Bài 11. Cụm danh từ

DT chỉ đơn vị
kiểm tra bài cũ
DANH TỪ
DT chỉ sự vật
Danh từ riêng
Danh từ chỉ
đơn vị tự nhiên
Danh từ chỉ
đơn vị quy ước
Danh từ chỉ
đơn vị chính xác
Danh từ chỉ
đơn vị quy ước
Danh từ chung

Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở


với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.


DT
DT
DT
một túp lều / một túp lều nát
túp lều / một túp lều
một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ.
Cụm danh từ: Làm rõ nghĩa về số lượng sự vật
Cụm danh từ: Làm rõ nghĩa về số lượng và tính chất sự vật.
Cụm danh từ: Làm rõ nghĩa về số lượng, tính chất và vị trí của sự vật.
Học sinh
Những em học sinh ấy
C
V
V
C
- Trong câu, cụm danh từ hoạt động giống như một danh từ .
đang quét lớp.
đang quét lớp.
xưa,
ở với nhau trong
Ngày
vợ chồng
có hai
ông lão đánh cá
nát trên bờ biển
một
túp lều
Trạng ngữ
Chủ ngữ
Vị ngữ
- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ
Ghi nhớ/sgk
ba thúng gạo nếp
làng ấy
ba con trâu đực,
ba con trâu ấy
chín con,
năm sau
cả làng
Vua sai ban cho
chịu tội
phải đem nộp đủ, nếu không thì
hẹn
đẻ thành
ra lệnh phải nuôi làm sao cho
với
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng chịu tội.
làng
con trâu
con trâu
con
năm
làng
thúng gạo
ba
nếp
ba
sau
ba
ấy
ấy
chín
đực
cả
- Điền các cụm danh từ vừa tìm được vào mô hình cụm danh từ ?
chín con
cả làng
ấy
3
5
6
làng
làng
cả
ba
con
đực
ba
thúng
nếp
chín
con
năm sau
năm
sau
con
đực
ba
ba con trâu đực
2
làng ấy
1
ba thúng gạo nếp
4
7
ba con trâu đực
trâu
gạo
trâu
Mô hình cụm danh từ
PHẦN
TRƯỚC
PHẦN TRUNG
TÂM
PHẦN
SAU
t2
t1
T1
T2
s1
s2
Tất cả
những
em
học sinh
chăm
ngoan
ấy
- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
Danh từ
Có thể có, có thể không
Nhất thiết phải có
Có thể có, có thể không
Bài tập 1 /118 Tìm các cụm danh từ trong những câu sau:
a- Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con
b- […] Gia tài chỉ có
c- Đại bàng nguyên là
một người chồng thật xứng đáng.
một lưỡi búa của cha để lại.
một con yêu tinh ở trên núi,
có
nhiều phép lạ.
Bài 2/ 118
- một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
một
chồng
thật xứng đáng
một
lưỡi
búa
của cha
một
con
yêu
tinh
có nhiều phép lạ
người
để lại
ở trên
núi
Bài tập 3 / 118
Tìm phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần sau
Khi kéo lưới lên, thấy nặng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt …........lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt……mắc vào lưới
ấy
vừa rồi
cũ
Bài tập
Trong những trường hợp sau (gạch chân), trường hợp nào là từ ghép, trường hợp nào là cụm danh từ?
Hoa hồng đẹp quá. Từ ghép
Hoa hồng quá Cụm danh từ
b) Bánh rán cháy quá. Cụm danh từ
Em thích ăn bánh rán. Từ ghép
c) Áo dài này ngắn quá. Từ ghép
Cái áo dài quá. Cụm danh từ