Bài 11. Cụm danh từ

Xét ví dụ 1:
Ngày xưa có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với

nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
xưa
hai
ông lão đánh cá
một
nát trên bờ biển
Túp lều / một túp lều.

b) Một túp lều / một túp lều nát.
c) Một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển.
Xét ví dụ 2: So sánh các cách nói sau:
Nêu sự vật một cách chung/Làm rõ hơn về số lượng
Nêu số lượng và đặc điểm của sự vật
Nêu số lượng, đặc điểm và vị trí của sự vật
* Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ, cụ thể hơn nghĩa của danh từ.
* Số lượng phụ ngữ càng tăng, càng phức tạp thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ hơn.
Ví dụ 3
Cụm danh từ trong câu hoạt động giống như danh từ
* Ghi nhớ 1 :
- C?m danh t? l� lo?i t? h?p t? do danh t? v?i m?t s? t? ng? ph? thu?c nú t?o th�nh.
- C?m danh t? cú ý nghia d?y d? hon v� cú c?u t?o ph?c t?p hon m?t mỡnh danh t?, nhung ho?t d?ng trong cõu gi?ng nhu m?t danh t?.
Lan là một học sinh giỏi.
CN
VN
cụm danh từ
Tất cả học sinh lớp 6A1 đang lao động.
CN
VN
cụm danh từ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với

ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con

trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ,

nếu không thì cả làng chịu tội.
( Em bé thông minh)
Xét ví dụ:
ba, chín
cả
nếp, đực
ấy
 Phụ ngữ trước
 Phô ng÷ sau.
: Chỉ số lượng chính xác.
: Ch? s? lu?ng u?c ch?ng.
: Ch? d?c di?m.
: Ch? v? trớ
Các từ ngữ phụ thuộc đứng trước danh từ
Các từ ngữ phụ thuộc đứng sau danh từ
 Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
 Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng
làng
ấy
ba
thúng
gạo
nếp
ba
con
trâu
đực
ba
con
trâu
ấy
chín
con
năm
sau
cả
làng
Ghi nhớ 2:
Mô hình cụm danh từ
Trong cụm danh từ:
- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian.
Bài 3: SGK tr 118
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt ……… xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt …………… lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ……mắc vào lưới.
( Theo Sự tích Hồ Gươm)
ấy
vừa rồi
cũ
Viết một đoạn văn ngắn nêu ý nghĩa của truyện Thầy bói xem voi trong đó có sử dụng cụm danh từ (chỉ rõ cấu tạo của cụm danh từ đó).