Bài 11. Cụm danh từ

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ MÔN NGỮ VĂN
Bài 10;11 - Tiết 44
CỤM DANH TỪ
* Mục tiêu: Học sinh nắm được:
- Đặc điểm của cụm danh từ;
- Cấu tạo của phần trung tâm, phần trước và phần sau.
* Kiểm tra bài cũ:
1. Danh từ là gì? Có mấy loại danh từ?
- Danh từ là những từ chỉ người vật, hiện tượng, khái niệm..
- Có 2 loại danh từ :
+ Danh từ chỉ đơn vị.
+ Danh từ chỉ sự vật.
2. Quy tắt viết danh từ riêng? Ví dụ?
- Tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tiếng.
- Tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tiếng.
- Tên cơ quan,tổ chức, giải thưởng, danh hiệu, huân chương, ta phải viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tao thành cụm từ.
Bài 10;11 - Tiết 44
CỤM DANH TỪ
I. Cụm danh từ là gì?
1. Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
-> Những từ trên bổ sung ý nghĩa cho danh từ và tạo thành tổ hợp từ và gọi nó là cụm danh từ.
=> Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Hạ Long - một di sản thiên nhiên của thế giới
t1
T1
T2
s1
* Bài tập: Tìm các cụm danh từ trong những câu sau:
a. Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
b. Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.
c. Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ.
2. Đặc điểm ngữ nghĩa của cụm danh từ.
- Túp lều / một túp lều


- Một túp lều / một túp lều nát
- Một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển
-> Nghĩa của các cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của một danh từ.
-> Số lượng phụ ngữ càng tăng, càng phức tạp thì nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn.
II. Cấu tạo của cụm danh từ:
1. Các cụm danh từ:
"Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội".
2. Các từ ngữ phụ thuộc của danh từ:
- Từ ngữ phụ thuộc đứng trước:
chín, cả, ba.
- Từ ngữ phụ thuộc đứng sau:
ấy, nếp, đực, sau.
+ Bổ sung về ý nghĩa:
Cả, tất cả,..
+ Bổ sung về số lượng :
Ba, chín,..
+ Nêu đặc điểm của sự vật:
Nếp, đực , sau.
+ Nêu vị trí của sự vật:
ấy.
3. Mô hình của cụm danh từ:

làng
ấy
thúng gạo
ba
nếp
ba
con trâu
đực
ba
con trâu
ấy
chín
con
năm
sau
làng
cả
* Ghi nhớ: SGK trang 118
III. Luyện tập:
1. Tìm các cụm danh từ:
2. Điền vào mô hình cụm danh từ các cụm danh từ của bài tập 1.
3. Điền vào chỗ trống các phụ ngữ thích hợp:
"Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt ........... lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ......... mắc vào lưới".
vừa rồi
cũ
* Chọn câu trả lời đúng nhất.
Cụm danh từ có mô hình cấu trúc như thế nào?
a. Phức tạp hơn danh từ.
b. Gồm hai phần: phần trước, phần trung tâm.
c. Gồm hai phần: phần trung tâm, phần sau.
d. Gồm ba phần: Phần trước, phần trung tâm, phần sau
* Về nhà:

- Học bài, tìm thêm ví dụ.
- Làm bài tập 2 trong SGK trang 118.
- Chuẩn bị bài: Kiểm tra tiếng việt./.
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ
DỒI DÀO SỨC KHOẺ