Bài 11. Cụm danh từ

Tiết 44 Phần Tiếng Việt
CỤM DANH TỪ
kiểm tra Mi?NG
Hoàn thành sơ đồ phân loại danh từ.
Danh từ chỉ đơn vị
Danh từ chỉ sự vật
Danh t? chỉ đơn vị tự nhiên
Danh t? chỉ đơn vị
quy ước
DT chỉ đơn vị
chính xác
DT chỉ đơn vị
ước chừng
Danh t? chung
Danh t? riêng
3
Chỉ ra danh từ trong các cụm từ sau:
Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát
Những dòng sông đỏ nặng phù sa
(Nguyễn Đình Thi)
Kiểm tra bài cũ
Tiết 44 Phần Tiếng Việt
CỤM DANH TỪ
* Ví dụ : SGK116
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá

ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.



I. Cụm danh từ là gì ?
DT
DT
DT
Các từ ngữ in đậm màu đỏ trong câu trên bổ sung ý nghĩa cho những từ nào?
Những từ được bổ sung ý nghĩa : ngày, vợ chồng, túp lều thuộc từ loại gì?
- Danh từ + một số tư ngữ phụ thuộc => Cụm danh từ
Qua ví dụ, em hiểu thế nào là cụm danh từ?
Ví dụ 1
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá

ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.



VD: một túp lều nát trên bờ biển
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
I.Cụm danh từ là gì?

Túp lều
Một túp lều
Một túp lều nát
Một túp lều nát trên bờ biển
Về số lượng
Về số lượng, tính chất, địa điểm
Về số lượng, tính chất
VD2:So sánh các cách nói sau rồi rút ra nhận xét
DT
Cụm DT
Bổ sung ý nghĩa cho DT
Cấu tạo của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ .
Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ .
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
I.Cụm danh từ là gì ?
Danh từ + một số tư ngữ phụ thuộc
=> Cụm danh từ
- Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ.
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
* Xột ví dụ
I.Cụm danh từ là gì ?
Ví dụ 3
CN
VN
-> Cụm danh từ l�m ch? ng?
- Quyển sách này đọc rất hay.
- Lan là một học sinh giỏi.
-> Cụm danh từ làm vị ngữ
CN
VN
- Chức vụ cụm danh từ làm chủ ngữ hoặc vị ngữ trong câu như danh từ.
Cô giáo tuyên dương những học sinh lớp 6A9
-> Cụm danh từ làm phụ ngữ
- Danh từ + tư ngữ phụ thuộc => Cụm danh từ
CN
VN
- Nghia c?a c?m danh t? d?y d? hon nghia c?a danh t?.
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
* Xột ví dụ
I.Cụm danh từ là gì ?
* Xột ví dụ
Qua các ví dụ vừa phân tích, em rút ra những nhận xét gì về khái niệm và đặc điểm của cụm danh từ ?
*Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
*Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình danh từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một danh từ.
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
* Ghi nhớ: SGk/
Quan sát bức tranh gọi tên cụm danh từ
Một em bé
Các bạn học sinh phát biểu
I. Cụm danh từ là gì?
II. CÊu t¹o cña côm danh tõ
* Xột ví dụ: (SGK/117)
Ví dụ
Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.


? Liệt kê các phụ ngữ đứng trước và sau danh từ trong các cụm danh từ đó
? Xác định các cụm danh từ
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
làng
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
;
;
;
;
;
ba
? Hãy cho biết cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ gồm mấy phần ? Đó là những phần nào ?
Bổ sung ý nghĩa về số và lượng
Danh t? chỉ đơn vị
Danh từ chỉ sự vật
Chỉ đặc điểm của sự vật
Xác định vị trí của sự vật
I. Cụm danh từ là gì?
II.CÊu t¹o cña côm danh tõ
- Cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ gồm 3 phần.
* Xột ví dụ: (SGK/118)
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
I.Cụm danh từ là gì?
II.Cấu tạo của cụm danh từ
1.Ví dụ
- Cấu tạo đầy đủ cụm danh từ gồm 3 phần: phụ trước (t1, t2), Trung tâm(T1, T2), phụ sau (s1, s2)
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
I.Cụm danh từ là gì?
II.Cấu tạo của cụm danh từ
* Ghi nhớ 2 (SGK/ 118)
- Cấu tạo đầy đủ cụm danh từ gồm 3 phần: phụ trước (t1, t2), Trung tâm(T1, T2), phụ sau (s1, s2)
* Xột ví dụ: (SGK/118)
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
làng
ba
ba
ba
làng
thúng
con
con
con
năm
cả
gạo
nếp
trâu
trâu
đực
chín
sau
ấy
ấy
.
Em có nhận xét gì về cấu tạo của các cụm danh từ :
làng ấy, chín con, năm sau, cả làng ?
- Cụm danh từ: Làng ấy , năm sau : chỉ có phần trung tâm và phần phụ sau.
- Cụm danh từ: Cả làng, chín con : chỉ có phần phụ truước và phần trung tâm.
I.Cụm danh từ là gì?
II.Cấu tạo của cụm danh từ
III.Luyện tập
Bài 1, 2 (SGK/.) : Tìm cụm DT v� di?n v�o mụ hỡnh c?u t?o.



Hoạt động nhóm
Nhóm 1:
a)Vua cha yªu th­¬ng MÞ N­ư¬ng hÕt mùc vµ muèn kÐn cho con mét ng­ưêi chång thËt xøng ®¸ng.
Nhóm 2:
b) Gia tµi chØ cã mét l­ìi bóa cña cha ®Ó l¹i.
Nhóm 3, 4:
c) §¹i bµng nguyªn lµ mét con yªu tinh ë trªn nói, cã nhiÒu phÐp l¹.
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
Cụm danh từ gồm:
- một người chồng thật xứng đáng
- một lưỡi búa của cha để lại
- một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép lạ
một
chồng
thật xứng đáng
một
lưỡi
búa
của cha để lai
một
con
yêu tinh
ở trên núi có nhiều phép lạ
người
Bài 3 : Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhuưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt .. xuống nuước, rồi lại thả luưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt .... lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt ... mắc vào lưới.
(Sự tích Hồ Gươm)
III.Luyện tập
cũ
vừa rồi
ấy
I.Cụm danh từ là gì ?
II.Cấu tạo của cụm danh từ
Tiết 44 Phần Tiếng Việt côm danh tõ
A
N
C
Ụ
T
Ừ
H
D
M
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3
4
5
6
7
8
*
Cấu tạo đầy đủ nhất của cụm danh từ gồm có mấy phần?
Phần trước và phần sau của cụm danh từ được gọi là gì?
Cụm danh từ "quả na này" trong câu "Quả na này đang mở mắt." được giữ chức vụ ngữ pháp gì?
Trong cụm danh từ phần nào là quan trọng nhất?
Cụm danh từ do từ loại nào đảm nhiệm chính?
Phần trước 1 (t1) thường bổ sung ý nghĩa cho danh từ về mặt nào?
Phần trung tâm 2 (T2) thường do danh từ nào đảm nhiệm?
Các từ “con, cái, chiếc, quyển” thuộc loại danh từ chỉ đơn vị?
Đây là tên gọi của một tổ hợp từ do danh từ và một số từ ngữ phụ thuộc tạo thành?
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc ghi nhớ .
Hoàn thành các bài tập.
- Viết một đoạn văn (nội dung tự chọn )trong đó có sử dụng cụm danh từ.
Làm thêm bài tập trong sách "Bài tập Ngữ văn 6"
Chu?n b? bài : S? t? v� lu?ng t?.

Tiết học kết thúc