Bài 11. Cụm danh từ

Câu 1: Danh từ là gì? Danh từ giữ chức vụ ngữ pháp gì trong câu?
Kiểm tra bài cũ
- Danh từ là những từ chỉ người, vật, hiện tưu?ng, khái niệm...
- Chức vụ điển hình trong câu của danh từ là chủ ngữ. Khi làm vị ngữ, danh từ cần có từ là đứng trưu?c.
C©u 2: Cho một danh tõ, đặt câu với danh từ đó ? (DT làm CN trong câu).
Tiết 42, 43
Tiếng Việt:
Cụm danh từ
tiết 42, 43: cụm danh từ
I.Cụm danh từ là gì?
1.Ví dụ:
Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.

Ngày xưua, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở

với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.

( Ông lão đánh cá và con cá vàng)
- Ngày xưa
hai vợ chồng ông lão đánh cá
một túp lều nát trên bờ biển
Cụm DT
tiết 42, 43: cụm danh từ

I.Cụm danh từ là gì?
1. Ví dụ:

Túp lều
Một túp lều
Một túp lều nát
Một túp lều nát trên bờ biển
Về số lượng
Về số lượng, tính chất, địa điểm
Về số lượng, tính chất
So sánh các cách nói sau rồi rút ra nhận xét:
DT
Cụm DT
Bổ sung ý nghĩa cho DT
Cấu tạo của cụm danh từ phức tạp hơn cấu tạo của danh từ .
Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ .
I.Cụm danh từ là gì?
1.Ví dụ :
tiết 42, 43: cụm danh từ

- Côm danh tõ: Những học sinh lớp 6A7
Câu: +Nh?ng h?c sinh l?p 6A7 d?u cham ngoan, h?c gi?i.
Cụm DT- CN
VN
* Cho danh từ : h?c sinh
+Đó là những học sinh lớp 6A7.
CN
Cụm DT - VN
Chức vụ ngữ pháp của cụm danh từ trong câu giống nhuư danh từ (l�m ch? ng? (CN), l�m ph? ng?, khi l�m v? ng? (VN) ph?i cú t? l� d?ng tru?c).
+ Cô giáo tuyên dương những học sinh lớp 6A7.
CN
Cụm DT – phụ ngữ
I. Cụm danh từ là gì?
1.Vớ d? :
2.Ghi nh?:(SGK/ tr.117)
tiết 42, 43: cụm danh từ

Trong các ví dụ sau ví dụ nào là cụm danh từ?
A. Đồng lúa
B. Những cánh đồng lúa
C. Đồng lúa đã chín vàng.
D. Đồng lúa trải rộng mênh mông.
Bài tập nhanh
I. Cụm danh từ là gì?
1.Vớ d? :
2.Ghi nh?: (SGK)
tiết 42, 43 : cụm danh từ

II. Cấu tạo của cụm danh từ
1. Ví dụ:
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau đem nộp đủ, nếu không thì
cả làng phải tội.
(Em bé thông minh)
làng ấy
ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng

Phụ ngữ trước
Phụ ngữ sau
DT trung tâm
Mô hình cụm danh từ
làng ấy

ba thúng gạo nếp
ba con trâu đực
ba con trâu ấy
chín con
năm sau
cả làng
Mô hình cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ:
Tất cả các em học sinh chăm ngoan ấy
Tất cả các em học sinh
em học sinh chăm ngoan ấy
Có thể cụm danh từ chỉ bao gồm:
Các em học sinh
Tất cả học sinh
Các em
Tất cả các em
em học sinh ấy
học sinh ấy
em ấy
học sinh chăm ngoan
I. Cụm danh từ là gì?
1.Vớ d? :
2. Ghi nh? (SGK)
tiết 42, 43: cụm danh từ

II.Cấu tạo của cụm danh từ:
1. Vớ d? :
Bài 2: Chép các cụm danh từ nói trên vào mô hình cụm danh từ:
2. Ghi nhớ: (SGK)

III. Luyện tập :
Bài1 : Các cụm danh từ:
* một người chồng thật xứng đáng
* một lưỡi búa của cha để lại
* một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
người chồng
lưỡi búa
con yêu tinh
Mô hình cụm danh từ
một người chồng thật xứng
đáng
một lưỡi búa của cha để lại
một con yêu tinh ở trên núi,
có nhiều
phép lạ
Bài tập bổ sung: Xác định các cụm danh từ trong các câu sau, phân tích cấu tạo của cụm DT đó:
a. Có một con ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ. Xung quanh nó chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ.
b. Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
c. Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Bài tập bổ sung: Trong các trường hợp sau, trường hợp nào anh em là một danh từ, trường hợp nào anh em là một cụm danh từ? Vì sao?
a. Anh em ở nhà không được trêu chọc nhau, các con nhé!
b. Anh em đi vắng, chốc nữa sẽ về chị ạ.
DT
Cụm DT
b. Anh em đi vắng, chốc nữa sẽ về chị ạ.