Bài 11. Cụm danh từ

1.Điền những kiến thức về phân loại danh từ vào sơ đồ sau:
Danh từ
DT chỉ đơn vị
Đơn vị tự nhiên
Đơn vị quy ước
Chính xác
Ước chừng
DT chung
DT riêng
Kiểm tra bài cũ
DT chỉ sự vật
2. Ch? ra danh từ trong cụm từ sau:
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
( Nguyễn Đình Thi )
Kiểm tra bài cũ

I- Cụm danh từ là gì?
ví dụ sgk ( 116)
1. Ngày xưa , có hai vợ chồng ông lão đánh cá

ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

( Ông lão đánh cá và con cá vàng)
DT
DT
DT
=> Cụm danh từ là một tổ hợp từ do danh từ với một số
từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Tiết 44: CụM DANH Từ
ngày xưa
- hai vợ chồng ông lão đánh cá
- một túp lều nát trên bờ biển
=> Côm danh tõ
2. So sánh các cách nói sau đây:
túp lều / một túp lều
(DT) (cụm DT)
b. một túp lều / một túp lều nát.
(cụm DT phức tạp)
c- một túp lều nát/ một túp lều nát trên bờ biển.
(cụm DT phức tạp hơn)

=> sè l­îng phô ng÷ cµng t¨ng th× côm danh tõ cã ý nghÜa cµng ®Çy ®ñ, cÊu t¹o cµng phøc t¹p.
rõ về số lượng sự vật
rõ về số lượng và tính chất sự vật
rõ về số lượng, tính chất và vị trí của sự việc
I. Côm danh tõ lµ g× ?
3. Quan sát các câu sau và cho biết cụm danh từ bạn ấy giữ chức vụ gì trong câu?
1.Bạn ấy học rất giỏi.

2.Người đạt danh hiệu học sinh giỏi là bạn ấy.

3.Chúng ta cần học bạn ấy.


CN
CN
VN
ĐT
CN
VN
VN
Côm danh tõ lµm CN
CDT làm phụ ngữ cho động từ học
=> Cụm danh từ hoạt động trong câu giống như một danh từ.
CDT làm vị ngữ,từ là đứng trước

tiết 44: cụm danh từ


- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ.

Ghi nhớ 1
2- Bài học
II. Cấu tạo của cụm danh từ:
Ví dụ: SGK/117
1. Tìm các cụm danh từ trong câu sau:
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.
(Em bé thông minh)

- Phụ ngữ đứng trước: 2 loại
- Toàn thể:
- Số lượng:
- Phụ ngữ đứng sau: 2 loại
- Đặc điểm, tính chất:
- Vị trí:
cả
ba, chín
nếp, đực, sau
ấy
2. Liệt kê những từ ngữ phụ thuộc đứng trước và sau danh từ
- làng ấy - ba con trâu ấy
- ba thúng gạo nếp - chín con
-ba con trâu đực - năm sau
- cả làng


* Hoạt động nhóm
3.Di?n cỏc c?m danh t? tỡm du?c v�o mụ hỡnh c?a danh t?:
làng
ấy
ba
ba
ba
thúng
con
con
con
năm
gạo
trâu
trâu
nếp
đực
sau
làng
cả
chín
ấy
Phần trước
(phụ ngữ trước)
Phần trung tâm
Phần sau
(phụ ngữ sau)
t2
t1
t1
t2
S1
S2
Tất cả
học sinh
chăm ngoan
ấy
những
em
có thể có, có thể không
Bắt buộc phải có
có thể có, có thể không
2- Bài học: Ghi nhớ 2- Mô hình cụm danh từ
Tổng thể
Số lượng
DT đơn vị
DT sự vật
Chỉ đặc điểm của SV
Chỉ vị trí của SV
PT + TT (VD: ba người, cả hai gia đình, tất cả mọi người....)
PS + TT (VD: thành phố này, em học sinh chăm ngoan ấy...)
(Tất cả, các, toàn thể ...)
(Những, mọi,hai, ba)
Trò chơi ô chữ
Là một loại DT chỉ tên gọi một loại sự vật
Gồm 11 chữ cái
Trò chơi ô chữ
Cụm DT là loại tổ hợp từ do DT với một số từ ngữ .... nó tạo thành.
Gồm 8 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Đây là phần không thể vắng mặt trong cụm danh từ.
Gồm 8 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Là một loại DT chỉ tên riêng của từng người, từng vật, từng điạ phương.
Gồm 11 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Tên một từ loại chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm.
Gồm 6 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
DT : cái, con, chiếc, mớ, thúng thuộc loại DT nào?
Gồm 5 chữ cái
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
Những từ ngữ bổ sung cho DT các ý nghĩa về số và lượng thuộc phần nào của cụm DT?
Gồm 9 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Loại DT nào gồm có DT chung và DT riêng?
Gồm 5 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
DT chỉ đơn vị quy ước gồm DT chỉ đơn vị chính xác và DT chỉ đơn vị ......
Gồm 8 chữ cái
p
c
ư
ớ
r
t
ầ
h
h
t
ụ
h
p
Trò chơi ô chữ
ộ
c
u
n
Cụm danh từ
Các cụm danh từ
Khái niệm
P.trước
(t2; t1)
P.Trung tâm
(T1; T2)
P.Sau
(S1; S2)
Cấu tạo
III- Luyện tập
Cụm danh từ là gì?
Do nhiều danh từ hợp thành
B. Là từ ngữ làm chủ ngữ của câu
C. Là một tợp tợp từ do danh từ danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
2. Trong các ví dụ sau ví dụ nào là cụm danh từ?
Đồng lúa
Những cánh đồng lúa con gái
Đồng lúa đã chín vàng
Đồng lúa trải rộng mênh mông
C
B
Phần đầu
Phần trung tâm
Phần cuối
t2
t1
t1
t2
S1
S2
Bài 1, 2 / SGK 118

Một người chồng
thật xứng đáng

Một lưỡi búa của cha
để lại
Một con yêu tinh ở trên núi.
phép lạ



Bài 3/ SGK 118
Khi kéo lưới lên , thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt . Chàng vứt luôn thanh thắt .. xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt......lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông . Lần thứ ba, vẫn thanh sắt....mắc vào lưới.
ấy
vừa rồi
cũ
Viết một đoạn văn ngắn có dùng từ ba cụm danh từ trở lên. Gạch chân dưới các cụm danh từ đó.
Bài 4

III. Luyện tâp.
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc bài học đã ghi.
Soạn bài: “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.
Trò chơi: Ai tinh mắt, nhanh tay.
Luật chơi: Quan sát thật nhanh các bức tranh trên màn hình, gọi tên các bức tranh ấy bằng cụm danh từ.
Một cụm hoa
Một cành lan
Một bông hồng trắng
Một cô gái
Chú chó trắng
Hai con sư tử