Bài 11. Cụm danh từ

TRƯỜNG THCS PHAN SÀO NAM
GIÁO ÁN ĐIỆN TƯ �
NGỮ VĂN 6
Giáo viên: Nguyễn Thị Pha

1. DANH TÖØ LAØ GÌ?
Danh từ là những từ chỉ người, vật, hiện tượng,
khái niệm.

KIỂM TRA BÀI CŨ
2. DANH TỪ CÓ THỂ KẾT HỢP VỚI NHỮNG TỪ NÀO?
- Danh từ có thể kết hợp với từ chỉ số lượng ở phía
trước (này , ấy , đó .); ở phía sau và một số từ
ngữ khác để lập thành cụm danh từ .
3. CÓ MẤY LOẠI DANH TỪ - KỂ RA
- Danh từ chỉ sự vật: Danh từ chung và danh từ riêng
- Danh từ chỉ đơn vị: Danh từ chỉ đơn vị tự nhiên và danh từ chỉ đơn vị qui ước
CỤM DANH TỪ
I. CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
II. CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ

Tiếng Việt
Tuần 11
Bài
III. LUYỆN TẬP
I. CỤM DANH TỪ LÀ GÌ ?
1/ Các từ ngữ được gạch trong câu sau bổ sung ý nghĩa cho những từ nào ?
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
xưa
vợ chồng
hai
ông lão đánh cá
một
túp lều
nát trên bờ biển
(dtừ)
ngày
(dtừ)
(dtừ)
danh từ + từ ngữ phụ thuộc
Từ ngữ phụ thuộc+danh từ+từ ngữ phụ thuộc
Tổ hợp từ
Cụm danh từ
Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão

đánh cá ở với nhau trong

một túp lều nát trên bờ biển .
Có mấy cụm danh từ trong câu này?
1
2
3
?


Ví d? 1
Ngày xưa , có hai vợ chồng ông lão

đánh cá ở với nhau trong

một túp lều nát trên bờ biển .
I. CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
CDT
CDT
CDT
2) Em hãy so sánh các cách nói sau đây rồi rút ra nhận xét gì?
túp lều (1) / một túp lều (2)
một túp lều (2) / một túp lều nát (3)
một túp lều nát (3) / một túp lều nát trên bờ biển (4)
_ Từ " một " chỉ số lượng
_ Từ "nát " chỉ tình trạng của lều
_ Từ ngữ "�trên bờ biển" chỉ vị trí
ý nghĩa (4) đầy đủ hơn (3) đầy đủ hơn (2) đầy đủ hơn (1)
Em có nhận xét gì về nghĩa của cụm danh từ so với nghĩa của một danh từ?
?
Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một danh từ.
Số lượng phụ ngữ càng tăng càng phức tạp thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ.
Cho danh từ "h?c sinh" em hãy phát truyển thành CDT có phụ ngữ đứng trước và sau:
Đặt câu với cụm danh từ ấy rồi rút ra nhận xét về hoạt động trong câu của cụm danh từ so với một danh từ.
Hoạt động của cụm danh từ trong câu giống như một danh từ.
?
GHI NHỚ

- Cụm danh từ là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
- Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một danh từ, hoạt động của cụm danh từ trong câu giống như một danh từ
I. CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?

Ví d? 1:
Ngày xưa , có hai vợ chồng ông lão

đánh cá ở với nhau trong

một túp lều nát trên bờ biển .

Ghi nhớ - SGK/117
CDT
CDT
CDT
II. CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ :
1.Tìm cụm danh từ trong câu sau:
Vua sai ban cho làng ấy: ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.
Xác định ví dụ trên có mấy cụm danh từ.
?
Vua sai ban cho làng ấy: ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.
t2
t1
T1
s2
s1
T2
t2
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
Toàn thể
Số lượng
DT đv
DT sv
Đặc điểm
Vị trí
Liệt kê những từ ngữ phụ thuộc đứng trước và sau danh từ trong các cụm danh vừa tìm. Sắp xếp chúng thành loại theo mô hình CDT.
t2
t1
T1
T2
s1
s2
ba
ấy
làng
ấy
thúng
gạo
nếp
ba
trâu
đực
ba
con
con
trâu
chín
con
năm
sau
cả
làng
Từ ví dụ trên, em hãy nêu lại mô hình cụm danh từ ?

- Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ các ý nghĩa về số và lượng.
- Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy


t2
t1
T1
s2
s1
T2
GHI NHỚ
t2
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
III. LUYỆN TẬP :
Bài tập 1 : SGK/118
Tìm cụm danh từ trong những câu sau:
a) Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực , muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
b) (...) Gia tài chỉ có một lưỡi búa của cha để lại.
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi có nhiều phép lạ.
Bài tập 2 : SGK/118
Chép các cụm danh từ nói trên vào mô hình cụm danh từ.
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
một
người chồng
thật xứng đáng
một
lưỡi búa
của cha để lại
con yêu tinh
ở trên núi .
một
Bài tập 3 : SGK/118
Tìm phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lười lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to, Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt . . . xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lười lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt . . . . . . lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba vẫn thanh sắt . . . vào lưới.
ấy
vừa rồi
cũ
VI. CỦNG CỐ, DẶN DÒ
Bài tập về nhà: Viết 1 đoạn văn 5-7 câu sử dụng cum danh từ.
Học ghi nhớ: SGK/ 117,118
Soạn văn bản: Chân Tay Tai Mắt Miệng
Trường THCS Phan Sào Nam
Xin cám ơn quý
thầy cô giáo đã đến
dự tiết học của lớp em