng, đặc điểm và vị trí sự vật)
DT
Cụm DT
Cụm DT
Cụm DT
Ví dụ 2:
túp lều
túp lều
túp lều
*Cụm DT :
+ ý nghĩa đầy đủ hơn DT
+ Cấu tạo phức tạp hơn DT
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ phụ thuộc
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
- Đại bàng (là) một con yêu tinh ở trên núi.
Đại bàng là một con yêu tinh ở trên núi.
Học sinh lớp 6a2 đang học tiếng Việt.
- Học sinh lớp 6a2 đang học tiếng Việt.
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
-học sinh
học sinh lớp 6a2
CN
VN
CN
VN
Ví dụ 3:
+ Ho¹t ®éng trong c©u gièng nh­ DT
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ phụ thuộc
*Cụm DT :
+ ý nghĩa đầy đủ hơn DT
+ Cấu tạo phức tạp hơn DT
Ghi nhớ 1 (SGK)
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
Đứng trước DT: ba
chín cả
Xác định vị trí của sự vật trong không gian, thời gian
chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật
chỉ toàn thể
chỉ số lượng
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Đứng sau DT: nếp
đực
sau
ấy
B�i t?p 1. Tìm các cụm DT trong câu sau :
Vua sai ban cho ấy ba nếp với ba đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba ấy đẻ thành chín , hẹn sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả phải tội. (Em bé thông minh)
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ phụ thuộc
+ Ho¹t ®éng trong c©u gièng nh­ DT
*Cụm DT :
+ ý nghĩa đầy đủ hơn DT
+ Cấu tạo phức tạp hơn DT
Ghi nhớ 1 (SGK)
làng
thúng gạo
con trâu
con trâu
con
năm
làng
- Phụ ngữ trước - t1
- Phụ ngữ trước - t2
- Phụ ngữ sau - s1
- Phụ ngữ sau - s2
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
làng
ba
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con
trâu ấy; chín con; năm sau; cả làng
BT2: Điền các cụm danh từ sau vào mô hình cụm danh từ
*Cụm DT =DT+1số từ ngữ
phụ thuộc
+ Ho¹t ®éng trong c©u gièng nh­ DT
*Cụm DT :
+ ý nghĩa đầy đủ hơn DT
+ Cấu tạo phức tạp hơn DT
Ghi nhớ 1 (SGK)
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
* Dạng đầy đủ: 3 phần
* Trong các cụm DT: - Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho DT các ý nghĩa về số và lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà DT biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
* Dạng khuyết:
Thiếu phần phụ trước
Thiếu phần phụ sau
* Cụm DT = DT +1số từ ngữ phụ thuộc..
Cụm DT: +ý nghĩa đầy đủ, cấu tạo phức tạp hơn DT.
+Hoạt động trong câu giống như DT .
Mô hình cụm DT:
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
III. Luyện tập
Bài 1 : Gọi tên sự vật trong những bức tranh sau, và thêm một số những phụ ngữ để tạo thành những cụm danh từ:
Thầy bói – Năm ông thầy bói mù
Chuột - Cả một đàn chuột
Gà trống - Một con gà trống to
Mèo - Một chú mèo lông xám
Củi – Hai bó củi
Viên quan - Một viên quan
Túp lều - Một túp lều nát trên bờ biển
Bánh chưng - Một thúng bánh chưng
Máng lợn - Một chiếc máng lợn sứt mẻ
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Bài 2 : Tìm cụm DT trong các câu sau:
Vua cha yêu thương Mỵ Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)
b) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại. (Thach Sanh)
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ. (Thach Sanh)
III. Luyện tập
Bài 3 : Chép các cụm DT nói trên vào mô hình cụm DT.
người
thật xứng đáng
chồng
một
một
một
lưỡi
búa
của cha để lại
con
yêu tinh
có nhiều phép lạ
ở trên núi
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
III. Luyện tập
Bài 4.
a, Anh em ở nhà không được trêu trọc nhau, các con nhé!
b, Anh em đi vắng chốc nữa sẽ về chị ạ!
Cho biết 2 câu trên: trường hợp nào "anh em" là một danh từ, trường hợp nào "anh em" là một cụm danh từ? Giải thích vì sao?
Trả lời:
+ ở câu a " anh em" là một danh từ (từ ghép) chỉ khái quát những người cùng một thế hệ, có quan hệ ruột thịt, họ hàng với nhau.
+ ở câu b: : "anh em" là một cụm danh từ (anh là danh từ trung tâm) chỉ người con trai cùng thế hệ nhưng thứ bậc cao hơn người đang nói, hoặc sinh trước, con ông bác trong họ hàng, em là đại từ xưng hô.
Tiết 44 : Cụm danh từ
I. Cụm danh từ là gì?
II. Cấu tạo của cụm danh từ
Bài 5 : Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt .. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt .... lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ... mắc vào lưới.
(Sự tích Hồ Gươm)
III. Luyện tập
cũ
vừa rồi
ấy




Viết một đoạn văn giới thiệu về bản thân hoặc về lớp học của em trong đó có sử dụng cụm danh từ và gạch chân cụm danh từ đó .
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc phần ghi nhớ SGK
Làm bài tập 1,2,3,4 (sách bài tập trang87)
Đọc và soạn bài Chân ,Tay ,Tai ,Mắt ,Miệng
Gợi ý :
- Đọc và tóm tắt lại các sự việc chính của chuyện
-Trả lời theo câu hỏi trong SGK, các em chú ý học phần giải thích từ khó ở phần chú thích .