Bài 11. Cụm danh từ

VD: TÊt c¶ häc sinh líp 6A ®ang häc bµi.
CỤM DANH TỪ
Tiết 42:


Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá


ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

Danh từ
Danh từ
Danh từ

So sánh các cách nói sau đây:
- túp lều / một túp lều

- một túp lều / một túp lều nát

- một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển
-> Làm rõ nghĩa về số lượng, tính chất, địa điểm (xác định vị trí của sự vật trong không gian)
=> cÊu t¹o côm danh tõ cµng phøc t¹p th× ý nghÜa ®Çy ®ñ h¬n so víi danh tõ.


-> làm rõ nghĩa về số lượng sự vật


-> làm rõ nghĩa về số lượng và tính chất sự vật


Tất cả những học sinh nµy ®ang häc bµi.


Chóng em là những học sinh chăm chỉ


-> Chøc vô cña côm danh tõ th­êng lµm chñ ng÷ hoÆc vÞ ng÷ trong c©u

2. Ghi nhớ 1: (SGK/117)
CN
VN
Cụm danh từ
là + Cụm danh từ
CN
VN

Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp

với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm

sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con,

hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không

cả làng phải tội.
Mô hình cụm danh từ
 Ghi nhớ 2 : (Học SGK/118)
1. Bài tập 1 + 2 (SGK/118)
a. Cụm danh từ gồm:
- một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
b. Xếp các cụm danh từ vào mô hình:
một
người
chồng
thật
xứng
đáng
một
lưỡi
búa
của cha
để lại
một
con
yêu
tinh
ở trên núi,
có nhiều
phép lạ
III. LUYỆN TẬP:
2. Bài 3 : (SGK/118)
Khi keo lưới lên , thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt . Chàng vứt luôn thanh thắt .. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cát lưới lên thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt......lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông . Lần thứ ba, vẫn thanh sắt....mắc vào lưới.
ấy
vừa rồi
cũ
3. Bài tập 4 (SBT/41):
Theo em, trong đoạn văn sau, có thể bỏ các từ ngữ in đậm được không? Vì sao?
Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu (1). Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
TRẢ LỜI:
Xét phụ ngữ 1: “tên là Mị Nương” ->Không thể bỏ đi được.
- Vì câu (1) là câu có nhiệm vụ giới thiệu về Mị Nương, là cơ sở để từ Mị Nương xuất hiện trong câu (2)
Xét phụ ngữ 2: “người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu”->Có thể bỏ đi được.
- Vì 2 phụ ngữ này có tác dụng miêu tả hình thức và tính nết của Mị Nương.
=>Tuy nhiên, khi xét trong quan hệ với phụ ngữ “thật xứng đáng” ở câu 2, ta thấy không nên bỏ chúng đi.